Σε μαρασμό έχει περιπέσει η μοναδική Μονάδα Τηλεϊατρικής του ΕΣΥ που βρίσκεται στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο, ως αποτέλεσμα της ελλιπούς στελέχωσής της, αλλά και της γενικότερης αποδυνάμωσης του νοσοκομείου -όπως άλλωστε και όλου του ΕΣΥ- από ιατρικό προσωπικό, το οποίο ανάμεσα στ’ άλλα εξυπηρετεί και την τηλεϊατρική. Αυτήν τη στιγμή, η Μονάδα Τηλεϊατρικής είναι συνδεδεμένη με 42 περιφερειακές μονάδες -κυρίως Κέντρα Υγείας της νησιωτικής Ελλάδας- ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις η έλλειψη τεχνικής υποστήριξης στην περιφέρεια, με την έννοια της μη διόρθωσης βλαβών που προέκυψαν στην πορεία, αλλά και το γεγονός ότι η Μονάδα δεν μπορεί να τους υποστηρίξει σε 24ωρη βάση, έχει ως αποτέλεσμα οι κλήσεις που δέχεται να έχουν φθίνουσα πορεία.
Η Μονάδα Τηλεϊατρικής του ΕΣΥ λειτουργεί πλέον έως τις 2.30 μ.μ. αφού στο δυναμικό της είναι μόλις δύο γιατροί και ένας υπάλληλος Πληροφορικής του νοσοκομείου. Το γεγονός αυτό «αναιρεί» την έννοια της τηλεϊατρικής που πρέπει να βρίσκεται στο πλευρό του γιατρού της «άλλης άκρης» διά παν ενδεχόμενο. Ωστόσο, δεν ήταν πάντα έτσι, αφού στο παρελθόν η μονάδα είχε έως και πέντε ιατρούς προσωπικό και εφήρμοζε ακόμα και προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης γιατρών και νοσηλευτών της περιφέρειας. Πάντως, και σήμερα οι γιατροί των Κέντρων Υγείας γνωρίζουν ότι μπορούν να απευθύνονται στην Καρδιολογική του Σισμανογλείου σε περίπτωση που αντιμετωπίσουν ασθενή με οξύ καρδιακό επεισόδιο.
Το ιστορικό
Ο υπεύθυνος της Μονάδας Τηλεϊατρικής, αναπληρωτής διευθυντής της Α΄ Παθολογικής Κλινικής στο Σισμανόγλειο, κ. Μιχάλης Τσαγκάρης, μιλώντας στην «Κ» περιγράφει το ιστορικό της τηλεϊατρικής στη χώρα μας. Οπως επισημαίνει, το πρώτο σύστημα τηλεϊατρικής εγκαταστάθηκε στο Σισμανόγλειο το 1989, στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1992 με απόφαση του υπουργείου Υγείας, δημιουργήθηκε και το αρχικό δίκτυο της τηλεϊατρικής που συνέδεσε το Σισμανόγλειο με 12 περιφερικά Κέντρα Υγείας. Το 1995 η Μονάδα εντάσσεται στον Οργανισμό του Σισμανόγλειου, το οποίο ορίζεται ως νοσοκομείο υποστήριξης του δικτύου τηλεϊατρικής του ΕΣΥ. Εκτοτε, προσετέθησαν στο δίκτυο και άλλα Κέντρα Υγείας και σήμερα η Μονάδα Τηλεϊατρικής είναι συνδεδεμένη με 42 περιφερικές μονάδες υγείας.
«Εχουμε εξυπηρετήσει περίπου 9.000 περιστατικά από το 1992 έως σήμερα», επισημαίνει ο κ. Τσαγκάρης. «Ωστόσο, υπάρχει πλέον φθίνουσα πορεία στον αριθμό των κλήσεων και εξυπηρετούμενων περιστατικών». Και αυτό παρά τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει η τηλεϊατρική, ειδικά στην εξυπηρέτηση των κατοίκων απομονωμένων περιοχών. Οπως τονίζει, «η τηλεϊατρική μπορεί να εξυπηρετήσει τους ασθενείς, όπως τα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις: ότι το νοσοκομείο «βάσης» θα είναι σε πλήρη δραστηριότητα, ότι το δίκτυο θα συνεργάζεται με άλλα νοσοκομεία για συμπληρωματικές ειδικότητες, ότι το Κέντρο Υγείας έχει τη δυνατότητα παραγωγής ιατρικών δεδομένων (εξοπλισμό για βασικές εξετάσεις). Εάν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, η τηλεϊατρική με τη συνεργασία των εξειδικευμένων γιατρών μπορεί να εξυπηρετήσει οξέα, αλλά και χρόνια περιστατικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι οι διαβητικοί του χωριού Εχίνου (σ.σ. Πομακοχώρι), αλλά και της γύρω περιοχής, εξυπηρετούνται έως και σήμερα μέσω της τηλεϊατρικής, από το Διαβητολογικό Κέντρο του Σισμανογλείου».
Ο κ. Τσαγκάρης προσθέτει: «Η τηλεϊατρική συμβάλλει και στην εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης προς τις τοπικές υγειονομικές υπηρεσίες, δεδομένου ότι οι κάτοικοι γνωρίζουν τη δυνατότητα των γιατρών τους να μεταφέρουν το πρόβλημα στους ειδικούς ενός νοσοκομείου. Αυτό το γεγονός συμβάλλει -σε κάποιο βαθμό- σε ανάσχεση εσωτερικής μετανάστευσης, όταν το αίτιο αυτής είναι προβλήματα υγείας.
Κατ’ επέκταση είναι και λόγοι εθνικοί που θα έπρεπε η τηλεϊατρική να τύχει καλύτερης «μεταχείρισης». Ακόμα και στην τουριστική ανάπτυξη μπορεί να συμβάλει όταν ευπαθείς ομάδες τουριστών θα γνωρίζουν τη δυνατότητα άμεσης εξυπηρέτησης τυχόν προβλήματός τους, μέσω τηλεϊατρικής στον τόπο παραθερισμού».
Απαραίτητη προϋπόθεση, ειδικά για τις περιπτώσεις των επειγόντων περιστατικών είναι η 24ωρη λειτουργία της Μονάδας και η δυνατότητα πλήρους ανταπόκρισης των ειδικών του νοσοκομείου στο οποιοδήποτε αίτημα. «Για να μπορεί να επιτευχθεί αυτό», επισημαίνει ο κ. Τσαγκάρης «χρειάζεται στελέχωση της μονάδας, ώστε να ανταποκρίνεται σε 24ωρη λειτουργία καθώς επίσης και ενίσχυση καίριων τμημάτων του νοσοκομείου όπως είναι η Καρδιολογική». Καταλήγοντας ο κ. Τσαγκάρης, λέει με πικρία «ωστόσο, μας θυμούνται μόνο όταν πέφτει κάποιο ελικόπτερο (σ.σ. αναφέρεται στα ελικόπτερα του ΕΚΑΒ) ή όταν πρέπει να απαντήσουν στις επερωτήσεις βουλευτών της εκάστοτε αντιπολίτευσης».
«Προσφέρει μεγάλες δυνατότητες»
Στη δική της εμπειρία από την εφαρμογή της τηλεϊατρικής αναφέρεται μιλώντας στην «Κ», η κ. Αρχοντούλα Φράγκου, παθολόγος στο Κέντρο Υγείας Πάρου, η οποία εκφράζει παράλληλα την πικρία της για τη «συρρίκνωση» της Μονάδας Τηλεϊατρικής του ΕΣΥ. Οπως επισημαίνει «η τηλεϊατρική σού δίνει μεγαλύτερες δυνατότητας όσον αφορά την αντιμετώπιση των ασθενών, όταν ξέρεις να τη χρησιμοποιείς». Η ίδια χρησιμοποιεί την τηλεϊατρική για την παρακολούθηση από εξειδικευμένους γιατρούς ασθενών με χρόνιες παθήσεις, προκειμένου να μην χρειάζεται να μεταβαίνουν σε νοσοκομεία του κέντρου. Επιπλέον, οι κάτοικοι της Πάρου έχουν ευνοηθεί από το Συμβουλευτικό Κέντρο Διατροφής του Σισμανογλείου, μέσω της Τηλεϊατρικής, για την πρόληψη σοβαρών παθήσεων μέσω διατροφικών παρεμβάσεων. Η κ. Φράγκου σημειώνει «με τη σωστή χρήση της τηλεϊατρικής οι γιατροί των νησιών δεν αισθάνονται ότι είναι απλώς τροχονόμοι ασθενών». Και προσθέτει «θα πρέπει η τηλεϊατρική να γίνει πραγματικότητα, να επεκταθεί παντού. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί συρρικνώνεται».
Συμβουλές και σε υπαλλήλους του υπ. Εξωτερικών
Τις υπηρεσίες της τηλεϊατρικής απολαμβάνουν και οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών, είτε βρίσκονται στην Ελλάδα είτε υπηρετούν σε ελληνικές πρεσβείες και προξενεία σε άλλες χώρες. Ειδικότερα, κάθε Τετάρτη, υπάλληλοι του υπουργείου μπορούν να έρχονται σε επαφή με τους ειδικούς του Συμβουλευτικού Κέντρου Διατροφής του Σισμανογλείου, μέσω του ιατρείου του υπουργείου, για διατητικές παρεμβάσεις με σκοπό την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση νόσων που σχετίζονται με τη διατροφή. Οπως είπε στην «Κ» η κ. Πετρούλα Χατζηπανταζή, γιατρός παθολόγος Δημόσιας Υγείας στο ιατρείο του υπ. Εξωτερικών, αυτή τη στιγμή 150 άτομα παρακολουθούνται μέσω του προγράμματος. «Επικοινωνούμε με τους διατροφολόγους του Σισμανογλείου και βάσει του προφίλ του κάθε ασθενούς, συμφωνούμε για το διαιτητικό πρότυπο που πρέπει να ακολουθήσει. Επίσης κλείνονται ραντεβού για συγκεκριμένες ημέρες και ώρες και μέσω της τηλεϊατρικής έρχονται οι ίδιοι σε επαφή (είτε μέσω τηλεδιάσκεψης είτε τηλεφωνικά) με τους ειδικούς του νοσοκομείου. Ετσι εξασφαλίζεται η συνέχεια στην παρακολούθηση των ασθενών, η ρύθμιση της αγωγής τους, αλλά και η καλή συνεργασία τους με τους γιατρούς».