Ψυχασθένεια: προέχει η έγκαιρη διάγνωση

Ψυχασθένεια: προέχει η έγκαιρη διάγνωση

4' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σημαντικά βήματα ως προς τη βελτίωση των συνθηκών παροχής φροντίδας στους ψυχικά πάσχοντες έχει πραγματοποιήσει την τελευταία 20ετία η χώρα μας, ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούν να γίνουν, κυρίως στους τομείς της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης των ψυχικών διαταραχών.

Ο καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, κ. Γιώργος Χριστοδούλου, με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μιλάει στην «K» για όλα όσα έχουν γίνει στην αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών στη χώρα μας «από τη Λέρο έως σήμερα», και τονίζει την ανάγκη καλύτερης συνεργασίας γενικών γιατρών και γιατρών μη ψυχιατρικών ειδικοτήτων με την ψυχιατρική κοινότητα, με δεδομένη τη «στενή» σχέση σωματικής και ψυχικής υγείας.

«Από το 1984 έως σήμερα έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον μετασχηματισμό των δημόσιων ψυχιατρικών ιδρυμάτων, τον αποϊδρυματισμό των ψυχικά πασχόντων και την εγκαθίδρυση δομών στην κοινότητα εναλλακτικών προς τη νοσοκομειακή νοσηλεία», τονίζει ο καθηγητής κ. Χριστοδούλου. «Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισε και η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, καθώς διατύπωσε τις απόψεις της προς το υπουργείο, έπειτα από επιτόπια έρευνα, αλλά και προς την ψυχιατρική κοινότητα της χώρας σε σχέση με την αποασυλοποίηση των ασθενών από το Ψυχιατρείο της Λέρου. Οι συνθήκες λειτουργίας του ψυχιατρείου είχαν δημιουργήσει μια ιδιαίτερα κακή εντύπωση για τη χώρα μας διεθνώς και το ψυχιατρείο αυτό είχε συμβολοποιηθεί ως ένα αρνητικό πρότυπο ψυχιατρικής περίθαλψης».

Αποϊδρυματισμός

«Ειδικότερα, τονίζει ο καθηγητής, τα τελευταία είκοσι χρόνια υπήρξε σημαντική μείωση των ασθενών σε ψυχιατρικά ιδρύματα και χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ενώ το 1984 νοσηλεύονταν 1.950 ασθενείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το 2004 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 640 και προβλέπεται το 2006 να μειωθεί στους 500. Αντίστοιχα, το 2004, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης νοσηλεύονταν 526 έναντι 1.000 το 1984, στο Ψυχιατρείο Λέρου 495 έναντι 1.950 κ.ο.κ. Συνολικά, από τους 7.500 ασθενείς που νοσηλεύονταν το 1984 στα ψυχιατρικά νοσοκομεία όλης της χώρας, το 2004 νοσηλεύονταν 2.500 με προοπτική περαιτέρω μείωσης. Ειδικά όσον αφορά τους ασθενείς μακράς παραμονής -δηλαδή τους ασθενείς που είναι έγκλειστοι στα ψυχιατρεία για περισσότερο από τρία χρόνια- ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 73% (από 5.677 το 1984 σε 1.530 το 2004).

«Αυτό το στοιχείο από μόνο του δεν αρκεί», σημειώνει ο κ. Χριστοδούλου. «H σωστή πολιτική απαιτεί παράλληλα με τον αποϊδρυματισμό των ασθενών να δημιουργηθούν εναλλακτικές δομές που θα παρέχουν φροντίδα στους ψυχικά πάσχοντες. Στην Ελλάδα, χάρη και στην οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δημιουργήθηκαν πράγματι εναλλακτικές δομές, δηλαδή διατέθηκαν κλίνες για ψυχικά πάσχοντες στα γενικά νοσοκομεία, δημιουργήθηκαν Κέντρα Ψυχικής Υγείας, εξειδικευμένα στις ψυχικές νόσους εξωτερικά ιατρεία στα νοσοκομεία, υπηρεσίες κοινωνικής αποκατάστασης καθώς και δομές στην κοινότητα, όπως προστατευμένα διαμερίσματα, οικοτροφεία και ξενώνες». Σημειώνεται ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια αυξήθηκαν από 36 σε 534 οι κλίνες νοσηλείας για ασθενείς με ψυχικά νοσήματα στα γενικά νοσοκομεία, ενώ από το 1984 έως το 2004 δημιουργήθηκαν περίπου 4.000 θέσεις για ψυχικά ασθενείς σε ξενώνες, οικοτροφεία και προστατευόμενα διαμερίσματα.

Προγράμματα πρόληψης

Ο κ. Χριστοδούλου τονίζει ότι «παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν, θα μπορούσε να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος, αφού τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης για βελτίωση της ψυχιατρικής περίθαλψης στη χώρα μας δεν αξιοποιήθηκαν στον βαθμό που θα έπρεπε. Επιπλέον, δεν δόθηκε έμφαση στο θέμα της πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας αλλά και της «σύναψης συμμαχιών» με επαγγελματίες από τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο για την αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας. Σε αυτόν τον τομέα υπάρχει κενό που θα πρέπει να καλυφθεί με τη βοήθεια της κυβέρνησης. H Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία είναι στη διάθεση του υπουργείου Υγείας για να βοηθήσει λόγω της εμπειρίας της στο θέμα αυτό, με δεδομένο ότι στο πρόσφατο παρελθόν εφάρμοσε σε συνεργασία με την Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Εταιρεία Προληπτικής Ψυχιατρικής και άλλους φορείς σχετικό πρόγραμμα διάρκειας 18 μηνών με πολύ καλά αποτελέσματα». O κ. Χριστοδούλου εστιάζει ιδιαίτερα στο θέμα της έγκαιρης διάγνωσης μιας ψυχικής νόσου και στο οποίο σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει ο γενικός γιατρός ή ο γιατρός άλλης μη ψυχιατρικής ειδικότητας. «Πρέπει ο γιατρός να γνωρίζει και να υποψιάζεται ότι πίσω από μία σωματική παθολογία μπορεί να κρύβεται ψυχική νόσος».

Αλληλεπίδραση

Οσον αφορά στη σχέση σωματικής και ψυχικής υγείας, που αποτελεί και το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας, ο κ. Χριστοδούλου τονίζει ότι «το σώμα και η ψυχή αλληλεπιδρούν και «συνδιαλέγονται». Απόδειξη της σημασίας που έχει ο ψυχολογικός παράγοντας σε μία σωματική ασθένεια είναι ότι το ισχυρότερο φάρμακο που υπήρξε ποτέ είναι το placebo, (εικονικό φάρμακο) δηλαδή η ευεργετική ψυχολογική επίδραση από τη χορήγηση μιας αδρανούς ουσίας». Οπως σημειώνει ο καθηγητής, μπορεί τα σωματικά συμπτώματα να είναι μία έκφραση ψυχολογικής δυσφορίας ή ακόμα και ψυχικής νόσου και το αντίστροφο ή ακόμα τα ψυχιατρικά συμπτώματα να απορρέουν από την επίγνωση της σωματικής ασθένειας. «Το πιο τυπικό παράδειγμα αλληλεπίδρασης ψυχής και σώματος είναι η κατάθλιψη, η οποία αλλάζει διαρκώς μορφή και είναι δύσκολη στη διάγνωση καθώς εκφράζεται σε πολλές περιπτώσεις με συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, γενική δυσφορία και ακεφιά, χρόνιο πόνο ή χρόνια κόπωση, ανορεξία, διαταραχές του ύπνου, ζάλη και οσφυαλγία», επισημαίνει ο κ. Χριστοδούλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας, πάνω από το 50% των ατόμων με κατάθλιψη που απευθύνονται σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας δεν διαγιγνώσκονται ως καταθλιπτικοί.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή