Μέσω της ενεργοποίησης διμερών συμφωνιών, που έχουν κατά καιρούς υπογραφεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να «νομιμοποιηθεί», τελικά, η παρουσία Αμερικανών στη χώρα μας τον Μάρτιο για τη διεξαγωγή της μεγάλης άσκησης ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων. Ενώ αρχικώς υπήρχε η σκέψη ακόμη και για ειδική νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θα επιτυγχανόταν υπερπήδηση τυχόν συνταγματικού κωλύματος, η διενέργεια πρόωρων εκλογών δεν επιτρέπει χρονικά την υλοποίηση αυτού του σχεδίου. H λύση της νατοϊκής ομπρέλας δείχνει επίσης να απορρίπτεται, καθώς εκτιμάται ότι πιθανότατα θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα έλυνε, ενώ προϋποθέτει μια ευρεία κλίμακα διεθνών συνεννοήσεων και εξασφάλιση της συναίνεσης μιας σειράς κρατών.
Πέρα από την άσκηση του Μαρτίου, μέσω διμερών συμφωνιών αναμένεται να χορηγηθεί στη χώρα μας από τις ΗΠΑ ο εξειδικευμένος τεχνολογικός εξοπλισμός, που θα χρειαστεί η Ελλάδα στη διάρκεια των Αγώνων. Κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Γιώργος Φλωρίδης έλαβε τη διαβεβαίωση ότι οι ΗΠΑ είναι διατεθιμένες να παραχωρήσουν οτιδήποτε ζητηθεί. Σε πρώτη φάση, έχει εξασφαλισθεί ότι κατά τη διάρκεια των Αγώνων θα χρησιμοποιηθούν οι δορυφόροι των ΗΠΑ για τη συγκέντρωση πληροφοριών, που θα αφορούν ζητήματα ασφαλείας. Μάλιστα, έχει ήδη καθορισθεί το πλαίσιο διαχείρισης αυτών των πληροφοριών, που θα διοχετεύονται στις ελληνικές υπηρεσίες, οι οποίες θα έχουν την τελική ευθύνη για την αξιολόγησή τους. Οπως, μάλιστα, αναφέρουν εμπλεκόμενοι στον σχεδιαμό της ασφάλειας των Αγώνων, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα είναι ο κυρίαρχος «τροφοδότης» των ελληνικών υπηρεσιών με πληροφορίες, καθώς όταν ένα πλαίσιο πληροφοριών για συγκεκριμένη απειλή θα φθάνει από τους Αμερικανούς, είναι πολύ στενά, έως και ανύπαρκτα τα περιθώρια ελέγχου αυτών των πληροφοριών από άλλες πηγές και διασταύρωσής τους.
Επιπλέον, αυτό που έχει αποφασισθεί είναι κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων να τεθεί σε ισχύ ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από ένα μεγάλο τμήμα της Αττικής, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας, προκειμένου να περιορισθεί ο κίνδυνος τρομοκρατικής επίθεσης ανάλογης με αυτή των Δίδυμων Πύργων. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων, ένα σημαντικό τμήμα του μηχανισμού προστασίας του εναέριου χώρου της Ελλάδας αναμένεται να είναι προσανατολισμένο στην προστασία των ζωνών απαγόρευσης πτήσεων.
Με τον όρο «εξειδικευμένος τεχνολογικός εξοπλισμός» αναφέρονται επίσης μια σειρά από εξειδικευμένες συσκευές ανίχνευσης, εντοπισμού και απενεργοποίησης συγκεκριμένων απειλών, όπως είναι τα ατομικά όπλα, καθώς και η τεχνογνωσία που συνοδεύει την εξουδετέρωση αυτών των απειλών. Από ελληνικής πλευράς κρίθηκε ότι το κόστος για την προμήθεια αυτού του εξοπλισμού αλλά και για την εκπαίδευση ατόμων στην αντιμετώπιση τέτοιου είδους απειλών, είναι πολύ μεγάλο και αφορά τεχνολογία και τεχνογνωσία που ουσιαστικά θα είναι άχρηστες στη χώρα μας μετά τους Αγώνες, δεν έχουν δηλαδή μεταολυμπιακή χρήση. Ετσι, εντάσσονται στη λίστα των αναγκών που θα ζητήσουμε να καλυφθούν από άλλες χώρες. Το πιο πιθανό είναι να παραχωρηθούν και αυτά από τις ΗΠΑ, καθώς είναι περιορισμένος ο αριθμός των χωρών που διαθέτουν αυτό τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία και, παράλληλα, είναι διατεθιμένες να τα παραχωρήσουν στην Ελλάδα. H επιλογή να ζητήσουμε σε τέτοιου είδους εξιδικευμένες απειλές τη συνδρομή ξένων βασίστηκε και σε έναν ακόμη λόγο: αφενός χώρες όπως οι ΗΠΑ έχουν εμπειρία στην εξουδετέρωσή τους και, αφετέρου, δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι είναι διατεθειμένες να μεταβιβάσουν αυτήν την εμπειρία και την τεχνογνωσία σε όλο τους το εύρος. Το δεδομένο είναι ότι έχουν πλέον «πέσει οι τόνοι» από αμερικανικής πλευράς όσον αφορά την ασφάλεια των Αγώνων, δεν υπάρχει η γκρίνια και τα επικριτικά σχόλια του παρελθόντος. H ανησυχία τους δείχνει να έχει μειωθεί αισθητά, κάτι που επισήμανε και ο κ. Φλωρίδης. Αυτή η μεταστροφή του κλίματος οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είναι απλώς «κοινωνοί» του θέματος, δεν ενημερώνονται απλώς για την προετοιμασία της ασφάλειας, αλλά συμμετέχουν ενεργά στον σχεδιασμό και στις ασκήσεις. Αυτό ήταν άλλωστε ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από ελληνικής πλευράς ως απάντηση σε επικριτικά σχόλια κατά το παρελθόν. «Δεν μπορούν να διαμαρτύρονται οι Αμερικανοί για τον σχεδιασμό, αφού μαζί σχεδιάζουμε, συμμετέχουν μέσω της Ολυμπιακής Συμβουλευτικής Ομάδας σε όλη την εξέλιξη του προγράμματος», έχει επισημανθεί από ελληνικής πλευράς με διάφορες αφορμές. Τελικά, όπως όλα δείχνουν, κομβικό σημείο στην αλλαγή της στάσης των Αμερικανών ήταν η επί χάρτου άσκηση, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στη Στουτγάρδη. H άσκηση είχε σχεδιασθεί από Αμερικανούς και περιελάμβανε τα πλέον ακραία σενάρια. «Τόσο ακραία, που εάν όλα αυτά συνέβαιναν πραγματικά, θα καταστρέφονταν όχι μόνο οι Αγώνες αλλά ολόκληρη η χώρα», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Εκεί, σε αυτά τα ακραία σενάρια, δοκιμάσθηκε στο σύνολό του το επιτελείο που χειρίζεται την ασφάλεια των Αγώνων και έπεισε για την ικανότητά του να ανταποκριθεί, να χειρισθεί επιτυχώς οποιαδήποτε κρίση.
Πέραν τούτων, με τη μορφή της συνδρομής εξοπλισμού και τεχνογνωσίας αλλά και μέσω του δορυφορικού συστήματος συλλογής πληροφοριών, από αμερικανικής πλευράς έχει εξασφαλισθεί μια συνεχής παρουσία στον τομέα της ασφάλειας, μια εκ των έσω γνώση και σε ένα βαθμό διαχείριση τυχόν κρίσεων, κάτι που επίσης έχει συμβάλει στο να είναι πιο ήσυχοι οι Αμερικανοί στον πολύ ευαίσθητο για αυτούς τομέα της ασφάλειας.
«Μπλε Οδύσσεια» τον Φεβρουάριο
Το τριήμερο 6-8 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί στην Αττική η μεγάλη άσκηση για την αντιμετώπιση ραδιολογικών και χημικών απειλών. H άσκηση, που φέρει την κωδική ονομασία «Μπλε Οδύσσεια», γίνεται σε συνεργασία με τη Βρετανία, που έχει εκπονήσει τα σενάρια στα οποία θα δοκιμασθούν οι δυνάμεις που θα λάβουν μέρος. Μεταξύ άλλων, η άσκηση περιλαμβάνει αντιμετώπιση επίθεσης σε πλοίο, που θα γίνει στην περιοχή της Παλαιάς Φωκαίας αλλά και επίθεση σε αστικές εγκαταστάσεις, που θα γίνει στην περιοχή του Πειραιά. Στην άσκηση θα λάβουν μέρος όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στην ασφάλεια των Αγώνων, τόσο σε επιχειρησιακό, όσο και σε επίπεδο πολιτικής και επικοινωνιακής διαχείρισης της κρίσης. Δεν θα χρησιμοποιηθούν πραγματικά ραδιοβιολογικά όπλα, απλά θα γίνει προσομοίωση μιας τέτοιας επίθεσης, με τη χρήση χρωματιστού καπνού. Μάλιστα, όπως επιβεβαιώνουν οι επικεφαλής του σχεδιασμού, έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μη διαταραχθεί στο ελάχιστο η καθημερινότητα των πολιτών που ζουν ή κινούνται στις περιοχές που θα πραγματοποιηθεί η άσκηση.