Ατιμώρητοι για τα εργατικά ατυχήματα

Ατιμώρητοι για τα εργατικά ατυχήματα

4' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Να χυθεί άπλετο φως» και να «φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο» ήταν η ευχή και η υπόσχεση όλων των αρμοδίων και στην πιο πρόσφατη περίπτωση εργατικού ατυχήματος. H τρομακτική έκρηξη που σημειώθηκε στη «Σωληνουργεία Κορίνθου» την Πέμπτη το πρωί στοίχισε τη ζωή σε έξι εργαζομένους, ενώ τραυμάτισε άλλους τρεις, βυθίζοντας στο πένθος την κοινωνία της Κορίνθου. Τώρα οι ποινικές ευθύνες για την εργατική τραγωδία αναζητώνται σε επτά αρμοδίους του εργοστασίου εκ των οποίων οι δύο -πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος- συνελήφθησαν ήδη από την Αστυνομία. Αποτελεί, όμως, αυτό εγγύηση για την πλήρη απόδοση ευθυνών και στη συνέχεια;

Δυσάρεστες μνήμες

Το τραγικό ατύχημα στη «Σωληνουργεία Κορίνθου» επαναφέρει δυσάρεστες μνήμες. Δυστυχώς, τα ατυχήματα με θύματα εργάτες -στις περισσότερες περιπτώσεις αλλοδαπούς- τα οποία σημειώνονται κατά τη διάρκεια εκτέλεσης έργων δεν είναι διόλου σπάνια. Τους 3.500 φτάνουν οι νεκροί σε εργατικά ατυχήματα την τελευταία 30ετία κατά την εκτέλεση οικοδομικών έργων, ενώ περισσότερα από 20 θύματα είχαμε μόνο τους τελευταίους 10 μήνες. Οι αιτίες πολλές και διαφορετικές: μη λήψη ή πλημμελής λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας, εγκληματική αμέλεια των υπευθύνων και των επιβλεπόντων, λανθασμένη εκτέλεση εργασιών ή κακή ποιότητα υλικών. Σε ελάχιστα από αυτά τα ατυχήματα αποδίδονται τελικώς οι ευθύνες ή επιβάλλονται στο σύνολό τους οι ποινές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τραγικού εργατικού ατυχήματος αλλά και ατιμωρησίας των υπευθύνων αποτελεί η κατάρρευση του ικριώματος γέφυρας της Αττικής Οδού, τον Νοέμβριο του 1999, που στοίχισε τη ζωή σε δύο εργαζομένους ενώ τραυμάτισε άλλους εννέα.

Εκείνο το πρωινό, τουλάχιστον 30 άτομα βρίσκονταν στις σκαλωσιές και στα μηχανήματα του εργοταξίου όπου κατασκευαζόταν η γέφυρα (άνω διάβαση) της λεωφόρου Ελευσίνος-Σταυρού-Σπάτων στο ύψος της λεωφόρου Μαρκοπούλου. Δύο από αυτούς, ο Μιχάλης Γκινάι, από τους Αγίους Σαράντα, 42 ετών, πατέρας δύο παιδιών και ο Γιάννης Γκίκας, από τα Εξαμίλια Αλβανίας, 23 ετών, βρίσκονταν ακριβώς κάτω από μία σκάλα, προκειμένου να ξαποστάσουν και να φάνε το κολατσιό τους. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα βρέθηκαν καταπλακωμένοι από τόνους υγρού μπετόν, χωρίς καμία ελπίδα διαφυγής. Λίγα λεπτά μετά το τραγικό συμβάν επιβλέποντες μηχανικοί, εργοδηγοί και εργολάβοι κυριολεκτικά εξαφανίζονταν, με τον φόβο του 48ωρου αυτόφωρου.

«Χονδροειδές σφάλμα»

«Η κατάρρευση της γέφυρας είναι χονδροειδές σφάλμα», δήλωνε δύο ημέρες αργότερα ο διευθυντής του έργου, κ. Δημήτρης Παπαμιχαήλ, την ώρα που ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, κ. Κώστας Λαλιώτης, ανακοίνωνε τη δημιουργία τριμελούς επιτροπής που θα αποτελούνταν από επιθεωρητές δημοσίων έργων για τη διενέργεια «έκτακτου, αυστηρού και σε βάθος ελέγχου». Ταυτόχρονα, ύστερα από συνεννόηση με τον τότε πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου κ. Κώστα Λιάσκα, προχωρούσε και η συγκρότηση ανεξάρτητης επιστημονικής επιτροπής καθηγητών του Πολυτεχνείου για το θέμα.

Τα πορίσματα όλων αυτών των επιτροπών υπέδειξαν ως βασική αιτία κατάρρευσης του ικριώματος της γέφυρας τη σημαντική απόκλιση μεταξύ της πραγματικής αντοχής την οποία είχε η μεταλλική σκαλωσιά και της δηλωμένης -πιστοποιούμενης από το εργοστάσιο παραγωγής. Εκτός αυτού, εντοπίστηκαν πλήθος άλλες επιμέρους αιτίες, όπως κατασκευαστικές ατέλειες και τοπικές υπερφορτίσεις. Ακόμη διαπιστώθηκε πως η εργολαβική κοινοπραξία «Αττική Οδός» αθέτησε τις συμβατικές υποχρεώσεις της προς το ελληνικό Δημόσιο με σειρά παραλείψεων στην ειδική μελέτη ικριωμάτων και ξυλότυπων. Οσο δε αφορά την εκδοχή να ακολουθήθηκε ο μη ενδεδειγμένος τρόπος σκυροδέτησης κατά τη β΄ φάση των εργασιών, το πόρισμα των καθηγητών του Πολυτεχνείου επεσήμανε πως αυτό από μόνο του δεν αποτελεί αιτία κατάρρευσης.

Την ευθύνη ανέλαβαν και οι έντεκα μεγάλες ελληνικές κατασκευάστριες εταιρείες που αποτελούν την Κοινοπραξία «Αττική Οδός», παρότι ανάδοχοι του συγκεκριμένου τμήματος ήταν οι εταιρείες «J&P ΕΛΛΑΣ» και «Ελληνική Τεχνοδομική».

Αποκλεισμός… τριών ημερών

Παρόλα αυτά, διαδικασία για επιβολή ποινής δεν κινήθηκε παρά τρία χρόνια αργότερα, επί υπουργίας ΠΕΧΩΔΕ, κ. Βάσως Παπανδρέου. Τόσο χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί πλήρως το πόρισμα του Πειθαρχικού Συμβουλίου του ΥΠΕΧΩΔΕ… Αυτό παραδόθηκε στα χέρια της υπουργού στις 27 Σεπτεμβρίου του 2002. H ποινή ήταν τρεις μήνες αποκλεισμού των εταιρειών από κάθε διαγωνισμό ανάληψης έργου, ποινή η οποία μειώθηκε από την υπουργό σε ένα μήνα.

Ο τρόπος που ενεργοποιήθηκε η απόφαση αυτή, όμως, ήταν ακόμη πιο παράξενος. Το έγγραφο με το οποίο ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εργων κοινοποίησε προς τις υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ και τους λοιπούς εμπλεκομένους την απόφαση της υπουργού, κ. Παπανδρέου, δηλαδή το έγγραφο με το οποίο ενεργοποιήθηκε η ποινή, έχει ημερομηνία 14 Νοεμβρίου του 2002. Μόλις τρεις ημέρες, δηλαδή, πριν από το τέλος της περιόδου αποκλεισμού, η οποία έληγε στις 17 Νοεμβρίου. Ετσι, η ποινή για τις έντεκα εταιρείες της Κοινοπραξίας τυπικά ίσχυσε για ένα τριήμερο, στη διάρκεια του οποίου, μάλιστα, μεσολαβούσε Σαββατοκύριακο. H απάντηση του υπουργείου, αλλά και της Κοινοπραξίας είναι ότι παρά την καθυστέρηση στην κοινοποίηση, οι υπεύθυνοι των εταιρειών είχαν υπόψιν τους την ποινή και απείχαν από τις δημοπρασίες έργων ολόκληρο τον μήνα του αποκλεισμού τους, γεγονός που προδίδει ότι οι εργολάβοι είχαν εσωτερική ενημέρωση από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Εξάλλου, δεν ήταν τότε λίγες οι πληροφορίες που ανέφεραν πως το διάστημα για την επιβολή της ποινής ήταν ευνοϊκά επιλεγμένο ώστε να μην υποστούν σημαντικές απώλειες από τη διανομή των έργων.

Είτε έτσι, είτε αλλιώς πάντως, ακόμη και η επιβολή ενός μήνα αποκλεισμού από τις δημοπρασίες έργων σε τεχνικές εταιρείες που ομολογούν ακόμη και οι ίδιες ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για την κατάρρευση μιας υπό κατασκευήν γέφυρας η οποία στοίχισε τη ζωή σε δύο ανθρώπους και έθεσε σε κίνδυνο πολλούς ακόμη, δεν μπορεί να περιγραφεί ως ικανοποιητική…

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιβολή της ποινής και η απόδοση της ευθύνης για ένα τόσο σοβαρό ατύχημα βαραίνει πλέον το ιστορικό των έντεκα τεχνικών εταιρειών, αφού έχει καταγραφεί στο Μητρώο των Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ισως όχι πολλά, αφού οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες έχουν υπερδιπλασιάσει τον κύκλο εργασιών τους από τότε…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή