H παραδοσιακή ελληνική διατροφή και η μεσογειακή διατροφή δεν διαφοροποιούνται σημαντικά. Αυτό όμως το αναμφισβήτητο «δώρο καλής υγείας» που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, δεν το τιμούμε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, καθώς υιοθετούμε όλο και περισσότερο τον δυτικό τρόπο διατροφής, αντιστρέφοντας σιγά σιγά την «πυραμίδα» της μεσογειακής διατροφής: καταναλώνουμε πολύ κρέας, λίγα όσπρια και ελάχιστα ψάρια θαλασινά.
Η κατά κεφαλήν κατανάλωση
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας, η κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 80 – 85 κιλά κρέας ανά ετος, ενώ η αντίστοιχη κατανάλωση ψαριών υπολογίζεται στα 10 – 15 κιλά. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα του ευρωπαϊκού προγράμματος ΔΑΦΝΗ (DAFNE), ο Ελληνας καταναλώνει περισσότερο κόκκινο κρέας σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, καταπατώντας μία βασική αρχή της μεσογειακής διατροφής. Ειδικότερα, η ημερήσια κατανάλωση κόκκινου κρέατος στην Ελλάδα είναι 110 γραμμάρια ανά άτομο, και ακολουθεί η Πορτογαλία με 95 γραμμάρια ανά άτομο και η Γαλλία με 80 γραμμάρια ανά άτομο. Οσον αφορά στην κατανάλωση οσπρίων, αυτή μειώνεται τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Είναι ενδεικτικό ότι στη χώρα μας το 1982 η ημερήσια κατανάλωση οσπρίων ήταν κατά μέσο όρο 17 γραμμάρια ανά άτομο, ενώ το 1999 μειώθηκε σε 14 γραμμάρια ανά άτομο.
Οι Ελληνες βρίσκονται στην κορυφή της Ευρώπης όσον αφορά στην κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών (ημερήσια κατανάλωση ανά άτομο 330 και 270 γραμμάρια αντίστοιχα), ωστόσο ένας στους δύο συμπολίτες μας δεν ανταποκρίνεται στη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για ημερήσια κατανάλωση τουλάχιστον τριών μερίδων λαχανικών. Ενα σημαντικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής είναι η κατανάλωση ελαιόλαδου, το οποίο στην Ελλάδα έχει την «τιμητική» του, έναντι των σπορέλαιων ή των ζωικών λιπών.
Δεν γυμναζόμαστε
Αναπόσπαστο κομμάτι της σωστής διατροφής είναι και η σωματική άσκηση. Ωστόσο όπως κατέδειξε πανελλήνια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Συνεργασίας Ιατρικής και Κοινωνίας (ΕΠΙΚ), μόνο το 10% των ανδρών και το 7,5% των γυναικών αθλούνται συστηματικά.
Οι κακές διατροφικές συνήθειες, σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή προκαλούν παχυσαρκία, η οποία με τη σειρά της σχετίζεται με παθήσεις πολλές φορές μοιραίες για τη ζωή του ατόμου. Μάλιστα είναι γνωστή η σχέση της παχυσαρκίας με την υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, και ορισμένες μορφές καρκίνου. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΠΙΚ, πάνω από το 50% των ανδρών είναι υπέρβαροι, ενώ οι παχύσαρκοι κυμαίνονται στο 20- 33% του ανδρικού πληθυσμού με τα μεγαλύτερα ποσοστά να καταγράφονται στις ηλικίες άνω των 45 ετών. Επίσης, μία στις τρείς γυναίκες άνω των 35 ετών είναι υπέρβαρη, ενώ μία στις δύο ηλικίας από 65 έως 74 ετών είναι παχύσαρκη. Με βάση τα υψηλά αυτά ποσοστά των παχύσαρκων ατόμων, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ένας στους 10 θανάτους που συμβαίνουν στην Ελλάδα επέρχονται πρόωρα εξαιτίας της παχυσαρκίας, που σημαίνει ότι 20 θάνατοι την ημέρα σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παχυσαρκία.
Το υπουργείο Υγείας συγκρότησε την Εθνική Επιτροπή Διατροφικής Επιτροπής, με στόχο να διαμορφώσει ένα σύνολο οδηγιών και να λάβει μέτρα ώστε ο πολίτης να γνωρίζει τις υγιεινές διατροφικές επιλογές που θα πρέπει να κάνει. Τέλος του έτους, μάλιστα, αναμένεται να εκπονηθεί και το Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης για τη Διατροφή, και η βασική φιλοσοφία που θα το διέπει είναι φυσικά η επιστροφή στη μεσογειακή διατροφή.