Οταν φεύγει ένας άνθρωπος από τη ζωή, δεν στερούμαστε μόνο την παρουσία του. Μαζί χάνονται οι συνήθειες, οι τρόποι, τα χούγια του. Σήμερα συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατο του Γρηγόρη Σκαλκέα και ο λόγος που γράφω αυτό το σημείωμα δεν είναι ούτε για να αναφερθώ στη σπουδαιότητά του ως ακαδημαϊκού και ιατρού ούτε στα πλούσια επιστημονικά πεπραγμένα του, που τον έκαναν, άλλωστε, γνωστό σε ολόκληρη τη χώρα. Πρωτίστως, σε εμάς που τον γνωρίζαμε από κοντά, μας λείπει η διαρκής φροντίδα του. Ηξερε να βάζει τους πάντες κάτω από τη φτερούγα του, είτε ήταν συγγενείς και φίλοι είτε νέοι επιστήμονες είτε απλές γνωριμίες που έσπευδαν να του ζητήσουν κάποια βοήθεια. Δεν είχε αρνηθεί τη στήριξη ακόμα και σε ανθρώπους που τον εχθρεύονταν ανοιχτά. Τέτοιες ήταν η ψυχική γενναιοδωρία του και η μανιάτικη υπερηφάνειά του.
Ο Γρηγόρης Σκαλκέας σε παλιά φωτογραφία.
Τα καλέσματά του στην Αθηναϊκή Λέσχη ήταν ξακουστά, διότι ήξερε να είναι ο καλύτερος οικοδεσπότης. Τα γλέντια στο σπίτι του στη Μάνη, επίσης. Αποκλείεται να ερχόταν το καλοκαίρι και να μην υποδεχόταν εκεί όλους τους αγαπημένους φίλους, με ιδιαίτερη έμφαση σε όποιον είχε δυσκολίες ή προβλήματα, ώστε να τον εμψυχώσει. Δεν ανεχόταν την ιδέα ότι κάποιος μπορεί να είναι μόνος ή αβοήθητος γιορτινές ημέρες. Παρότι είχε φθάσει σε πολύ υψηλά αξιώματα, φερόταν με απόλυτο σεβασμό και στοργή σε όλους τους εργαζομένους, από κλητήρες μέχρι σερβιτόρους. Οσο για τις ιατρικές συμβουλές ή τις εξυπηρετήσεις… θα μετακινούσε βουνά προκειμένου να βρεθεί μια λύση, ακόμα και αν κάποιος άγνωστος του το ζητούσε.
Γ. Μητσόπουλος, Ν. Μπαμπούνης, Γ. Σκαλκέας, Ε. Πουρνάρα.
Ο Σκαλκέας σμίλεψε τον χαρακτήρα του μέσα από τις αντιξοότητες. Γεννημένος στην Αρεόπολη, έχασε νωρίς τον πατέρα του και μεγάλωσε με πολλά αδέλφια και με μια καταπληκτική μάνα, τη Σοφία Χρηστέα. Εκείνη κατάφερε, σε πολύ δύσκολους καιρούς, να κουμαντάρει όλη την οικογένεια. Ο χαμός του πατέρα του τον έκανε να ενηλικιωθεί πρόωρα. Ως πιτσιρικάς έκανε παράτολμες πράξεις ενάντια στον κατακτητή. Μετά σπούδασε γιατρός και ταυτόχρονα εργαζόταν για να τα βγάλει πέρα. Από την εφηβεία του ώς το βαθύ γήρας ήταν πεπεισμένος πως ο λόγος της ύπαρξής του ήταν να υπηρετεί τους άλλους και κυρίως να υπηρετεί την Ελλάδα. Αλλωστε, ήταν από τους πρώτους που ενσάρκωσε την αξία του επιστημονικού πατριωτισμού. Δημιούργησε το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, κυρίως για να κρατήσει εδώ τα καλύτερα μυαλά στον τομέα του. «Μόνον αν έχουμε τον ανθό των επιστημόνων θα μπορέσει η χώρα να ορθοποδήσει μια μέρα», μου έλεγε. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.