Ευχάριστη έκπληξη επεφύλαξε η έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία για το έτος 2002, καθώς πέρυσι για πρώτη φορά κατεγράφη μείωση των θανάτων που οφείλονται στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Πάντως, η ηλικία πρώτης επαφής με τις ναρκωτικές ουσίες συνεχίζει να μειώνεται, γεγονός που καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη ενίσχυσης των προγραμμάτων πρόληψης της χρήσης ναρκωτικών. Πέρυσι έγινε και μια πρώτη προσπάθεια καταγραφής των προβληματικών χρηστών, και όπως προέκυψε στην Ελλάδα, περίπου 18.500 άτομα κάνουν συστηματική χρήση ηρωίνης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση για την κατάσταση των ναρκωτικών στην Ελλάδα-2002, του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (ΕΚΤΕΠΝ), την οποία παρουσίασε σε χθεσινή εκδήλωση η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου κ. Μανίνα Τερζίδου, πέρυσι 259 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τα ναρκωτικά, έναντι 321 θανάτων που κατεγράφησαν το 2001. Μάλιστα πέρυσι ήταν η πρώτη φορά από το 1990 που καταγράφεται μείωση (ποσοστό 19,3%) των θανάτων από ναρκωτικά, γεγονός που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι -εν μέρει- αποτέλεσμα της αύξησης των θέσεων στα θεραπευτικά προγράμματα αλλά και της μείωσης του αριθμού των χρηστών που αποβάλλονται από τα προγράμματα εξαιτίας παράλληλης χρήσης ναρκωτικών.
Η μάχη κατά των ναρκωτικών πρέπει να ξεκινά από την πρόληψη στις μικρές ηλικίες, με δεδομένο ότι έχει μειωθεί η ηλικία έναρξης του πειραματισμού με ουσίες στα 12 έτη. Οπως κατέδειξε έρευνα που διεξήγαγε το 2002 το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, σε δείγμα 3.884 μαθητών της Στ΄ Δημοτικού, B΄ Γυμνασίου και A΄ Λυκείου, ένας στους δέκα μαθητές (ποσοστό 11%) έχει δοκιμάσει ή έχει κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών. Μάλιστα, ένας στους τρεις μαθητές που δήλωσαν ότι έχουν εμπειρία χρήσης ναρκωτικών έχει πειραματιστεί με περισσότερες από μία ουσία. Τα αγόρια φαίνεται ότι «υπερτερούν» όσον αφορά στη δοκιμή ναρκωτικών ουσιών, αφού διπλάσιο ποσοστό αγοριών (15,2%) απ’ ό,τι κοριτσιών (7,1%) δηλώνουν εμπειρία από κάποια ουσία. Οι 15χρονοι μαθητές «πειραματίστηκαν» για πρώτη φορά σε ναρκωτικές ουσίες κάποια στιγμή μετά τη συμπλήρωση του 12 έτους τους (12,8 έτη για τα κορίτσια και 12 έτη για τα αγόρια).
Η πιο διαδεδομένη ουσία για τους μαθητές είναι τα εισπνεόμενα (ποσοστό 6,4%). Ακολουθεί η κάνναβη, ενώ το 1,7% των μαθητών έκανε χρήση «έκστασης».
Στη φετινή έκθεση του ΕΚΤΕΠγίνεται μία πρώτη προσπάθεια καταγραφής των προβληματικών χρηστών -δηλαδή των χρηστών που κάνουν συστηματική χρήση ηρωίνης- στη χώρα μας. Ετσι, σύμφωνα με την έκθεση εκτιμάται ότι στη χώρα μας περίπου 18.500 άτομα κάνουν χρήση ηρωίνης. Από αυτούς τα δύο τρίτα διαμένουν στην Αθήνα, ενώ το 18% έχει έρθει σε επαφή με θεραπευτικά προγράμματα.
Νέοι άνδρες άνεργοι
Πέρυσι, 2.157 χρήστες ναρκωτικών ουσιών εντάχθηκαν σε θεραπευτικά προγράμματα που λειτουργούν στη χώρα μας. Το «προφίλ» των χρηστών που έκαναν αίτηση για θεραπεία κατά το 2002 δεν διαφοροποιείται σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Πρόκειται κυρίως για άνδρες (83,4%), ηλικίας από 19 έως 40 ετών (ποσοστό 84,%, με την ηλικιακή ομάδα 19 έως 29 να καταλαμβάνει το 57%), με δευτεροβάθμια εκπαίδευση (66,5%), άνεργοι (62,8%) οι οποίοι σε ποσοστό 72,3% ζουν με τους γονείς τους. Σύμφωνα με την έκθεση, το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την έναρξη συστηματικής χρήσης ναρκωτικών έως και την έναρξη θεραπείας σε κάποιο πρόγραμμα είναι τα 6,5 έτη όταν πρόκειται για τα λεγόμενα «στεγνά προγράμματα» και τα 17 έτη για τα προγράμματα υποκατάστασης.
Η χθεσινή εκδήλωση έγινε παρουσία του υπουργού Υγείας κ. Κώστα Στεφανή, της προέδρου του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (OKANA) κ. Αννας Κοκκέβη, της βουλευτού του ΣΥκ. Μαρίας Δαμανάκη και εκπροσώπων του Δήμου Αθηναίων και εμπλεκομένων φορέων. O κ. Στεφανής επικεντρώθηκε στο θέμα της μείωσης των θανάτων, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το γεγονός αυτό δεν είναι περιστασιακό, αλλά αποτέλεσμα των μέτρων των τελευταίων ετών. «Επιτέλους, κάτι αλλάζει στη χώρα μας» τόνισε η κ. Δαμανάκη, εστιάζοντας και αυτή στο θέμα της μείωσης των θανάτων. Ωστόσο παρατήρησε ότι η αλλαγή γίνεται με σοβαρή καθυστέρηση, γεγονός που όπως είπε οφείλεται κυρίως στον φόβο του πολιτικού κόστους όταν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις. Τέλος, η κ. Κοκκέβη, αναφερόμενη στα προγράμματα υποκατάστασης του OKANA, επεσήμανε ότι το τελευταίο έτος μειώθηκε κατά 50% ο αριθμός των χρηστών που αποβάλλονται από τα προγράμματα εξαιτίας της παράλληλης χρήσης ναρκωτικών.