Στην τελική ευθεία εισέρχεται αύριο η υπόθεση της Ολυμπιακής καθώς, πλην απροόπτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποφασίσει την έναρξη της διαδικασίας παραπομπής της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις μύριες και κατ’ αυτήν παράνομες ενισχύσεις που έχει λάβει ο αερομεταφορέας τα τελευταία χρόνια.
Η απαίτηση της Επιτροπής, η οποία δεν έχει ικανοποιηθεί, εξ ου και η έναρξη της διαδικασίας παραπομπής, είναι να επιστραφούν οι ενισχύσεις αυτές από την Ολυμπιακή στο κράτος, όμως είναι ηλίου φαεινότερον ότι είναι απλώς αδύνατον για την εταιρεία να βρει τα περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ στα οποία, ως φαίνεται, ανέρχεται συνολικά το ζητούμενο ποσόν.
Αλλωστε, το κλειδί της υπόθεσης, σε ό,τι αφορά την επιβίωση της εταιρείας, είναι ακριβώς η πεποίθηση της Επιτροπής αλλά, όπως έχει φανεί στο παρελθόν και του Δικαστηρίου, ότι δεν μπορεί να τεθεί θέμα ουσιώδους διαχωρισμού αυτού του χρέους μεταξύ «Αεροπορίας» και «Αερογραμμών», τη γένεση των οποίων εκ σάρκας μίας, οι Βρυξέλλες εξ αρχής αντιμετώπισαν με έντονο σκεπτικισμό.
Αρχικά επέλεξαν να τηρήσουν ήπια στάση, μεταξύ άλλων για να μη χρεωθούν πολιτικά την καταβύθιση της εταιρείας πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τώρα οι Αγώνες αποτελούν παρελθόν, όμως η δραματική κατάσταση της εταιρείας παραμένει και αποτελεί μείζον πρόβλημα για την κυβέρνηση, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, εν τέλει, τον φορολογούμενο, που είναι και εκείνος που τόσες δεκαετίες επιδοτεί τη λειτουργία της εταιρείας…
Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία που, πλην κάποιας δραματικής ανατροπής της τελευταίας στιγμής, θα ξεκινήσει αύριο, είναι η κλασική σε τέτοιες περιπτώσεις, με την αποστολή στην Αθήνα δύο προειδοποιητικών επιστολών, μιας άμεσα και μιας δεύτερης εντός διμήνου, και στη συνέχεια, την ανάληψη της όλης υποθέσεως από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η απόφαση του Δικαστηρίου δεν πρέπει φυσικά να αναμένεται πριν από το νέο έτος, ενδεχομένως περί την άνοιξη του 2006, όμως προς αποφυγήν περαιτέρω περιπετειών, το κράτος θα πρέπει, συν τοις άλλοις, να διακόψει από τώρα κάθε ενίσχυση προς την εταιρεία. Αυτό κυρίως σημαίνει ότι αμφότερες οι δύο Ολυμπιακές θα πρέπει στο εξής να καταβάλλουν κανονικά τις ασφαλιστικές τους εισφορές, να αποδίδουν στο Δημόσιο όλα όσα προβλέπονται από το νόμο (όπως το λεγόμενο «Σπατόσημο») και εν γένει να επιβιώσουν χωρίς τη συνδρομή του φορολογούμενου. Είναι κάτι που μάλλον ουδέποτε επέτυχε η Ολυμπιακή στα περίπου τριάντα χρόνια της κρατικής υπόστασής της, πολλώ δε μάλλον, υπό τις σημερινές τραγικές συνθήκες.
Σε ό,τι αφορά τα επίμαχα κονδύλια, αυτά ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες: τις ενισχύσεις προς τις «Αερογραμμές» που συνόδευσαν τη διχοτόμηση της παλαιάς Ολυμπιακής το 2003 και ανέρχονται σε περίπου 140 εκατ. ευρώ και στις έμμεσες επιδοτήσεις, που αθροιστικά, ανέρχονται σε περίπου 400 εκατ. Κατά κύριο λόγο οι επιδοτήσεις αυτές έλαβαν τη μορφή χρεών προς το IKA, μη καταβολής του σπατόσημου (που θεωρητικώς οι επιβάτες καταβάλλουν στην εταιρεία και αυτή με τη σειρά της αποδίδει στο Δημόσιο), μη καταβολής του ΦΠΑ καυσίμων και ανταλλακτικών και μη καταβολής αερολιμενικών τελών και συναφών μισθωμάτων προς αερολιμένες κ.λπ.
Τα ποσά αυτά θα καταγράφονται και θα επιμερίζονται με λεπτομέρεια στο σκεπτικό της απόφασης της Επιτροπής, όμως πρέπει να σημειωθεί ότι ο κύριος όγκος των κονδυλίων αυτών αφορούν τις «Αερογραμμές» και σε μικρότερο βαθμό την «Αεροπορία», από την οποία είναι άλλωστε μάλλον αδύνατον να ανακτηθεί οτιδήποτε…
Ετσι στο δύσκολο αίνιγμα της εξεύρεσης αξιόπιστου αγοραστή για τις «Αερογραμμές», προστίθεται το «κερασάκι»: τον υποθετικό επενδυτή θα επιβαρύνει, πέραν της ιδίας της εταιρείας και των μυρίων προβλημάτων της, η υποχρέωση επιστροφής στο δημόσιο ταμείο κονδυλίων ύψους μισού και πλέον δισ. ευρώ. Τούτο δε χωρίς να συνυπολογίζονται οι, επίσης, καταβλητέοι… τόκοι.