Στην πλέον οριακή στιγμή της πορείας τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση φθάνουν οι τελειόφοιτοι των Ενιαίων Λυκείων. Από την Τρίτη, μαζί με όσους απόφοιτους ξαναδοκιμάζουν τις δυνάμεις τους, θα διεκδικήσουν μία θέση στα πανεπιστήμια και τα TEI της χώρας. Φέτος, όμως, υπάρχουν δύο αλλαγές στο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων, που δημιουργούν νέα δεδομένα για τους υποψηφίους. H μείωση των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων από 9 (έως πέρυσι) σε 6 φέτος μπορεί από τη μια πλευρά να μειώνει τον εξεταστικό φόρτο των μαθητών, από την άλλη όμως εντείνει την πίεσή τους. Και αυτό διότι με 9 μαθήματα οι μαθητές, εάν σε κάποια δεν τα πήγαιναν τόσο καλά, είχαν την ευκαιρία να «απορροφήσουν» την απώλεια με τους βαθμούς των υπολοίπων μαθημάτων. Τώρα πλέον -με τα 6 μαθήματα- μια κακή ημέρα σε κάποιο μάθημα στιγματίζει εντονότερα το μέσο όρο της βαθμολογίας.
Πόσω μάλλον που για τους μέτριους κυρίως μαθητές υπάρχει ο βραχνάς του βαθμολογικού ορίου (στο 10), το οποίο οι υποψήφιοι πρέπει να ξεπεράσουν για να κατοχυρώσουν δικαίωμα εισαγωγής σε κάποια σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται για τη δεύτερη αλλαγή που έκανε το υπουργείο Παιδείας στο εξεταστικό σύστημα. Αλλαγή που κρίθηκε επιβεβλημένη ώστε να μην υπάρχουν εισακτέοι με πολύ χαμηλούς βαθμούς, από την άλλη όμως εντείνει το άγχος στους μαθητές που κινούνται στη βαθμολογική περιοχή έως το 13 – 14.
Οι υποψήφιοι ξεκινούν τις εξετάσεις με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας, στο οποίο περιλαμβάνεται η Εκθεση. Με βάση τις έως τώρα βαθμολογίες, το μάθημα δεν θεωρείται από τα δύσκολα. Με βάση τις επιδόσεις τις προηγούμενης τετραετίας σχεδόν οι επτά στους δέκα βαθμολογούνται πάνω από τη βάση.
Το μάθημα πάντως δεν παύει να κρύβει παγίδες, κυρίως λόγω της δύσκολης -και έως ένα σημείο υποκειμενικής- βαθμολόγησης της Εκθεσης. Είναι ενδεικτικό ότι στο μάθημα σταθερά ένα στα τέσσερα γραπτά κρίνονται και από τρίτο βαθμολογητή (συμβαίνει όταν οι βαθμοί των δύο βαθμολογητών έχουν διαφορά τουλάχιστον 3 μονάδων στην κλίμακα του 20).
Κλειδί τα μαθηματικά
Μεταξύ των υπόλοιπων μαθημάτων Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά, Φυσική, Ιστορία, Βιολογία), εκ των οποίων οι μαθητές επιλέγουν ένα για να εξετασθούν, σε μάθημα – κλειδί αναδεικνύονται τα Μαθηματικά. Και αυτό διότι, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία από τα σχολεία και την Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος, σχεδόν το 60% των υποψηφίων το έχει επιλέξει. Αρα, ο ανταγωνισμός θα είναι μεγάλος. Με βάση τις επιδόσεις των τελευταίων ετών, το μάθημα δεν κρίνεται ιδιαίτερα δύσκολο, αφού μεταξύ των 4 μαθημάτων έχει τα μικρότερα ποσοστά βαθμών κάτω από τη βάση.
Εύκολο μάθημα θεωρείται και η Βιολογία, την οποία έχει επιλέξει περίπου το 35% των μαθητών. Αντίθετα, Φυσική και Ιστορία, που επέλεξε μόνο το 5% των υποψηφίων, θεωρούνται δύσκολα. Το αποδεικνύουν τα ποσοστά των μαθητών (σχεδόν το 50% του συνόλου), που τα τελευταία χρόνια δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν ούτε τη βάση του 10.
Τα ίδια άλλωστε μαθήματα είναι αυτά που δυσκολεύουν τους μαθητές, και άρα «διακρίνουν» όσους τελικά θα καταφέρουν να πάρουν τις θέσεις στις περιζήτητες σχολές με τις υψηλές βάσεις, όταν πλέον η ύλη τους εξειδεικεύτεται σε επίπεδο κατεύθυνσης. Ετσι:
– Στη θεωρητική κατεύθυνση, στα Αρχαία Ελληνικά, τα 4 τελευταία χρόνια περισσότεροι από τους μισούς μαθητές δεν κατάφεραν να πιάσουν ούτε τη βάση του 10. Στον αντίποδα, όσοι έγραψαν πάνω από 18 κινούνται περί του 3%.
– Ιδια εικόνα με τα Αρχαία, και στην Ιστορία της θεωρητικής κατεύθυνσης. Το μόνο που αλλάζει είναι ότι οι αριστούχοι είναι υπερδιπλάσιοι, δηλαδή κάθε χρόνο κινούνται περί του 8% όσων εξετάζονται στο μάθημα.
– Οι περισσότεροι μαθητές που επιλέγουν τη θετική κατεύθυνση στοχεύουν στις ιατρικές σχολές. Ετσι, έχουν εύκολο έργο στη Βιολογία και τη Χημεία (μαθήματα άλλωστε όπου η βαθμολογία τους έχει μεγαλύτερη βαρύτητα), ενώ τα βρίσκουν λίγο… μπαστούνια στη Φυσική και στα Μαθηματικά. Κάθε χρόνο σχεδόν ο ένας στους τρεις βλέπει στα μαθήματα αυτά μονοψήφιο βαθμό!
– Πολλοί περισσότεροι είναι εκείνοι από την τεχνολογική κατεύθυνση, που σκοντάφτουν στα ίδια μαθήματα. Τα τελευταία χρόνια πάνω από το 70% των μαθητών έγραψε κάτω από τη βάση.
– Μάλιστα, το 2002 σημειώθηκε το χειρότερο ρεκόρ των τελευταίων χρόνων στα Μαθηματικά. Οκτώ στους δέκα (80,26% το ακριβές ποσοστό) βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση. Επίδοση που εάν επαναλαμβανόταν θα άφηνε φέτος πολλούς εκτός τελικής επιλογής για τα πανεπιστήμια.
Θα εισαχθούν οι επτά στους δέκα
Η αυλαία των πανελλαδικών εξετάσεων ανοίγει με τους περίπου 98.140 τελειοφοίτους και τους αποφοίτους των Ενιαίων Λυκείων, στους οποίους διατίθενται 67.684 θέσεις. Αποτέλεσμα είναι οι επτά στους δέκα να εισαχθούν σε κάποιο ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βέβαια, το ζητούμενο για όλους είναι να εισαχθούν στη σχολή της πρώτης τους προτίμησης. Κάτι που καταφέρνουν μόνο οι δύο στους δέκα επιτυχόντες.
Συνολικά, μία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα διεκδικήσουν περίπου 152.000 υποψήφιοι όλων των κατηγοριών (από το Ενιαίο Λύκειο, απόφοιτοι προηγούμενων ετών χωρίς εξετάσεις, απόφοιτοι TEE). Ολες οι θέσεις είναι 83.268, με αποτέλεσμα να εισάγεται ο ένας στους δύο.
Οι θέσεις ανά κατηγορία
Ειδικότερα, οι 83.268 θέσεις διατίθενται – ανά κατηγορία – ως εξής:
– 67.684 θέσεις (66.324 πέρυσι) στους μαθητές της Γ΄ τάξης του Ενιαίου Λυκείου που αντιστοιχούν στο 90% των θέσεων των Πανεπιστημίων, των Στρατιωτικών και των Αστυνομικών Σχολών και στο 74,5% των θέσεων των ΤΕΙ, της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, των Ανώτερων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης και των Ακαδημιών της Πυροσβεστικής και του Εμπορικού Ναυτικού. Τις θέσεις αυτές αναμένεται να διεκδικήσουν περίπου 98.140 υποψήφιοι, εκ των οποίων οι 79.965 μαθητές της Γ΄ τάξης των Λυκείων και 18.175 απόφοιτοι προηγούμενων ετών.
– 8.304 θέσεις στους περίπου 18.000 αποφοίτους παλαιότερων ετών, οι οποίοι χωρίς εξετάσεις θα διεκδικήσουν το 10% των θέσεων.
– 6.638 θέσεις στους κατόχους πτυχίου Β΄κύκλου ημερησίων ΤΕΕ για το 14,5% των θέσεων των ΤΕΙ. Τις θέσεις αυτές αναμένεται να διεκδικήσουν περίπου 32.000 μαθητές.
– 442 θέσεις στους περίπου 4.000 κατόχους πτυχίου Β΄ κύκλου εσπερινών ΤΕΕ. Οι θέσεις αντιστοιχούν στο 1% των θέσεων των ΤΕΙ, ποσοστό που διπλασιάζεται φέτος σε σχέση με πέρυσι.
– 844 θέσεις πέρα από τον αριθμό εισακτέων διατίθενται για τους μαθητές και αποφοίτους των Εσπερινών Ενιαίων Λυκείων.
Συμβουλές επιτυχίας
«Ο κάθε μαθητής θα πρέπει να βάλει ένα στοίχημα με τον ευατό του: να είναι ψύχραιμος και μεθοδικός ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί χωρίς άγχος το μοντέλο των συγκεκριμένων εξετάσεων, για τις οποίες έχει προετοιμασθεί», αναφέρει ο έμπειρος μαθηματικός και ιδιοκτήτης του ομίλου OPION- Id’ EF κ. Μανώλης Αμαργιανάκης.
Βέβαια, υπάρχουν βασικά βήματα, την τεχνική των οποίων ο κάθε μαθητής θα πρέπει να έχει κάνει κτήμα του, και τα οποία τον βοηθούν να ξεπεράσει το εύλογο άγχος μπροστά στο τετράδιο των ερωτήσεων. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες βασικές συμβουλές που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες στους υποψηφίους:
– Αφού δείτε στην αρχή όλα τα ζητήματα, διαβάστε τα προσεκτικά (η εκφώνηση τα λέει όλα, και η σωστή κατανόηση όσων ζητούνται οδηγεί στη σωστή απάντηση), σημειώνοντας στο πρόχειρο ό,τι σκεφτείτε. Μην προσπαθήσετε να σκεφτείτε όλη τη λύση χωρίς να γράψετε κάτι, γιατί μπορεί να σκαλώσετε ή να μπερδευτείτε.
– Ξεκινήστε από αυτά που βρίσκετε εύκολα, χωρίς να παρασυρθείτε στην προσπάθειά σας για τέλειο γραπτό, γιατί μπορεί να μη μείνει χρόνος για τα άλλα ζητήματα.
– Αν σκαλώσετε κάπου, ξαναγράψτε τις σκέψεις σας -έστω και ανεξάρτητα τη μία από την άλλη- και δείτε μία ακόμη φορά. Ιδίως για τις ασκήσεις (Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας κ.λπ.) πρέπει να τις «δουλεύετε», γράφοντας σχέσεις, νόμους και ψάχνοντας τη λογική σύνεσή τους, που θα οδηγήσει σε αποτέλεσμα. H λύση έρχεται βήμα με βήμα. Δεν είναι θέμα μόνο έμπνευσης.
– Αν τα ζητούμενα σας φαίνονται απλά, μην ψάχνετε για «παγίδα» γιατί μπορεί να μην υπάρχει και να την «φτιάξετε» εσείς!
– Αν δείτε ότι ο χρόνος κυλάει χωρίς αποτέλεσμα σε κάποιο ζήτημα, προχωρήστε σε άλλο. Ισως είναι ευεργετικό, αφού πολλές φορές η ορθή σκέψη για το εκκρεμές ζήτημα μπορεί να έλθει αφού φύγει το άγχος για την επίλυσή της. Δεν σας έτυχε μετά τη λύση μιας άλλης άσκησης ή ένα διαγώνισμα να πείτε «α!, έτσι έπρεπε να τη λύσω εκείνη την άσκηση;»
– Μην ξεχνάτε ότι αυτό που γράψατε στο πρόχειρο τετράδιο, πρέπει να το καθαρογράψετε στο τετράδιο των απαντήσεων. Καλή επιτυχία!