«Ανεξέλεγκτη επιδημία» το κάπνισμα

«Ανεξέλεγκτη επιδημία» το κάπνισμα

5' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ως «μια ανεξέλεγκτη επιδημία» που σκοτώνει ετησίως 5.000.000 άτομα στον πλανήτη και που προβλέπεται να έχει ακόμα περισσότερα θύματα την επόμενη δεκαετία, χαρακτηρίζει το κάπνισμα ο καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας των Πανεπιστημίων Αθηνών και McGill, διευθυντής της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του Ευαγγελισμού και διοικητής του Ιδρύματος «Θώραξ», κ. Χαράλαμπος Ρούσσος. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (στις 31 Μαΐου), ο κ. Ρούσσος περιγράφει στην «K» τις διαστάσεις που έχει λάβει το κάπνισμα, επισημαίνοντας ότι «ένας στους δύο εφήβους που καπνίζει θα πεθάνει εξαιτίας αυτής της συνήθειάς του». O κ. Ρούσσος τονίζει την ανάγκη ευαισθητοποίησης των νέων σχετικά με το κάπνισμα, μέσω μιας «φρέσκιας» και απόλυτα προσαρμοσμένης στις ανάγκες των εφήβων προσέγγισης, αλλά και περιορισμού της δράσης της καπνοβιομηχανίας. Τέλος, καλεί την πολιτεία να αλλάξει στάση απέναντι στο κάπνισμα και να το αντιμετωπίσει ως σοβαρό νόσημα και όχι ως σύνδρομο life style.

– Κύριε Ρούσσο, ποιες διαστάσεις έχει λάβει σήμερα το κάπνισμα;

– H κατανάλωση τσιγάρου έχει αυξηθεί κατά 10% την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα και σήμερα το 52% των Ελλήνων και το 32% των Ελληνίδων είναι καπνιστές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που χρηματοδότησε το ίδρυμα «Θώραξ», ο μέσος χρόνος πρώτης δοκιμής του τσιγάρου είναι τα 11,5 έτη, ενώ καταγράφηκαν και περιπτώσεις παιδιών ηλικίας 5-6 ετών που είχαν δοκιμάσει να καπνίσουν. Αύξηση του καπνίσματος παρατηρείται σχεδόν σε όλο τον κόσμο και σημειώνεται ότι στις χώρες που μειώνεται το κάπνισμα στους ενήλικες αυξάνει στην εφηβική ηλικία. Και πρέπει να τονισθεί ότι ένας στους δύο εφήβους που καπνίζει θα πεθάνει εξαιτίας αυτής της συνήθειας. Συνεπώς βρισκόμαστε μπροστά σε μια σχεδόν ανεξέλεγκτη επιδημία, που πέρυσι σκότωσε 5.000.000 άτομα σε παγκόσμιο επίπεδο και σε δέκα χρόνια θα σκοτώνει 10.000.000 άτομα ετησίως. Υπολογίζεται ότι από το 2000 έως το 2050, θα έχουν χάσει τη ζωή τους από ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα 450.000.000 άτομα, δηλαδή οκτώ φορές περισσότερα απ’ όσα ήταν τα θύματα του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Δεύτερη αιτία θανάτου

– Τι προκαλεί το κάπνισμα;

– Από υπογονιμότητα, καταρράκτη, έλκος και περιοδοντίτιδα, έως καρδιαγγειακές παθήσεις, νεοπλασίες και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η οποία εκτιμάται ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου. Ενας καπνιστής διατρέχει 2,7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου έναντι ενός μη καπνιστή, 11 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα και 2,5 φορές για εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης, το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρκίνο της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας, του οισοφάγου, των νεφρών, του λάρυγγα, της μυελογενούς λευχαιμίας, της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα, του παγκρέατος και του στομάχου. Πάντως, για να είμαστε επιστημονικά σωστοί θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το τσιγάρο ενδέχεται να έχει και ορισμένα οφέλη, π.χ. συζητείται ότι μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ενδομητρίου, προεκλαμψίας κατά την εγκυμοσύνη, ελκώδους κολίτιδας και Πάρκινσον. Ωστόσο, τα όποια οφέλη από το κάπνισμα είναι ασήμαντα μπροστά στην καταστροφική του δράση.

– Πόσο επικίνδυνο είναι το παθητικό κάπνισμα;

– Σήμερα δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι το παθητικό κάπνισμα βλάπτει. Οι σύντροφοι των καπνιστών έχουν κατά 20% μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα και να εκδηλώσουν μοιραία καρδιακά επεισόδια, έναντι των ατόμων που δεν εκτίθενται στον καπνό. Επιπλέον, το άσθμα είναι κατά 45% συχνότερο στα παιδιά με γονείς καπνιστές, ενώ το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά περιγεννητικά προβλήματα. Μάλιστα υπολογίζεται ότι το 60% των αιφνιδίων θανάτων βρεφών οφείλεται στην έκθεση σε καπνό πριν ή μετά τη γέννηση.

– Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται στην Ελλάδα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος. Είναι αυτό σημάδι ότι οι Ελληνες θέλουν να απεξαρτητοποιηθούν από το τσιγάρο;

– Πράγματι, όλο και περισσότεροι ενήλικες καπνιστές επιθυμούν να απελευθερωθούν από τη συνήθεια του καπνίσματος. H δημιουργία των Ιατρείων Διακοπής του Καπνίσματος είναι ένας συνδυασμός της αυξημένης ζήτησης εκ μέρους του κοινού αλλά και της επιστημονικής προσέγγισης της θεραπείας του καπνίσματος. Εως πρότινος, η προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος δεν είχε επιστημονική βάση. Τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί ότι η εξάρτηση από το τσιγάρο εστιάζει σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, υποδοχείς κ.ά. και ότι φαρμακευτικές ουσίες μπορούν να βοηθήσουν στην απεξάρτηση. Το πρώτο Ιατρείο Διακοπής του Καπνίσματος δημιουργήθηκε στο Ευγενίδειο Ιδρυμα, όπου και υπάρχει σημαντική ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα. Είμαστε ακόμα στην αρχή και ελπίζουμε στο μέλλον να αναπτυχθούν περισσότερα φάρμακα ή και εμβόλια.

Πρόληψη και έλεγχος

– Κύριε Ρούσσο, τελικά πώς μπορεί να ελεγχθεί η μάστιγα του καπνίσματος;

– Οπως είπα πριν, το κάπνισμα είναι επιδημία και μια επιδημία αντιμετωπίζεται κυρίως με την πρόληψη. Οπως στην ελονοσία, πρέπει να ξεράνεις τα έλη, έτσι και στο κάπνισμα πρέπει να γίνει μια συστηματική προσπάθεια ευαισθητοποίησης παιδιών και εφήβων σχετικά με τις αρνητικές επιδράσεις του καπνίσματος, με βάση όμως τα θέματα που απασχολούν τα παιδιά. Π.χ. περισσότερο θα ευαισθητοποιηθούν εάν τους πεις ότι εάν καπνίσουν θα μυρίζουν άσχημα τα ρούχα τους, παρά εάν αναφερθείς στον καρκίνο του πνεύμονα. Και θα πρέπει να ελεγχθεί η πρόσβαση του κοινού στα προϊόντα καπνού. Στην Ελλάδα τα τσιγάρα είναι πολύ φτηνά και πωλούνται σχεδόν παντού. Επίσης, όπως εξολοθρεύονται τα κουνούπια για την πρόληψη της ελονοσίας, έτσι θα πρέπει να μπει περιορισμός στη παραγωγή των καπνοβιομηχανιών, με ολική απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού, δικαστικές μάχες, και γενικότερα αντιμετώπιση των προϊόντων τους σαν να πρόκειται για δηλητήριο, ακόμα και με επιβολή σχετικών ενδείξεων στα πακέτα. O «εχθρός», πάντως, είναι πολύ ισχυρός. Οι καπνοβιομηχανίες χρηματοδοτούν εταιρείες, έρευνες, κόμματα, πανεπιστήμια. Είναι το κατεξοχήν σύστημα εμφανώς διαπλεκομένων στη σύγχρονη κοινωνία. Και τέλος θα πρέπει να αλλάξει και η στάση της πολιτείας, η οποία θεωρεί το πρόβλημα του τσιγάρου ως life style ζήτημα. Ενδεικτικό αυτής της στάσης είναι ότι τα σκευάσματα για τη διακοπή του καπνίσματος, όπως π.χ. τα υποκατάστατα νικοτίνης, δεν συνταγογραφούνται. Προς το παρόν, η πολιτεία έχει καθαρά εισπρακτικό ρόλο, και τα χρήματα που εισπράττονται από τη φορολογία του καπνού αντί να διοχετεύονται για την ανάπτυξη μονάδων υγείας πηγαίνουν στο «χωνευτήριο» του Δημοσίου.

Εκδήλωση την Τετάρτη

Στις σοβαρές επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία θα αναφερθεί ο καθηγητής κ. Χαράλαμπος Ρούσσος, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τετάρτη -Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος- στις 7.15 μ.μ. στο Μέγαρο Μουσικής (αίθουσα Σκαλκώτα). Στην εκδήλωση, που διοργανώνεται από το Ιδρυμα «Θώραξ», θα παρουσιαστεί το νέο βιβλίο του κ. Ρούσσου και των συνεργατών του (Κωνσταντίνος Συρίγος και Christofer Nutting) με τίτλο «Tumors of the Chest: Biology, Diagnosis and Management». Ομιλητές, εκτός του κ. Ρούσσου, θα είναι οι ακαδημαϊκοί καθηγητές κ. Γρηγόρης Σκαλκέας και A. Φωκάς, ενώ την εκδήλωση θα προλογίσουν ο υπουργός Υγείας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος και ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Παν. Αθηνών κ. Γεώργιος Κρεατσάς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή