Η ασφάλεια των πιστοποιήσεων

Η ασφάλεια των πιστοποιήσεων

3' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μετά τα διατροφικά σκάνδαλα των τελευταίων χρόνων, η πιστοποίηση της προέλευσης των αγροτικών προϊόντων έχει γίνει πια καθημερινό θέμα σε όλα τα ΜΜΕ. Μπορεί όμως η πιστοποίηση να διασφαλίσει τον καταναλωτή; Σαφώς ναι, αλλά με την προϋπόθεση ότι είναι διάφανη, αντικειμενική, ανεξάρτητη από εμπορικά ή άλλα συμφέροντα και προσβάσιμη στον καθένα μας, ώστε να μπορεί να αποδεικνύει την αξιοπιστία της κάθε στιγμής.

Ο καταναλωτής από τη μεριά του θα πρέπει να γνωρίζει τη διαφορετική «αξία» που εμπεριέχεται στο κάθε πιστοποιημένο προϊόν, ανάλογα με το πρότυπο που έχει εφαρμοστεί. Επίσης, να βεβαιώνεται πάντα ελέγχοντας τις επισημάνσεις που υποχρεούνται να φέρουν τα πιστοποιημένα προϊόντα, ότι όντως αυτό που έχει επιλέξει είναι πράγματι πιστοποιημένο με το αντίστοιχο πρότυπο.

Οι διαχωρισμοί

Οι πιστοποιήσεις που μπορούν να φέρουν σήμερα τα αγροτικά προϊόντα είναι αρκετές και εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.

– Πιστοποίηση για τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας.

Αυτά τα προϊόντα έχουν παραχθεί -σε Ελλάδα και εξωτερικό- ακολουθώντας τον Κοινοτικό Κανονισμό 2092/91, βάσει του οποίου ορίζονται με σαφήνεια οι δραστικές ουσίες που επιτρέπονται σε όλη τη διαδικασία παραγωγής και παρασκευής τους. Γενικώς, απαγορεύεται η χρήση χημικών προϊόντων, με κάποιες εξαιρέσεις.

– Πιστοποίηση σύμφωνα με τα πρότυπα του AGROCERT (Φορέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης) που αφορά την ολοκληρωμένη διαχείριση της παραγωγής.

Βάσει αυτών των προτύπων, καθορίζεται η ορθή χρήση των προϊόντων φυτοπροστασίας. Τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται με αυτά τα πρότυπα δεν περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων πάνω από τα επιτρεπτά όρια που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

– Πιστοποίηση με πρότυπα του AGRO-CERT που αφορά την εκτροφή πουλερικών.

Με τα πρότυπα αυτά καθορίζεται ο τρόπος εκτροφής ή το είδος της διατροφής. Ανάλογα με τη σήμανση που φέρουν τα προϊόντα, ο καταναλωτής γνωρίζει αν είναι ελευθέρας βοσκής ή αν η διατροφή τους ήταν αποκλειστικά και μόνο φυτικής προέλευσης.

– Πιστοποιήσεις που έχουν «επιβάλει» οι μεγάλες αλυσίδες των super market του εξωτερικού, με κυριότερες το EUREPGAP και το ΒRC.

Είναι ιδιωτικά πρότυπα, που κατ’ ουσίαν εξασφαλίζουν την εφαρμογή της ορθής γεωργικής πρακτικής. Και σε αυτήν την περίπτωση, τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται δεν περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων πάνω από τα ανώτερα επιτρεπτά όρια της E.E. Τα τελευταία χρόνια, η πιστοποίηση με αυτά έχει γίνει σχεδόν υποχρεωτική για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα που εξάγονται στις αγορές της Ευρώπης.

Ιδιώτες και Δημόσιο

Ποιοι όμως πιστοποιούν τα αγροτικά προϊόντα; Στην χώρα μας -όπως και στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών- η πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων έχει ανατεθεί σε ιδιωτικές εταιρείες. Οι εταιρείες αυτές έχουν πάρει έγκριση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και διαπίστευση από το ΕΣΥΔ (Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης). Για τα πρότυπα που έχει εκπονήσει ο AGROCERT, την πιστοποίηση δίνει ο ίδιος. Για τα διάφορα άλλα ιδιωτικά πρότυπα EUREPGAP και BRC, ο έλεγχος γίνεται από ιδιωτικές εταιρείες που έχουν διαπιστευτεί από το ΕΣΥΔ και η πιστοποίηση δίνεται κατά βάση από φορείς του εξωτερικού. Τα τελευταία χρόνια όμως, πήραν έγκριση για πιστοποίηση και δύο ελληνικές εταιρείες.

Πόσο σίγουρος όμως μπορεί να είναι ο καταναλωτής για την πιστοποίηση; Το σύστημα που εφαρμόζεται στην χώρα μας έχει αρκετές δικλίδες, που εάν λειτουργήσει σωστά μπορεί να διασφαλίσει τον καταναλωτή. Οι ιδιωτικές εταιρείες που πιστοποιούν τα αγροτικά προϊόντα ελέγχονται από τις υπηρεσίες τόσο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων όσο και από το ΕΣΥΔ.

Θα ήταν όμως παράδοξο αν λέγαμε ότι δεν υπάρχουν προβλήματα. Η αναγκαιότητα της πιστοποίησης, οι καλύτερες τιμές πώλησης των πιστοποιημένων αγροτικών προϊόντων και οι επιπλέον επιδοτήσεις που απολαμβάνουν, έχουν δημιουργήσει μια μεγάλη εισροή παραγωγών στα διάφορα συστήματα πιστοποίησης.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τόσο οι εταιρείες πιστοποίησης όσο και οι κρατικές υπηρεσίες που εποπτεύουν όλο το σύστημα να φθάσουν σε οριακά επίπεδα. Παράλληλα, η παρουσία αρκετών εταιρειών πιστοποίησης και ο λάθος ανταγωνισμός, συμπίεσε το κόστος πιστοποίησης σε σημείο που να δημιουργούνται ερωτήματα για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει προχωρήσει ήδη στη συμπλήρωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων και ετοιμάζει ήδη τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για την ορθότερη εφαρμογή και των άλλων προτύπων. Το ζητούμενο όμως είναι όλες αυτές οι ρυθμίσεις να εφαρμοστούν και να μην παραμείνουν για άλλη μια φορά στα χαρτιά.

Τα ποιοτικά προϊόντα είναι μονόδρομος για την ελληνική αγροτική παραγωγή και θα πρέπει να στηριχθούν με κάθε τρόπο. Η Πολιτεία, με τους Οργανισμούς και τις Υπηρεσίες της, θα πρέπει να συμβάλει τόσο στην τόνωση της καταναλωτικής πίστης όσο και στην πιστή εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου. Οι καταναλωτές από τη μεριά τους, θα πρέπει να εμπιστεύονται και να προτιμούν τα πιστοποιημένα προϊόντα, γιατί ανεξάρτητα από τις όποιες αδυναμίες μπορεί να έχει το σύστημα, είναι σαφώς τα πιο ελεγμένα και τα πιο σίγουρα. Παράλληλα με αυτήν την επιλογή τους, εκτός των άλλων, βοηθούν και στην στροφή της ελληνικής γεωργίας στις νέες απαιτήσεις της εποχής.

*Ο Ηλίας Κάνταρος είναι γεωπόνος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή