Μπορεί τα σταφύλια που τρώμε να μην έχουν σκόνες, δεν μπορούμε όμως να είμαστε καθόλου σίγουροι ότι δεν έχουν βαρέα μέταλλα. Στη Σύλαμο Ηρακλείου Κρήτης στους χωματόδρομους δίπλα στα αμπέλια ρίχνουν ορυκτέλαια προκειμένου τα σταφύλια να είναι καθαρά από σκόνες. «Διαφορετικά δεν τα παίρνουν οι έμποροι» λένε οι παραγωγοί που κατηγορούν τον δήμο, ο οποίος δεν έχει ασφαλτοστρώσει τον δρόμο.
Αραγε κανείς δεν αναρωτήθηκε γιατί έχει φτιαχτεί ολόκληρο σύστημα συλλογής λιπαντικών αποβλήτων σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης;
Κανένας δεν είδε κάτι για να προλάβει ή να σταματήσει αυτήν την καταστροφική συνήθεια χρόνων; Και τέλος, πόσο ανόητη μπορεί να είναι αυτή η «αγορά» που προτιμά σταφύλια καθαρά εξωτερικά, σαν να καλλιεργούνταν στο σαλόνι πολυτελούς κατοικίας, αναγκάζοντας τους παραγωγούς να καταφεύγουν σε τέτοιες μεθόδους; Δύο επιπλέον παράμετροι: Η Σύλαμος παράγει επιτραπέζια σταφύλια που εξάγονται. Επίσης η περιοχή απέχει μόλις 2-3 χιλιόμετρα από την Κνωσό, αρχαιολογικό χώρο που επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Πάντως ο νομάρχης Ηρακλείου, κ. Δημήτρης Σαρρής, δήλωσε στην «Κ» άγνοια του θέματος και δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει στις αναγκαίες ενέργειες.
Επικίνδυνα για την υγεία…
Επισκεφθήκαμε την περιοχή έπειτα από καταγγελία για τη ρίψη ορυκτέλαιων σε χωματόδρομο της περιοχής δίπλα στους αμπελώνες. Οπως μας είπαν οι κάτοικοι της περιοχής «ρίχνουν ορυκτέλαια για να μη σηκώνεται σκόνη και μπαίνει στις βίλες και για να μην πηγαίνει στα αμπέλια». Δεν έχετε ακούσει ότι τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια προκαλούν καταστροφές στο περιβάλλον και είναι επιβλαβή για την υγεία των ανθρώπων; «Ναι, κάτι έχουμε ακούσει, αλλά το κακό που προκαλούν είναι μικρότερο από το καλό. Αμα σκονιστούν τα αμπέλια δεν τα παίρνουν οι έμποροι. Τις πρώτες μέρες που τα ρίχνουν είναι ενοχλητικά γιατί κολλάνε στα λάστιχα των αυτοκινήτων αλλά μετά ξεραίνονται» μου απαντούν. «Αναγκαίο κακό» λοιπόν τα καμένα ορυκτέλαια στον χωματόδρομο.
Και παράνομη πράξη που τιμωρείται με αυστηρό πρόστιμο επίσης. Είναι απορίας άξιο αυτοί που έριξαν τα ορυκτέλαια, -απευνθήκαμε στους πιθανούς, πάλι σύμφωνα με καταγγελίες υπεύθυνους, οι οποίοι όμως το αρνήθηκαν μετ’ επιτάσεως- πού τα βρήκαν εφόσον σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη διαχείριση αποβλήτων λιπαντικών ελαίων τα χρησιμοποιημένα λάδια πρέπει να συγκεντρώνονται από τις επιχειρήσεις που τα παράγουν, συνεργεία, πρατήρια, βιομηχανίες, μονάδες της ΔΕΗ, μονάδες στρατού, αλλά και οποιαδήποτε επιχείρηση χρησιμοποιεί λάδια και στη συνέχεια να συλλέγονται από την ειδική εταιρεία και να προωθούνται σε εγκαταστάσεις όπου πραγματοποιείται η διαδικασία της αναγέννησης. Ετσι τα απόβλητα λιπαντικά δεν μολύνουν το περιβάλλον αλλά και κατά μια έννοια ανακυκλώνονται εφόσον μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν.
…και το περιβάλλον
Τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια προκαλούν τεράστια καταστροφή στο περιβάλλον και είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για την υγεία των ανθρώπων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας ΕΛΤΕΠΕ, που έχει αναλάβει τη διαχείριση του Εθνικού Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Απόβλητων Λιπαντικών Ελαίων σε όλη την Ελλάδα, κ. Γιώργο Δεληγιώργη, «τα καμένα λάδια είναι εξαιρετικά επιβαρυντικά για το περιβάλλον. Περιέχουν βαρέα μέταλλα, διοξίνες, φουράνια και άλλες αρωματικές ενώσεις. Οταν πέφτουν στο έδαφος δεν φεύγουν, γι’ αυτό άλλωστε και τα ρίχνουν, και με τη βροχή τα βαρέα μέταλλα περνούν στον υδροφόρο ορίζοντα». Πολύ πιθανό μέσω του ποτίσματος να περνούν μετά στα αμπέλια, αλλά τα βαρέα μέταλλα που δεν φαίνονται είναι «μικρό κακό» μπροστά στη σκόνη που φαίνεται. Και ας προκαλούν καρκίνο. «Ολος ο χώρος είναι ρυπασμένος, αυτό το πράγμα προκαλεί μεγάλη ζημιά» τονίζει ο κ. Δεληγιώργης.
Υπεύθυνος για τη ρίψη των ορυκτέλαιων δεν είναι μόνο αυτός που πραγματοποίησε τη συγκεκριμένη πράξη, αλλά και αυτός που έδωσε τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια εφόσον βέβαια κάτι τέτοιο πραγματοποιήθηκε εν γνώσει του. Σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Καλογεράκη, που είναι υπεύθυνος της ΕΛΤΕΠΕ για τη συλλογή των απόβλητων λιπαντικών στην Κρήτη, «συχνά επειδή πρόκειται για κάτι που έχει ευτελή αξία, τα συνεργεία τα αφήνουν έξω όταν κλείνουν, οπότε αρκετοί το παίρνουν προκειμένου να το χρησιμοποιήσουν ως καύσιμη ύλη». Κάτι τέτοιο βέβαια απαγορεύεται και είναι εξαιρετικά επιβαρυντικό για την ατμόσφαιρα και το περιβάλλον. Οπως τονίζει ο κ. Καλογεράκης, «ένα λίτρο χρησιμοποιημένου ορυκτέλαιου μπορεί να μολύνει μια έκταση ίση με ένα γήπεδο».
Η προμήθεια και η χρήση για οποιονδήποτε σκοπό χρησιμοποιημένου ορυκτελαίου είναι παράνομη και η διεύθυνση περιβάλλοντος της νομαρχίας είναι υποχρεωμένη να επιβάλει ποινές εφόσον εντοπίσει τους υπευθύνους, κάτι βέβαια όχι πολύ εύκολο εφόσον έχουν παρέλθει αρκετές ημέρες. Ο νομάρχης Ηρακλείου κ. Σαρρής, με τον οποίο επικοινωνήσαμε, δήλωσε ότι δεν γνώριζε το περιστατικό και δεσμεύτηκε ότι θα στείλει στην περιοχή κλιμάκιο ελέγχου. Οπως τόνισε στην «Κ» «αυτό έχει ξανασυμβεί και οι υπεύθυνοι θα κληθούν να καταβάλουν μεγάλα πρόστιμα». Αυτή η ενέργεια ίσως σταματήσει κάποιους άλλους που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν την ίδια μέθοδο.
Στο μεταξύ οι κάτοικοι αναμένουν ότι ο δήμος εν όψει και των εκλογών θα ασφαλτοστρώσει και το συγκεκριμένο κομμάτι του δρόμου, ώστε να μη σκονίζονται τα σταφύλια και να μη σηκώνεται σκόνη. Ισως το αίτημα να είναι δίκαιο. Ισως πάλι η κατάσταση να έχει ξεφύγει της λογικής…