Μια νέα πραγματικότητα για το περιβάλλον δημιουργείται το τελευταίο διάστημα στο Νέο Φάληρο και στο Μοσχάτο, μια πραγματικότητα που μοιάζει με εφιάλτη. Μπορεί ο νέος άξονας, που θα αποτελεί τη συνέχεια της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας μέχρι την παραλιακή πάνω από τον Κηφισό να ολοκληρώνει ένα σημαντικό κυκλοφοριακό δακτύλιο και να διευκολύνει τους Αθηναίους οδηγούς, όμως οι κάτοικοι της περιοχής, που καλούνται να θυσιαστούν ως νέες Ιφιγένειες, πρέπει να ζήσουν με συνθήκες αυξημένης ατμοσφαρικής ρύπανσης, φωτορρύπανσης, ηχορρύπανσης. Πολλοί μιλούν για αλλαγή στο μικροκλίμα της περιοχής, ενώ οι αξίες των περιουσιών πέφτουν κατακόρυφα.
400.000 οχήματα
Φανταστείτε ότι σε απόσταση 500 μέτρων από τις όχθες του ποταμού Κηφισού και προς τις δύο πλευρές του, οι κάτοικοι της περιοχής από τον Ιούνιο, που προβλέπεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή του νέου υπερυψωμένου αυτοκινητοδρόμου, θα έχουν σε απόσταση αναπνοής έναν οδικό άξονα από τον οποίο θα διέρχονται τουλάχιστον 200.000 αυτοκίνητα ανά κατεύθυνση. Παρά το γεγονός ότι ο Κηφισός έχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια πάψει να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία ως ποταμός, δηλαδή κομμάτι του φυσικού περιβάλλοντος, και αποτελεί έναν εγκιβωτισμένο αγωγό των νερών της βροχής αλλά και όλων των ειδών λυμάτων, η συνόρευση με αυτόν εθεωρείτο «ατού» για τα διαμερίσματα της περιοχής, αφού έδινε «αέρα» σε μια περιοχή καθαρά οικιστική και ιδιαιτέρως πυκνοκατοικημένη.
Σύμφωνα με τους συγκοινωνιολόγους, το συγκεκριμένο έργο είναι ίσως από τα λίγα απολύτως απαραίτητα, αφού ενώνει την εθνική οδό Αθηνών – Λαμίας με την παραλιακή λεωφόρο επιτρέποντας στους οδηγούς να κατευθύνονται προς τα νότια της πόλης χωρίς να περνούν από το κέντρο της Αθήνας. Παρ’ όλα αυτά το τίμημα αυτής της εξάρτησης από το Ι.Χ. καλούνται στην προκειμένη περίπτωση να το πληρώσουν -και μάλιστα ακριβά- οι κάτοικοι των δύο περιοχών. «Για μας είναι ένας εφιάλτης», λέει στην «Κ» η Ευαγγελία Καλαποθαράκου, που ζει στον τρίτο όροφο πολυκατοικίας που απέχει 30 μέτρα από το νέο δρόμο. «Ολος ο κόσμος θέλει να φύγει. Βλέπει το θηρίο που δημιουργείται σιγά σιγά και πανικοβάλλεται. Φανταστείτε να αρχίσει να λειτουργεί».
Η κυρία Καλαποθαράκου δεν υπερβάλλει. Ο Αλέξανδρος Παπαγιάννης, επίκουρος καθηγητής Φυσικής στο ΕΜΠ, το επιβεβαιώνει μιλώντας στην «Κ». «Είναι αυτονόητο ακόμα και για κάποιον που δεν είναι φυσικός ότι η νέα αυτή πραγματικότητα θα δημιουργήσει προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην περιοχή. Μελέτες στη Βρετανία έχουν δείξει ότι στις περιπτώσεις που κατοικίες βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από μεγάλους αυτοκινητοδρόμους αυξάνεται ο αριθμός των θανάτων από σχετικές ασθένειες. Στις περιπτώσεις -όπως αυτή- που ο δρόμος είναι υπερυψωμένος, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, ιδιαίτερα για τους κατοίκους των χαμηλότερων ορόφων. Οσο απομακρύνεται ο δρόμος από το έδαφος, τόσο πιο αυξημένη είναι η ρύπανση, καθώς τα σωματίδια είναι βαριά, κάθονται προς τα κάτω και παγιδεύονται».
Αλλαγές στο μικροκλίμα
Δεν είναι, όμως, μόνον η ρύπανση. Η ίδια η περιβαλλοντική θεώρηση που είχε εκπονήσει το γραφείο Ζέκκου – Καλουδιώτη για το οδικό έργο του Κηφισού -στην οποία έχει αναφερθεί ξανά η «Κ» σε ρεπορτάζ του Γιώργου Τερζή στις 18/1/2004- υποστηρίζει ότι οι συνέπειες είναι πολλαπλές. Κατ’ αρχάς η ηχορρύπανση. Με όριο τα 70 ντεσιμπέλ, οι μελέτες προβλέπουν για την περιοχή στάθμη θορύβου 79 έως 81 ντεσιμπέλ. Το γεγονός ότι η οδός θα είναι υπερυψωμένη διογκώνει το πρόβλημα. «Εδώ και με το θόρυβο από το νερό του Κηφισού όταν βρέχει δεν μπορούμε να κοιμηθούμε. Τι θα κάνουμε όταν θα περνάνε με ταχύτητα αυτοκίνητα και φορτηγά δίπλα από το παράθυρό μας;», αναρωτιέται κάτοικος του Νέου Φαλήρου. Εξίσου εφιαλτική προβλέπεται και η φωτορρύπανση. Ο ηλεκτροφωτισμός του οδικού άξονα σε συνδυασμό με τα φώτα των κινούμενων οχημάτων θα αναγκάζουν τους κατοίκους των γύρω σπιτιών να κρατούν τα πατζούρια τους κλειστά.
Συνέπειες θα υπάρξουν και στο μικροκλίμα, αφού αντί της ανοιχτής κοίτης του ποταμού, θα υπάρχει ένα ογκώδες έργο που τους θερινούς μήνες θα απορροφάει μεγάλα ποσά θερμότητας τα οποία θα αποδίδει στο περιβάλλον τις βραδινές ώρες, αυξάνοντας σημαντικά τη θερμοκρασία.
Περιουσίες στα αζήτητα…
Για τους κατοίκους του Φαλήρου και του Μοσχάτου η μόνη λύση που φαίνεται ικανοποιητική είναι να φύγουν όσο πιο μακριά γίνεται. Πώς, όμως; Η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου και οι επιπτώσεις που αυτός θα έχει έχουν στείλει τις περιουσίες τους στα αζήτητα… «Ολοι θέλουν να φύγουν», λέει η Ευαγγελία Καλαποθαράκου, «αλλά κανείς δεν αγοράζει τα σπίτια τους. Ξέρεις πόσα σπίτια έχουν μείνει απούλητα; Σπίτια που αγοράστηκαν για 30 και 35 εκατομμύρια πριν από λίγο καιρό. Ποιος θέλει, όμως, τώρα να έρθει να ξοδέψει τα λεφτά του για ένα σπίτι εδώ, δίπλα στο θηρίο;».
Σύμφωνα με τον εκτιμητή της εταιρείας «Στέγαση», κ. Θεόδωρο Μαχαίρα, «μεγάλα έργα που αναπτύσσουν τις συνοικίες ανεβάζουν την αξία στην ευρύτερη περιοχή, αλλά ρίχνουν κατακόρυφα τις τιμές στα διαμερίσματα που βρίσκονται σε ακτίνα βολής από το ίδιο το έργο. Οι τιμές των διαμερισμάτων κοντά στο νέο άξονα μπορεί να πέσουν έως και 30%, ενώ η ζήτηση μειώνεται πολύ περισσότερο». Οι κάτοικοι βρίσκονται σε απόγνωση. Οι προσφυγές τους στο ΣτΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έπεσαν στο κενό και τώρα είναι πολύ λίγα έως ανύπαρκτα τα πράγματα που μπορούν να κάνουν για να αποζημιωθούν. «Κανένας δεν μας έδωσε σημασία», λέει κάτοικος του Μοσχάτου, του οποίου η κατοικία συνορεύει με τον ποταμό. «Είμαστε οι Ιφιγένειες της ιστορίας. Θυσιαστήκαμε εμείς και οι περιουσίες μας».