Πρόκληση για το μέλλον της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί η συμφωνία του ΕΜΠ με την ιστορική Γαλλική Εθνική Σχολή Γεφυρών και Οδοστρωμάτων (Ecole Nationale des Ponts et Chaussees – ENPC). Ειδικότερα, από το νέο ακαδημαϊκό έτος 2003 – 2004, φοιτητές του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, αφού έχουν ολοκληρώσει το τρίτο έτος των σπουδών τους, θα μπορούν να φοιτούν στη γαλλική σχολή. Το αντίστροφο θα ισχύει για τους Γάλλους φοιτητές. Ηδη, μάλιστα, έχουν επιλεγεί οι πρώτοι Γάλλοι φοιτητές οι οποίοι θα φοιτήσουν από τον Σεπτέμβριο στο ΕΜΠ. H συνεργασία θα ξεκινήσει με την ανταλλαγή πέντε φοιτητών από κάθε πανεπιστήμιο. Μικρός αριθμός αλλά αυτό προσδιορίζεται από την ENPC, η οποία δέχεται μόλις 60 φοιτητές κατ’ έτος. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους οι φοιτητές θα αποκτούν ένα διπλό δίπλωμα υπό τον τίτλο «Μηχανικός της Εθνικής Σχολής Γεφυρών και Οδοστρωμάτων και της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου». Είναι η πρώτη σύμπραξη ελληνικού με ξένο πανεπιστήμιο σε προπτυχιακό επίπεδο. Ηδη, για την ανάπτυξη κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων έχουν υπογραφεί τρεις συμφωνίες ελληνικών με γαλλικά AEI, η πρώτη εκ των οποίων, όπως ανέφερε στην «K» ο ειδικός γραμματέας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας κ. Διονύσιος Κλάδης, θα αρχίσει την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά 2003 – 2004 και οι δύο άλλες από το 2004 – 2005.
Προς ευρωπαϊκό πτυχίο
Ομως, η συμφωνία ΕΜΠ – ENPC και η χορήγηση διπλού τίτλου στους αποφοίτους των δύο πανεπιστημιακών σχολών θεωρείται ιστορικής σημασίας, καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα προς τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη δημιουργία -έως το 2010- ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης, απαραίτητη προϋπόθεση του οποίου είναι τα κοινά ευρωπαϊκά πτυχία.
Ταυτόχρονα, δημιουργεί νέα δεδομένα τόσο για τα ελληνικά πανεπιστήμια όσο και για τους αποφοίτους τους. Κατ’ αρχήν, τα ελληνικά AEI οφείλουν να βελτιώσουν την ποιότητά τους, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να «ανοιχτούν» στην Ευρώπη. «Μόνον με τις συνεργασίες εισέρχονται τα ελληνικά ΑΕΙ στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας της Γνώσης και διεκδικούν, επί της ουσίας ισότιμα, πρωταγωνιστικό ρόλο για το επιστημονικό τους προσωπικό και βέβαια για τις νέες γενιές των αποφοίτων μας στην Ευρώπη του 21ου αιώνα», ανέφερε μεταξύ άλλων στην «K» ο πρύτανης του ΕΜΠ κ. Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος.
Η πανεπιστημιακή κοινότητα ομονοεί για τη σημασία του εγχειρήματος. O πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Χρήστος Νικολάου, δήλωσε στην «K» ότι ήδη η Σύγκλητος του ιδρύματος ενέκρινε ένα πλαίσιο συμφωνίας ανάμεσα στο Παιδαγωγικό Τμήμα με το αντίστοιχο τμήμα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης. O πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Βενιέρης χαρακτήρισε -μιλώντας στην «K»- τη συμφωνία ως «το μεγαλύτερο άνοιγμα της εκπαίδευσής μας προς την Ευρώπη που δίνει ένα διεθνές ευρωπαϊκό στίγμα. Επίσης, θα συμβάλει στο να αποκομιστούν οφέλη και εμπειρία για μελλοντικές συμπράξεις». Το ερώτημα, όμως, είναι πώς θα μπορέσει η πλειονότητα των ελληνικών AEI να ακολουθήσει τις εξελίξεις. Στιγματισμένα από την ελλιπή χρηματοδότηση, με μέτριες υποδομές, με «ιπτάμενους» καθηγητές και διάσπαρτα τμήματα σε διάφορες πόλεις που δεν συγκροτούν μια κρίσιμη επιστημονική μάζα, πώς μπορούν τα «νέα» πανεπιστήμια να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της Ευρώπης χωρίς να περιθωριοποιηθούν;