Τον τελευταίο χρόνο, δύο σοβαρότατες υποθέσεις με θύματα και φερόμενους ως θύτες ανήλικους είδαν το φως της δημοσιότητας και απετέλεσαν πεδίο έντονου κοινωνικού προβληματισμού, συζητήσεων αλλά και κριτικής. Η υπόθεση εξαφάνισης του Αλεξ στη Βέροια, αλλά και η υπόθεση της Αμαρύνθου με τον βιασμό 16χρονης έφεραν στην επιφάνεια ανησυχητικές πτυχές της κοινωνίας και την αίσθηση ότι η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι σε έξαρση.
Στατιστικά στοιχεία
Η αίσθηση αυτή είναι εν μέρει αληθής, καθώς σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την υπηρεσία επιμελητών ανηλίκων Αθηνών για το δικαστικό έτος 2004 – 2005, μπορεί ποσοτικά η παραβατικότητα των ανηλίκων να παρέμεινε στάσιμη σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο πλέον τα αδικήματα που διαπράττονται είναι σοβαρότερα -ενώ κάνουν την εμφάνισή τους νέα ήδη παραβατικής συμπεριφοράς, όπως είναι ο βιασμός με παράλληλη βιντεοσκόπηση μέσω κινητού- και τα ποινικά αδικήματα που τελούνται είναι σκληρότερα και σοβαρότερα. Οπως προκύπτει από την έκθεση των υπεύθυνων επιμελητών ανηλίκων του τμήματος στατιστικής κ.κ. Αγγελικής Παπά και Σωτήρη Ευστρατιάδη, για το δικαστικό έτος 2004 – 2005 στην περιοχή της Αττικής υπήρξαν 2.260 καταδικαστικές αποφάσεις και 849 αθωωτικές. Το 66% των παραβάσεων αφορούν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, το 10% αφορά κλοπές τετελεσμένες και σε απόπειρα, 9,4% αφορά παράνομη είσοδο στη χώρα, 3,8% αφορά παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών που εστιάζονται όμως σε ίδια χρήση (καταγράφονται 5 περιπτώσεις εμπορίας ναρκωτικών με δράστη ανήλικο), 1,7% αφορά παράβαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων και το 1,3% αφορά παράβαση του νόμου περί όπλων. Ωστόσο, στην έκθεση περιλαμβάνονται 22 περιπτώσεις ληστειών με δράστες ανήλικους (ποσοστό 9% επί των παραβάσεων), ενώ πλέον ποιοτικά αντιπροσωπεύονται έστω και με ελάχιστες περιπτώσεις όλα τα σοβαρά αδικήματα, καθώς στην έκθεση περιλαμβάνονται επτά ανθρωποκτονίες και δύο περιπτώσεις βιασμού και εκβίασης με δράστες ανήλικους.
Περισσότερες καταδίκες
Σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά στοιχεία, παρατηρείται αύξηση στις καταδικαστικές αποφάσεις, 55% έναντι 47%, ενώ αθωωτικές ήταν μόλις το 21%. Οι καταδικασθέντες στη συντριπτική πλειοψηφία τους, 95%, ήταν αγόρια. Ως προς την εθνικότητα, οι περισσότεροι ανήλικοι παραβάτες είναι Ελληνες 55%, 27% Αλβανοί, 4,4% Νιγηριανοί (κατηγορίες κυρίως για πώληση πλαστών CD), 3% Ρώσοι, 2,2% Βούλγαροι και 1,9% Ιρακινοί.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης εξειδικευμένα στοιχεία που αφορούν παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών. Την περίοδο 2004 – 2005, 77 ανήλικοι καταδικάστηκαν για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν αγόρια (66), ενώ κατά τον χρόνο εκδίκασης της πράξης τους μόλις 29 εξ αυτών είχαν συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας και 25 το 19ο. Ακόμη, εκ των 77 περιπτώσεων, οι 35 ανέφεραν αρμονική συμβίωση των γονέων τους, οι περισσότεροι είχαν αποφοιτήσει από το Λύκειο (22), ενώ 35 ανήλικοι δήλωσαν ότι εργάζονται περιστασιακά.