Ποτάμια, όπως ο Στρυμώνας, ο Εβρος ή ο Σπερχειός άλλαξαν ρουν μετά ένα μεγάλο σεισμό, ολόκληρα νησιά, όπως η Κεφαλονιά το 1953, ανυψώθηκαν, πηγές όπως αυτές της Αιδηψού στέρεψαν, παραλιακές πόλεις στην Κρήτη και άλλα νησιά πλημμύρισαν από τσουνάμι. Τα παραπάνω είναι μερικές από τις συνέπειες ενός ισχυρού σεισμού, όπως ανέφερε ο καθηγητής κ. Βασίλης Παπαζάχος σε ομιλία του στο Ρέθυμνο με θέμα «Επίδραση της γένεσης των σεισμών στο φυσικό περιβάλλον». Σημειώνει μεταξύ άλλων ο κ.Παπαζάχος:
«Οι σεισμοί αποτελούν μέρος της φυσικής διαδικασίας εξέλιξης της Γης, η οποία συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση του σημερινού φυσικού της περιβάλλοντος. Είναι η διαδικασία που καθόρισε τη σημερινή δομή της Γης (πυρήνας, μανδύας, φλοιός), την ενεργό τεκτονική της (κινήσεις λιθοσφαιρικών πλακών, διαρρήξεις και παραμορφώσεις πετρωμάτων», την επιφάνειά της (όρη, πεδιάδες, θάλασσες) παρήγαγε τον ορυκτό πλούτο (μεταλλεύματα, πετρέλαιο) και δημιούργησε τη ζωή και τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες, ώστε να καταστεί η Γη φιλόξενος για μας πλανήτης. Η φυσική αυτή διαδικασία πραγματοποιείται με σχετικώς βραδείς ρυθμούς και τα ορατά από τον άνθρωπο σημαντικότερα αποτελέσματά της δημιουργούνται σε χρόνους της τάξης εκατομμυρίων ετών που είναι πολύ μεγαλύτεροι από τον χρόνο του πολιτισμού μας και γι’ αυτο αδυνατεί ο άνθρωπος να παρακολουθήσει αυτήν τη διαδικασία…
Για τον λόγο αυτό, έχουμε έμμεσες, κατά κύριο λόγο, ενδείξεις για τον τρόπο πραγματοποίησης αυτής της διαδικασίας, που προκύπτουν από επιστημονικές παρατηρήσεις και θεωρίες.
Υπάρχουν, όμως, ορισμένα φυσικά φαινόμενα που αποτελούν μέρος της διαδικασίας διαμόρφωσης του φυσικού περιβάλλοντος και πραγματοποιούνται με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, ώστε να μπορεί ο άνθρωπος να τα αισθανθεί.Τέτοια φαινόμενα είναι η σεισμογένεση και η ηφαιστειογένεση. Ετσι, ενώ δεν μπορεί ο άνθρωπος να παρατηρήσει διά γυμνού οφθαλμού την… επέκταση του Κόλπου των Αλκυονίδων γιατί πραγματοποιείται με βραδύ ρυθμό (ένα εκατοστό τον χρόνο) ένας γεωργός αντιλήφθηκε τη σεισμική διάρρηξη κατά τη γένεση του σεισμού που έγινε εκεί στις 4 Μαρτίου του 1981, γιατί, βρισκόμενος στο πάνω κομμάτι του ρήγματος βυθίστηκε με το κομμάτι αυτό κατά μισό περίπου μέτρο και γιατί είδε την επιφανειακή εκδήλωση του σεισμογόνου ρήγματος, αφού αυτή είχε μήκος πολλών χιλιομέτρων και κατακόρυφη μετάθεση 60 εκατοστών.
Οι επιδράσεις της γένεσης των σεισμών στο φυσικό περιβάλλον μπορούν να διακριθούν σε πρωτογενείς οι οποίες αποτελούν άμεσο αποτέλεσμα της διάρρηξης και παραμόρφωσης των πετρωμάτων (καθιζήσεις και ανυψώσεις εδάφους, υδρογεωλογικές μεταβολές, θαλάσσια κύματα ) και σε δευτερογενείς οι οποίες οφείλονται στη σεισμική ταλάντωση (κατολισθήσεις εδαφών, καταρρεύσεις βράχων, ρευστοποίηση εδαφών).
Η επίδραση της σεισμογένεσης στο περιβάλλον είναι φυσική διαδικασία που συμβάλλει στην ομαλή εξέλιξή του και γι’ αυτό δεν επιτρέπεται η τεχνητή παρέμβαση του ανθρώπου σε αυτήν τη διαδικασία. Οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας στο δομημένο περιβάλλον πρέπει να αντιμετωπίζονται με παρέμβαση σ’ αυτό το περιβάλλον (αντισεισμικός σχεδιασμός κτιρίων, επιλογή χώρων με κατάλληλο έδαφος θεμελίωσης των τεχνικών κατασκευών κ.λπ.).