Με μια ανακοίνωση-διακήρυξη, η Ακαδημία Αθηνών παρεμβαίνει στο ταραγμένο σκηνικό της Ανώτατης Παιδείας. Λίγες ημέρες πριν από τη συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος στη Βουλή (10 Ιανουαρίου 2007), που αφορά στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και ενώ προγραμματίζονται κινητοποιήσεις, η Ακαδημία Αθηνών τάσσεται υπέρ των δρομολογούμενων αλλαγών στην Ανώτατη Εκπαίδευση, που «κινούνται στη σωστή κατεύθυνση» οι οποίες, ωστόσο, «πόρρω απέχουν από του να είναι επαρκείς».
Ταυτόχρονα, όμως, αν και τονίζεται στην εν λόγω διακήρυξη ότι η «ελεύθερη Παιδεία είναι αίτημα της δημοκρατίας και θα συμβάλει στην αναβάθμιση των Πανεπιστημίων μας», η Ακαδημία επιφυλάσσεται να εκφράσει την άποψη της για το άρθρο 16 «αφού λάβει γνώση του ακριβούς περιεχομένου και του σκεπτικού της πρότασης για την αναθεώρηση».
Οσον αφορά στις μεταρρυθμίσεις, η Ακαδημία θεωρεί επιβεβλημένη τη λήψη μέτρων για την αναβάθμιση της Ανώτατης Παιδείας, όπως και την αξιολόγηση των μελών ΔΕΠ και των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Επισημαίνει ότι η έννοια του Πανεπιστημιακού ασύλου, πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και αποκαλεί «επιστημονικά ανεπίτρεπτη» την κατάταξη των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ στην ίδια στάθμη.
Συγκεκριμένα, η ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών συζήτησε διεξοδικά το θέμα και κατέληξε στα παρακάτω δέκα σημεία:
– Είναι επιβεβλημένη η αναθεώρηση της υφισταμένης Νομοθεσίας για την Ανωτάτη Παιδεία και η λήψη μέτρων για την αναβάθμισή της, προκειμένου να προσεγγίσει τα πρότυπα των ανεπτυγμένων στον τομέα της εκπαίδευσης χωρών.
– Οι γενικώς προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά πόρρω απέχουν από του να είναι επαρκείς.
– Πρώτιστο μέλημα είναι η εξασφάλιση των όρων για την αδιάβλητη εκλογή άξιων καθηγητών. Προς τούτο, κρίνεται σκόπιμη η ριζική αναθεώρηση του τρόπου απονομής διδακτορικών διπλωμάτων και ο περιορισμός εφεξής της μονιμότητας στις δύο ανώτερες καθηγητικές βαθμίδες.
– Η θετική επίδοση στο διδακτικό και ερευνητικό έργο και η αξιολόγηση των μελών του ΔΕΠ, των διδακτικών-ερευνητικών μονάδων και των Πανεπιστημίων κρίνεται απολύτως αναγκαία. Η χρηματοδότηση, εξ άλλου, των ΑΕΙ πρέπει να είναι συνάρτηση της αξιολόγησης αυτής.
– Ο καθορισμός του ετήσιου αριθμού εισακτέων οφείλει να είναι της αποκλειστικής αρμοδιότητας των ΑΕΙ. Εύλογος, εξ άλλου, κρίνεται ο προσδιορισμός υποχρεωτικού χρόνου σπουδών των φοιτητών.
– Η έννοια του πανεπιστημιακού ασύλου πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, προκειμένου να διασφαλισθούν η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, η απρόσκοπτη εργασία του προσωπικού, η προστασία της περιουσίας των ΑΕΙ.
– Η Ακαδημία συμφωνεί στη συμμετοχή των φοιτητών για την εκλογή των πανεπιστημιακών οργάνων, αλλά, θεωρεί ότι η τελευταία θα όφειλε να προσαρμοσθεί στα όρια που ισχύουν στα ΑΕΙ της ΕΕ.
– Το πάγιο αίτημα των ΑΕΙ για ουσιαστική αυτοδιοίκηση θεωρείται ώριμο και η ικανοποίησή του θα αποβεί γόνιμη.
– Η κατάταξη των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ στην ίδια στάθμη, είναι επιστημονικά ανεπίτρεπτη.
– Η ελεύθερη Ανωτάτη Παιδεία είναι αίτημα της δημοκρατίας και θα συμβάλει στην αναβάθμιση των Πανεπιστημίων μας. Τούτο άλλωστε επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και από την ανάγκη να αντιμετωπισθεί ο διεθνής ανταγωνισμός. Σε κάθε περίπτωση, η Ακαδημία Αθηνών επιφυλάσσεται να εκφράσει την άποψή της, αφού λάβει γνώση του ακριβούς περιεχομένου και του σκεπτικού της πρότασης για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Σε ετοιμότητα δηλώνουν πανεπιστημιακοί και φοιτητές
Εντονες αναμένονται οι αντιδράσεις από μερίδα Πανεπιστημιακών Δασκάλων όσο και από μερίδα φοιτητών στις 10 Ιανουαρίου, την ημέρα συζήτησης της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Οπως δήλωσε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Γιάννης Μαΐστρος, η ΠΟΣΔΕΠ έχει ήδη αποφασίσει την πραγματοποίηση 24ωρης απεργίας, τη συγκεκριμένη ημέρα ενώ όπως τόνισε χαρακτηριστικά «σε κάθε πόλη που υπάρχει πανεπιστήμιο οργανώνονται συλλαλητήρια και κινητοποιήσεις». Η τύχη της εξαγγελθείσης απεργιακής κινητοποίησης στις 17 Ιανουαρίου, εξαρτάται από το εάν τη συγκεκριμένη ημέρα θα συνεχιστεί η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Η ΠΟΣΔΕΠ αναμένεται να οργανώσει μετά την Πρωτοχρονιά, συνέντευξη Τύπου για το συγκεκριμένο θέμα, ενώ παράλληλα θα πραγματοποιηθούν συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων προκειμένου να προετοιμάσουν τον τρόπο αντίδρασής τους.