Και ξαφνικά το Ιντερνετ και οι νέες τεχνολογίες έγιναν από τα βασικά θέματα της προεκλογικής περιόδου, κάτι σαν απόδειξη του εκμοντερνισμού των πολιτικών. Ο Γιώργος Παπανδρέου με ένα λαπ-τοπ στο χέρι και με την προσωπική του ιστοσελίδα και ο Κώστας Καραμανλής άνετος μέσα στα Ιντερνετ καφέ και με προτάσεις για «φθηνή πρόσβαση» μονομαχούν στο.. .eλ π@σο της προεκλογικής περιόδου. Σε μια εποχή που το ίματζ τείνει να κυριαρχήσει στην ουσία και η εικονική πραγματικότητα στην… πραγματική πραγματικότητα, η επίδειξη χρήσης ενός MP3 αντικαθιστά τα πολιτικά επιχειρήματα, ενώ οι ψηφιακές (όσο και μοναχικές) «λεωφόροι της πληροφορίας» κλέβουν την παράσταση από τις προεκλογικές «λαοθάλασσες».
Μπορεί όμως αυτή η ιντερνετική φλυαρία να κρύψει τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χρήστες του Ιντερνετ στην Ελλάδα; Τις απελπιστικά αργές ταχύτητες, τα πανάκριβα τιμολόγια και τη χαμηλή ανταπόκριση των κρατικών υπηρεσιών; Ξεχνιέται άραγε ότι με ευθύνες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και του ιδιωτικοποιημένου (αλλά κρατικώς ισχυροποιημένου) ΟΤΕ, τα τιμολόγια για τις σύγχρονες υπηρεσίες του Ιντερνετ είναι πολλαπλάσια από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη; Μπορεί να καλύψει η επικοινωνιακή καταιγίδα του φερέλπιδος νέου (υποψήφιου) αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, με το πολυδιαφημισμένο ψηφιακό προφίλ, τη μεγάλη υστέρηση στην προώθηση της Κοινωνίας της Πληροφορίας; «Η Ελλάδα βρίσκεται στον Μεσαίωνα, όσον αφορά την ανάπτυξη του Διαδικτύου», τονίζουν συχνά εκπρόσωποι της Ενωσης Ελλήνων Χρηστών Ιντερνετ. Κι αν τα βήματα που έγιναν από το 1994, την πρωτόγονη περίοδο του Διαδικτύου, όταν μπήκε στην Ελλάδα, είναι σημαντικά, η απόσταση με τις πιο ανεπτυγμένες χώρες όχι μόνο δεν καλύπτεται, αλλά μάλλον μεγαλώνει.
Σήμερα, μόνον ένας στους πέντε κατοίκους της χώρας χρησιμοποιούν το Ιντερνετ (ή ένας στους τέσσερις, σύμφωνα με άλλους υπολογισμούς), μέγεθος που παραμένει πολύ μικρό, εάν αναλογιστούμε ότι ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση ξεπερνά τον ένα στους δύο κατοίκους. Μάλιστα, εάν υπολογίσουμε και τη συχνότητα της χρήσης, τον βαθμό αξιοποίησης, δηλαδή, που στην Ελλάδα είναι πολύ μικρότερη ανά χρήστη, η συνολική πυκνότητα χρήσης του Διαδικτύου είναι πολύ υποβαθμισμένη. Ταυτόχρονα, ο κοινωνικός χάρτης των κυβερνοναυτών στη χώρα μας αποκαλύπτει ότι η πλοήγηση στο Διαδίκτυο παραμένει σχεδόν είδος πολυτελείας.
Ισως, όμως, μέσα στον ορυμαγδό προεκλογικής εντυπωσιοθηρίας, να υπάρχει και κάτι θετικό για την προοπτική του Ιντερνετ στην Ελλάδα. Να αναδειχθούν τα προβλήματα, έτσι ώστε να μπορούν να προωθηθούν λύσεις. Αλλά ας δούμε πιο συγκεκριμένα την κατάσταση.
Μεγάλο έλλειμμα πληροφόρησης
Πέρα όμως από τον αρνητικό συνδυασμό κόστους-υπηρεσιών, υπάρχει και το βασικό έλλειμα όσον αφορά την εκπαίδευση και ενημέρωση του κόσμου. Οπως υπογραμμίζει ο κ. Νίκος Βασιλάκος, πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χρηστών Ιντερνετ (www.eexi.gr), «ενώ γίνεται μια επανάσταση στο Ιντερνετ, ενώ οι δυνατότητες αξιοποίησής του είναι τεράστιες, ενώ αποτελεί ουσιαστικά την ψηφιακή βιβλιοθήκη του σύμπαντος, ο περισσότερος κόσμος το αντιμετωπίζει σαν «μαύρο κουτί»». Γι’ αυτό και η ΕΕΧΙ αναπτύσσει ιδιαίτερη δραστηριότητα σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Ταυτόχρονα, διεκδικεί την αποφασιστική μείωση των τιμολογίων και τη μη χρέωση της τηλεφωνικής μονάδας. «Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να κάνει από τον υπολογιστή του στο Ιντερνετ», τονίζει ο κ. Βασιλάκος. «Οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες έχουν βελτιώσει τις ιστοσελίδες τους και μπορείς να εξυπηρετηθείς σημαντικά», τονίζει. Του θυμίζουμε την κατάρρευση του Τaxis πρόσφατα. «Είναι αλήθεια ότι δεν είμαστε ακόμα στο σημείο που πρέπει, αλλά γίνονται βήματα. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ο πολίτης δεν ξέρει τις δυνατότητές του», υποστηρίζει. Ισως αυτό να εξηγεί και το εύρημα της πρόσφατης έρευνας της VPRC, που αναδεικνύει μια σχετική αδιαφορία όσων δεν έχουν πρόσβαση. Πιο συγκεκριμένα, το 30,7% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν χρειάζεται το Ιντερνετ, ενώ ακόμα ένα 30% υποστηρίζει ότι είτε δεν ενδιαφέρεται είτε δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με το «άθλημα». Μόνο ένα 4% λέει ότι δεν αποκτά πρόσβαση στο Ιντερνετ λόγω των ακριβών τιμολογίων, ενώ ένα άλλο 4% εμφανίζει ως πρώτο λόγο το γεγονός ότι δεν έχει ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα ποσοστά αυτά (στο βαθμό που ισχύουν) αποκαλύπτουν πιο διαρθρωτικά προβλήματα στην ανάπτυξη του διαδικτύου στη χώρα μας. Οπως το ότι η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου και ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι τελείως ανενημέρωτες για τις δυνατότητες του Ιντερνετ, ακοινώνητες με το ρεύμα της σύγχρονης επικοινωνίας και ουσιαστικά αποκλεισμένες στη σκοτεινή πλευρά του ψηφιακού χάσματος. Ποιος είναι αποφασισμένος να τα βάλει με αυτή την πολύ ουσιαστική πρόκληση;