Η ανησυχητική αύξηση της παραβατικότητας των ανηλίκων τις τελευταίες δυο δεκαετίες βάζουν στο μικροσκόπιο τον τρόπο αντιμετώπισής της από τη δικαιοσύνη και την κοινωνία, το σχολείο και την οικογένεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο του επανασχεδιασμού της ευρωπαϊκής στρατηγικής, προτείνει σειρά μέτρων για την πρόληψη, αντιμετώπιση και ομαλή κοινωνική επανένταξη δραστών και θυμάτων.
Η εισηγήτρια της έκθεσης, ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Κατερίνα Μπατζελή, τονίζει την ανάγκη σταδιακής αντικατάστασης των μέτρων εγκλεισμού με άλλα εναλλακτικά μέτρα, την ανάγκη κοινωνικοποίησης της εκπαιδευτικής πολιτικής, την αύξηση των υπαρχόντων κονδυλίων για προγράμματα κοινωνικής και επαγγελματικής ενσωμάτωσης των νέων. Επισημαίνει ότι η εφαρμογή αναμορφωτικών και θεραπευτικών μέτρων, σε αντικατάσταση των σημερινών μέτρων εγκλεισμού, απαιτεί την πρόβλεψη ειδικών και ανεξάρτητων κονδυλίων.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Δημόσιας Τάξης, ενώ το 2005 δεν σημειώθηκε καμιά ανθρωποκτονία, το 2006 καταγράφηκαν 13 από ημεδαπούς και 3 από αλλοδαπούς. Οσον αφορά αδικήματα σχετικά με ναρκωτικά, το 2005 καταγράφηκαν 106 από ημεδαπούς και 28 από αλλοδαπούς. Το 2006 ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 159 από ημεδαπούς και 70 από αλλοδαπούς.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα παρουσιάζει από τα χαμηλότερα ποσοστά ανήλικης παραβατικότητας στην Ε.Ε., αφού το 2003 ανερχόταν σε 5,5% της εγκληματικότητας, ενώ στην Ιρλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 21,2% και στην Ελβετία 19,8%.
Οπως σημειώνει στην έκθεση η κ. Μπατζελή, η αντίληψη ότι οι νεαροί μετανάστες είναι κύριοι φορείς παραβατικής και αντικοινωνικής συμπεριφοράς είναι λανθασμένη. Μια από τις κύριες αιτίες ανήλικης εγκληματικότητας θεωρείται η ουσιαστική αδυναμία των γονέων να ανταπεξέλθουν στα οικογενειακά τους καθήκοντα και η απουσία υγιούς και ποιοτικής σχέσης -λόγω οικονομικών, κοινωνικών ή διαπροσωπικών προβλημάτων- μεταξύ γονέων και παιδιών ή γονέων μεταξύ τους. Καθώς ο ανήλικος είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο τμήμα του πληθυσμού που βρίσκεται σε στάδιο διαμόρφωσης της προσωπικότητάς του, κρίνονται απαραίτητες η απεγκληματοποίηση και η αποποινικοποίηση των πράξεών του σε σοβαρό ποσοστό, ώστε να μην εκτίθεται εύκολα σε κοινωνικό αποκλεισμό και στιγματισμό.