Το 2006 η κρίση της ελληνικής παιδείας εκδηλώθηκε με δραματικούς τριγμούς σε όλο της το οικοδόμημα. Η τραγωδία φαίνεται να έχει πολλούς συγγραφείς, ενώ η κάθαρση δεν διαφαίνεται. Ενα χαρακτηριστικό στοιχείο της κρίσεως είναι άλλωστε ο εκφυλισμός των εννοιών. Η «συναίνεση», η ανάγκη του «διαλόγου» ή το ακαδημαϊκό «άσυλο» έχουν χάσει τη σημασία τους και εξυπηρετούν συνήθως αλλότριες προθέσεις. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το ότι πολλά ακόμα πανεπιστημιακά τμήματα ή συνάδελφοι διατηρούν ένα υψηλό επίπεδο διδασκαλίας και έρευνας, είναι γεγονός που αγγίζει τα όρια του θαύματος. Επειδή μάλιστα φαίνεται να αγνοείται από την υπουργό Παιδείας, αξίζει να υπογραμμισθεί με έμφαση. Το σημαντικό λοιπόν είναι ότι η πολυδιάστατη κρίση της ελληνικής παιδείας είναι πια ορατή – η Ελλάδα είναι η χώρα των υποκριτικών εκπλήξεων!- και απαιτεί λύσεις. Μήτε τα μεγάλα λόγια ωφελούν, μήτε η πάγια ελληνική πρακτική να δείχνουμε ως υπεύθυνους όλους τους άλλους.
Με αυτό το κριτήριο μια αξιοσημείωτη εξέλιξη των τελευταίων μηνών υπήρξε η αφύπνιση των πανεπιστημιακών. Πράγματι: Η αρχική μοιρολατρία ή οι συνδικαλιστικές τους αγκυλώσεις έχουν δώσει τη θέση τους σε συλλογικές πρωτοβουλίες. Ετσι, από πολλές πλευρές διατυπώνονται ουσιαστικές αλλά και συγκλίνουσες προτάσεις. Αν αυτό οδηγήσει σε ένα καλύτερο τοπίο τα πανεπιστήμια, είναι νωρίς να κριθεί. Φοβούμαι, άλλωστε, ότι το ερώτημα είναι γενικότερο. Συναρτάται με το αν η ελληνική κοινωνία διαθέτει τις δυνάμεις που θα την ανασύρουν από το τέλμα και θα διεκδικήσουν ένα μέλλον ευθύνης και προοπτικής.
* Ο κ. Γιώργος Γραμματικάκης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.