Από τη στιγμή του «διαγγέλματος Κουφοντίνα» για την «ανάληψη της πολιτικής ευθύνης των πράξεων της 17 Νοέμβρη» μέχρι σήμερα, προπαραμονή της δίκης, υπήρξε μία -ίσως η μόνη- θεμελιώδης και κυρίαρχη σταθερά σχετικά με τη γραμμή υπεράσπισης, πέραν της άρνησης των κατηγοριών: Οτι, τα εν λόγω εγκλήματα, είναι πολιτικά. Αυτή η γραμμή επιβεβαιώθηκε, για ακόμα μια φορά, και με τις συνεντεύξεις της συνηγόρου κας Ιωάννας Κούρτοβικ, όπως λ.χ. εκείνη πριν από λίγες ημέρες στην εφημερίδα «Τα Νέα».
Αυτό όμως που μέχρι στιγμής δεν έχουν πλήρως αναπτύξει ούτε οι κατηγορούμενοι, ούτε οι συνήγοροί τους, είναι το πού θα στηρίξουν μια τέτοια θέση την οποία από καιρό προβάλλουν ως κεντρική. Κι αυτός ακριβώς είναι ένας κρυφός «άσος», που έχουν «στο μανίκι τους». Γιατί ένα από τα κύρια επιχειρήματα που θα επικαλεστούν για να θεμελιώσουν τη θέση ότι πρόκειται για πολιτικά εγκλήματα, θα το δανειστούν από ένα επιστημονικό βιβλίο που γράφτηκε από πανεπιστημιακό καθηγητή, ο οποίος, σήμερα, είναι μέλος της ελληνικής κυβέρνησης, τον υφυπουργό Εξωτερικών, καθηγητή του συνταγματικού δικαίου Ανδρέα Λοβέρδο. Και αυτό θα γίνει με διττό σκοπό: Αφενός τη νομική αξιοποίηση και αφετέρου τη δημιουργία πολιτικού προβλήματος γύρω από τη δίκη με προφανέστατο σκεπτικό.
Ο τίτλος του βιβλίου, το οποίο θα εμφανίσει στη δίκη η υπεράσπιση και που αποτελεί και τη διδακτορική διατριβή του συγγραφέα στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης είναι «Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα» και εκδόθηκε από τον οίκο Interbooks στην Αθήνα, το 1987.
Ακαδημαϊκή προσέγγιση
Σε ανύποπτο χρόνο και με εντελώς ακαδημαϊκή προσέγγιση του θέματος, το βιβλίο επιχειρεί να «κατατάξει» νομικά την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα, να διερευνήσει τα μεταξύ τους όρια και να περιγράψει τη θέση τους στο πλαίσιο του ποινικού συστήματος. Το 254 σελίδων βιβλίο του καθηγητή Ανδρέα Λοβέρδου καταλήγει στο τρίτο και τελευταίο μέρος του με τίτλο «H τρομοκρατία στα όρια της ποινικής επιστήμης», η τελευταία παράγραφος του οποίου επιγράφεται «Υποκείμενο που ασκεί τρομοκρατία και πολιτικός εγκληματίας», από όπου και θα παρθεί το νομικό επιχείρημα από την υπεράσπιση. Εκεί, στη σελίδα 224, γράφει ο συγγραφέας:
«Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τις ιδιαίτερες δυσχέρειες που προκύπτουν κατά (και από) τη σύγκριση του τρομοκράτη και του πολιτικού εγκληματία, αυτή η αρχική σύμπτωση των χαρακτηριστικών τους, όπως αυτά έχουν περιγραφεί εδώ, οδηγεί στο παρακάτω συμπέρασμα: στο βαθμό που η πρακτική του πολιτικού εγκληματία αποτελεί το σημείο πιθανής σύγκλισης της πολιτικής και της εγκληματικότητας, πράγμα που σημαίνει πως αυτές οι δύο έννοιες δεν αλληλοαναιρούνται υποχρεωτικά, έπεται πως και ο τρομοκράτης (πολιτικό υποκείμενο και αυτός) έχει αφενός το δικαίωμα και αφετέρου τις δυνατότητες να διεκδικεί τη διατήρηση της πολιτικής του ιδιότητας στο χώρο του ποινικού δικαίου».
«Επαλλάσσουσες έννοιες»
Και, λίγο πιο κάτω, το βιβλίο κλείνει με την εξής τελική παράγραφο:
«Η ανάλυση, λοιπόν, του φαινομένου «τρομοκρατία» από πλευράς ποινικού ενδιαφέροντος που προηγήθηκε, κατέληξε στα παραπάνω συμπεράσματα. Οι έννοιες του τρομοκράτη και του πολιτικού εγκληματία είναι επαλλάσσουσες. Μπορεί να συμπίπτουν, αλλά μπορεί και να αποκλίνουν. Στις περιπτώσεις των τρομοκρατών, μελών οργανώσεων τύπου Mafia ή στις περιπτώσεις της οριζόντιας τρομοκρατίας, ο τρομοκράτης αποκλίνει από την πολιτική εγκληματικότητα και η ποινική του μεταχείριση θα είναι αυτή των κοινών εγκληματιών. Στις περιπτώσεις, όμως, της κλασικής πολιτικής τρομοκρατίας, το υποκείμενο που την ασκεί δεν μπορεί -παρά μόνο αυταρχικά- να αποκλειστεί από το χώρο της πολιτικής εγκληματικότητας, διότι πληροί τα χαρακτηριστικά της. H προτεινόμενη, εδώ, λύση προϋποθέτει την αναγνώριση αυτής της, ούτως ή άλλως, υπάρχουσας επαλλάσσουσας σχέσης ανάμεσα στον τρομοκράτη και τον πολιτικό εγκληματία. Και η λύση αυτή επειδή -παρά τις αδυναμίες της- έχει το πλεονέκτημα να κινείται στα όρια της (συνδεδεμένης βέβαια, με άλλες επιστήμες όπως η οικονομία ή η πολιτική κοινωνιολογία) ποινικής επιστήμης, παρουσιάζεται ως προσφορότερη, αφού η αποδεκτή σήμερα άποψη της αποπολιτικοποίησης ξεφεύγει από την ποινική επιστήμη και περνά στο χώρο των προσπαθειών χρησιμοποίησης του Ποινικού Δικαίου για την εξυπηρέτηση του τακτικού πολιτικού στόχου της καταστολής της τρομοκρατίας».