«Είναι η χειρότερη περίοδος της ζωής μου. Ολη η καθημερινότητά μου έχει αλλάξει. Εχω γίνει νευρικός και το καταλαβαίνω. Ντρέπομαι το πρωί όταν βγαίνω από το σπίτι και στην πραγματικότητα δεν έχω πού να πάω», λέει ο 53χρονος Νίκος Μωυσίδης, άνεργος εδώ και ενάμιση χρόνο. «Αλλάζει η ζωή σου. Αισθάνεσαι ότι οι κόποι μιας ζωής, τα όνειρα που είχες, όλα πήγαν χαμένα. Σαν ένα αόρατο χέρι να τα γκρέμισε ξαφνικά. Σε αυτή την ηλικία χωρίς δουλειά, με τα χρέη να τρέχουν και τρία παιδιά που χρειάζονται την πατρική υποστήριξη, αισθάνομαι αποτυχημένος. Δεν έχω τίποτα να προσφέρω στα παιδιά μου…
»Η ανεργία σε αυτή την ηλικία βιώνεται ως τραυματική εμπειρία. Ανατρέπει τα πάντα και αναστέλλει κάθε προσδοκία. Από την ημέρα που έμεινα χωρίς δουλειά, παρατηρώ ότι κλείνομαι στον εαυτό μου και αποφεύγω τις πολλές κοινωνικές συναναστροφές. Ντρέπομαι να δηλώσω στον περίγυρό μου ότι ακόμη είμαι στην ανεργία, ότι δεν κατάφερα να βρω μια άλλη δουλειά» εξηγεί ο κ. Μωυσίδης. «Κάθε προοπτική που είχα για μένα και την οικογένειά μου έχει καθηλωθεί, και μαζί καθηλώνομαι κι εγώ. Αργία μήτηρ πάσης κακίας· δεν αντέχεται η ανεργία…
»Ο φαύλος κύκλος της φτώχειας και της ανεργίας σε γερνάει πρόωρα. Δεν εννοώ σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά. Χάνεις τα ενδιαφέροντά σου, τα μικρά αυτά πράγματα στην καθημερινότητα που μας κάνουν να νιώθουμε ζωντανοί. Αισθάνομαι πλέον αποστασιοποιημένος απ’ όσα συμβαίνουν κοινωνικά, διότι το μόνο που με απασχολεί είναι η κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας και η αναζήτηση μιας δουλειάς. Και επιπλέον, αισθάνομαι το βάρος της ευθύνης απέναντι στα παιδιά μου, που προκύπτει από το παράδειγμα που τους δίνω. Τι συμβουλές να δώσω στα παιδιά, που θα βγούν αύριο στη ζωή, όταν προσωπικά νιώθω ότι δεν τα κατάφερα; Ποιο θα είναι το πρότυπό τους; Ο απολυμένος άνεργος και πάμφτωχος πατέρας;»
Γιώργος Βασιλόπουλος
Ποιος προσλαμβάνει έναν 56χρονο;
«Εργαζόμουν από το 1972 σε βιοτεχνία πλαστικών στο Περιστέρι. Ηταν μικρή επιχείρηση, που για να αντέξει τον ανταγωνισμό προχώρησε σε απολύσεις προσωπικού το 2002. Επειτα από τριάντα χρόνια συνεχούς απασχόλησης βρέθηκα ξαφνικά στο Ταμείο Ανεργίας και με την εφημερίδα των αγγελιών ανά χείρας. Από τότε ξεκίνησε ένας πραγματικός Γολγοθάς για την ανεύρεση νέας εργασίας, όπου όμως κι αν πήγα βρήκα παντού κλειστές πόρτες. Ποιος προσλαμβάνει σήμερα έναν 56χρονο;» λέει ο κ. Γιώργος Βασιλόπουλος. «Τέσσερα χρόνια μετά την απόλυσή μου συνεχίζω να ψάχνω για δουλειά χωρίς αποτέλεσμα. Μόνον κάτι μεροκάματα, κι αυτά μέσω φίλων και γνωστών που μου κάνουν χάρη…».
Στάθης Τσαρής
Μετά την Ολυμπιάδα μείναμε στον δρόμο
«Την τελευταία οκταετία δούλευα στα ολυμπιακά έργα. Οταν αυτά τελειώσαν, εγώ και πολλοί ακόμη συνάδελφοί μου βρεθήκαμε στον δρόμο. Γνωρίζαμε φυσικά ότι μετά το τέλος των εργασιών μάλλον θα μέναμε χωρίς δουλειά, ελπίζαμε όμως ότι στο τέλος κάτι θα γινόταν και θα συνεχίζαμε. Δυστυχώς, η λεγόμενη μεταολυμπιακή κρίση έπληξε κατ’ αρχήν τους εργαζόμενους στα έργα. Τώρα, όλοι οι πρώην συνάδελφοί μου είναι ακριβώς στην ίδια κατάσταση με εμένα. Ανεργοι το μεγαλύτερο διάστημα, με κάποιες περιστασιακές δουλειές κατά καιρούς» σημειώνει ο κ. Στάθης Τσαρής.
Κατερίνα Τσιμιτσελή
Δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη, όπως φαίνεται
«Ημουν εργάτρια σε εργοστάσιο εσωρούχων που έκλεισε. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ψάχνω μάταια για δουλειά, ακόμη και μερικής απασχόλησης. Εχω 8.000 ένσημα κι αναρωτιέμαι πότε θα συμπληρώσω τα υπόλοιπα για να βγω στη σύνταξη. Μάλλον ποτέ, όπως φαίνεται…», λέει η κ. Κατερίνα Τσιμιτσελή και συνεχίζει. «Ειδικά για τις γυναίκες της ηλικίας μου, η εξεύρεση μιας κανονικής δουλειάς με ασφάλιση είναι κυριολεκτικά αδύνατη. Δεν σε παίρνει κανείς. Σε κοιτούν και πριν προλάβεις να πεις το παραμικρό λένε ότι θα σε ειδοποιήσουν, που σημαίνει ότι «δεν μας κάνεις». Οπου κι αν πήγα συνάντησα την ίδια ακριβώς στάση και πλέον, στα 55 μου, φοβάμαι το αύριο που ξημερώνει για την οικογένειά μου. Με τον μισθό του συζύγου ούτε την πρώτη εβδομάδα του μήνα δεν βγάζουμε…
»…Δύο φορές την εβδομάδα πηγαίνω στον ΟΑΕΔ να δω αγγελίες εργασίας. Ολες κι όλες πέντε στην ειδικότητά μου, αλλά σε όλες ζητούσαν κοπέλες έως 30 ετών. Μια ημέρα στεκόταν δίπλα μου μια κυρία στην ηλικία μου. Την παρατηρούσα με την άκρη του ματιού μου, κοιτούσε και δεν έβλεπε, τόση ήταν η αγωνία της. Πιάσαμε κουβέντα. Ανεργη η ίδια όπως και ο σύζυγός της, με δύο παιδιά εκ των οποίων το ένα με ειδικές ανάγκες. Σκέφθηκα ότι υπάρχουν και χειρότερα και προς στιγμήν χάρηκα διότι τουλάχιστον εμείς είχαμε έναν μισθό και κανένα πρόβλημα υγείας. Ακόμη αισθάνομαι ενοχή γι’ αυτό το αίσθημα χαράς που ένιωσα…».
Υπερδιπλάσιοι σε είκοσι χρόνια
Αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας βρίσκονται όλο και περισσότεροι πενηντάρηδες. Ερευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ δείχνει ότι ο αριθμός των ανέργων αυτής της κατηγορίας υπερδιπλασιάστηκε την τελευταία εικοσαετία, φθάνοντας τους 46.200 το 2005 από 21.700 που ήταν το 1988. Το πλέον ανησυχητικό όμως είναι ότι οι 4 στους 5 εκ των οποίων τελικά μένουν άνεργοι δύσκολα ξαναβρίσκουν δουλειά. Οι άνεργοι πενηντάρηδες που καταφέρνουν τελικά να βρουν νέα εργασία αναλογούν μόλις στο 5,6% του συνόλου των ανέργων που βρήκαν απασχόληση το 2005. Διαπιστώνεται, επίσης, ότι σε κάθε δεκατρία άτομα που βγαίνουν στην ανεργία οι δύο είναι άνω των πενήντα, γεγονός αδιανόητο μέχρι και τη δεκαετία του ’80. «Σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες συμπεριλαμβάνονται άνδρες και γυναίκες, των οποίων οι γνώσεις, οι δεξιότητες, η ικανότητα να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τις οργανωτικές μεταρρυθμίσεις των επιχειρήσεων, «αμφισβητούνται»» σημειώνει ο κοινωνιολόγος και υπεύθυνος της έρευνας του Ινστιτούτου Εργασίας κ. Γ. Κρητικίδης.
Ωθούνται στο περιθώριο
«Οι μεγαλύτερης ηλικίας άνεργοι βιώνουν την κατάσταση της ανεργίας πιο δραματικά, υπό την έννοια ότι αποτελεί τον καθρέπτη της προδομένης σχέσης τους με το μέλλον. Αυτό που τους λείπει κατ’ αρχήν είναι η οργάνωση του χώρου και του χρόνου εξ αιτίας της απώλειας της εργασιακής καθημερινότητας. Από τη στιγμή που λείπουν οι προϋποθέσεις αυτές, εκλείπουν και οι δυνατότητες διαμόρφωσης προσδοκιών, και σταδιακά -όσο επιμηκύνεται η διάρκεια της ανεργίας- η συμπεριφορά τους αποδιοργανώνεται», λέει ο επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, στη μελέτη του με τίτλο «Η οδύνη των ανέργων».
Γνωμη
Προστατεύοντας τις συντεχνίες
Του Πασχου Μανδραβελη
Από τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ προκύπτει αβίαστα ένα συμπέρασμα: Οσο περισσότερο προστατεύουμε την εργασία, τόσο αυξάνεται η ανεργία. Στην Ελλάδα κάνουμε τα πάντα για να διατηρήσουμε τα προνόμια των συντεχνιών. Το αποτέλεσμα; Εχουμε το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, διπλάσιο απ’ όσο έχουν στις χώρες του «ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού», όπως η Βρετανία και η Ιρλανδία.
Πίσω από τα ψυχρά νούμερα των στατιστικών του ΙΝΕ κρύβονται 46.200 δράματα. Ανθρωποι άνω των πενήντα ετών, που έχουν χάσει κάθε ελπίδα να εργασθούν και να συνταξιοδοτηθούν. Συμπολίτες μας ωθούνται στο οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο, επειδή κάποιες «αριστερές» ονειρώξεις προστατεύουν προνόμια συντεχνιών. Από το 1998 μέχρι το 2005 οι άνεργοι άνω των 50 υπερδιπλασιάστηκαν. Αν δεν υπάρξουν σύντομα μεταρρυθμίσεις, αυτά τα δράματα θα πολλαπλασιαστούν.