H προσφορά του δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας στους κατοίκους της χώρας μας είναι δεδομένη και παραδεκτή από όλους. Εξίσου όμως δεδομένη είναι η εκτίμηση ότι το σύστημα υγείας έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί τα τελευταία 10 χρόνια αφού:
1. Δεν έχει προχωρήσει ακόμη κάτι, προκειμένου να υπάρξει οργανωμένη αξιόπιστη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
2. Οι υποδομές στον χώρο ευθύνης μας τουλάχιστον δεν έχουν αλλάξει. Δεν έχουν βελτιωθεί καθόλου και εξακολουθούν πολλές φορές να προσβάλλουν την αξιοπρέπεια του αρρώστου αφενός, αλλά και των εργαζομένων σ’ αυτόν αφετέρου.
3. Οι ελλείψεις που υπάρχουν σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό παραμένουν οι ίδιες. Μας λείπουν σήμερα 20.000 αδελφές. Αυτές μας έλειπαν και χτες. Μας λείπουν σήμερα 5.000 περίπου γιατροί για να καλύψουν τις κενές οργανικές θέσεις και τις, στο μεταξύ, δημιουργηθείσες ανάγκες. Τόσοι μας έλειπαν και χτες.
4. Οι εργαζόμενοι λειτουργοί στον χώρο του δημόσιου Συστήματος Υγείας δεν είναι ικανοποιημένοι. Δουλεύουν πολλές ώρες, σε συνθήκες που συχνά προσβάλλουν την αξιοπρέπειά τους και αμείβονται με μισθούς που δεν τους επιτρέπουν να ζήσουν στοιχειωδώς ανεκτά.
Οι απαράδεκτα χαμηλοί μισθοί σε συνδυασμό με τη συνειδητή ή όχι προοδευτική απαξίωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας από την Πολιτεία, που δημιουργεί αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες, εκκολάπτουν την παραοικονομία.
Ο ιδρυτικός νόμος του ΕΣΥ, ο 1397/83, καθιέρωσε για τον νοσοκομειακό γιατρό την αποκλειστική απασχόληση και συγχρόνως προέβλεψε το πρώτο ειδικό μισθολόγιο, το Ειδικό Ιατρικό Μισθολόγιο. Σήμερα, έπειτα από 20 χρόνια, το μισθολόγιο του ΕΣΥ έπαψε ουσιαστικά να είναι ειδικό. Οι νοσοκομειακοί γιατροί έχουν εξαπατηθεί από την Πολιτεία. Οι αποδοχές μας (το μόνο επιτρεπτό εισόδημά μας) έχουν απαξιωθεί σε σχέση με αυτές του 1983. H αναλογία τους, δε, σε σχέση με τους άλλους δημόσιους υπαλλήλους, από 1/3 έχει γίνει 1/1,2 και έχει ανατραπεί απολύτως σε σχέση με τους υπαλλήλους όλων των ΔΕΚΟ, οι οποίοι αμείβονται περισσότερο από 15-150%.
Υποστηρίξαμε την αποκλειστική απασχόληση του νοσοκομειακού γιατρού, αλλά αυτή έχει κάποιο κόστος και οφείλει η Πολιτεία να το αναλάβει. Δεν είναι δυνατόν την υποχρέωσή της αυτή να την αναλαμβάνουν οι νοσοκομειακοί γιατροί με το σημερινό μισθολόγιο ντροπής εις βάρος του εαυτού τους και των οικογενειών τους. Οι νοσοκομειακοί γιατροί βρίσκονται σε απόγνωση. Βιώνουν έναν πραγματικό εργασιακό μεσαίωνα, γιατί είναι εργασιακός μεσαίωνας οι 80 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (Κυριακές και αργίες, μέρα και νύχτα). Είναι εργασιακός μεσαίωνας όταν, λόγω των ελλείψεων σε προσωπικό που παρατηρούνται, είναι συχνό φαινόμενο ένας γιατρός να δουλεύει για δύο.
Οπως είναι εργασιακός μεσαίωνας να δουλεύουν 5 και 10 γιατροί σε ένα κοινό γραφείο. Είναι, τέλος, εργασιακός μεσαίωνας όταν στον ίδιο κοιτώνα υποχρεώνονται να ξεκουράζονται πολλοί γιατροί μαζί, και πολλές φορές και διαφορετικού φύλου.
Η ανανέωση του γερασμένου συστήματος υγείας είναι συστατικό στοιχείο της επιβίωσής του. Αυτή καθίσταται ακόμα πιο επιβεβλημένη αν ληφθεί υπόψη η ανεργία των νέων γιατρών που είναι μεγαλύτερη του 10% και η υποαπασχόλησή τους που ξεπερνά το 25%. Δηλαδή, ο 1 στους 3 γιατρούς είναι άνεργος ή υποαπασχολούμενος. H ανεργία των νέων γιατρών δεν είναι μόνο σκληρή για τους ίδιους, αλλά δεν είναι καθόλου επωφελής και για το σύνολο της κοινωνίας. Γι’ αυτό χρειάζονται:
1. Χίλιες, ει δυνατόν, προσλήψεις τον χρόνο τα επόμενα 5 χρόνια.
2. Νέους σύγχρονους Οργανισμούς, που να καλύπτουν τις σημερινές ανάγκες.
3. Αυτόματη προκήρυξη των κενούμενων ιατρικών θέσεων και ολοκλήρωση της κρίσης σε εύλογα σύντομο χρόνο.
4. Εθελοντική παραμονή ειδικευομένων μετά το τέλος της ειδίκευσής τους για 1 ή 2 χρόνια στα νοσοκομεία αναφοράς τους, μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων (ΟΑΕΔ, Ε.Ε.).
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας κινείται στην κυριολεξία στα όρια της αντοχής του. Καλούμε και προκαλούμε όλα τα πολιτικά κόμματα, την κοινωνία και την κυβέρνηση να αναλογιστούν τις ευθύνες που τους αναλογούν, ώστε ο καθένας από τη θέση του να συμβάλει στην ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ του Εθνικού Συστήματος Υγείας. O λαός μας αξίζει ένα ποιοτικότερο σύστημα και του το οφείλουμε!
* O κ. Στάθης Τσούκαλος είναι πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ και αντιπρόεδρος του ΙΣΑ.