Εξι ένοχοι, δύο αθώοι, 10… άσχετοι. Η νομική διαδικασία στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θήβας κατέδειξε ότι η ελληνική Πολιτεία δεν εκτελεί το έργο της όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, ούτε όταν αυτό της σερβίρεται στο χέρι. Κατέδειξε επίσης ότι, στην Ελλάδα, μάλλον… συμφέρει να ρυπαίνεις.
Το κατηγορητήριο-βόμβα της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Θηβών εναντίον 18 υπευθύνων εργοστασίων για σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος λόγω της διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων στον ποταμό Ασωπό είχε δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας για την τιμωρία των βιομηχανιών, που επί 40 χρόνια ρυπαίνουν το ποτάμι και τον υδροφόρο ορίζοντα. Τελικώς, και οι 18 έμειναν 8 και από αυτούς καταδικάστηκαν οι 6. Με… λίγους μήνες φυλάκιση με αναστολή και χρηματικά πρόστιμα έως 5.000 ευρώ.
Οι 10 ήταν άσχετοι…
Η συγκεκριμένη ποινική διαδικασία κινήθηκε μετά μηνυτήρια αναφορά που είχε καταθέσει το 1999 η Ομοσπονδία Συλλόγων Ωρωπού (δηλαδή έπειτα από κινητοποίηση πολιτών και όχι Αρχών). Οι αρμόδιοι υπάλληλοι ωστόσο που είχαν το απλό έργο της… καταγραφής των ονομάτων των προέδρων και διευθυνόντων συμβούλων των ρυπαινουσών βιομηχανιών κατόρθωσαν να κάνουν λάθος(;).
Οι 10 από τους 18 κατηγορουμένους στη δίκη της Θήβας ήταν, ούτε λίγο ούτε πολύ, άσχετοι, κατώτεροι υπάλληλοι των συγκεκριμένων βιομηχανιών, οι οποίοι βεβαίως δεν μπορούσαν να επωμιστούν το βάρος των αδικημάτων, με αποτέλεσμα να απαλλαγούν των κατηγοριών. Οπως προκύπτει, η νομαρχιακή υπάλληλος που επισκέφθηκε τα εργοστάσια δεν ζήτησε στοιχεία που να πιστοποιούν ότι τα ονόματα που της δόθηκαν αντιστοιχούσαν σε διευθυντικά στελέχη. Κατέγραψε, λοιπόν, άλλα αντί άλλων, υπονομεύοντας το σύνολο της νομικής διαδικασίας.
«Είναι τουλάχιστον παράδοξο», σημειώνει χαρακτηριστικά στην «Κ» ο κ. Παναγιώτης Αθανασόπουλος, συνήγορος πολιτικής αγωγής στη δίκη της Θήβας. «Δεν έγινε ούτε σε μία ούτε σε δύο, αλλά σε 10 περιπτώσεις. Ο αριθμός είναι μεγάλος. Δεν θα τη γλιτώσουν όμως – η δικογραφία διαβιβάστηκε στον εισαγγελέα για να ασκηθούν νέες ποινικές διώξεις, αυτή τη φορά εναντίον των… σωστών ανθρώπων». Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, στη δίκη κλήθηκε να καταθέσει υπάλληλος της νομαρχίας Βοιωτίας, ο οποίος μάλλον τήρησε… υπερασπιστική γραμμή για τις βιομηχανίες.
Το ύψος των ποινών
Αίσθηση προκάλεσαν επίσης οι ποινές που επιβλήθηκαν στους 6 υπεύθυνους εργοστασίων, οι οποίοι κρίθηκαν ένοχοι. Η μεγαλύτερη δεν ξεπερνούσε τους 12 μήνες με αναστολή συν 5.000 ευρώ χρηματικό πρόστιμο. Οι ποινές που ορίζει ο νόμος για τα αδικήματα της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της ρύπανσης της θάλασσας ξεκινούν από 3 μήνες φυλάκιση. Εάν το δικαστήριο είχε δεχθεί την πρόταση του εισαγγελέα, οι ποινές θα έφθαναν τους 15 μήνες με αναστολή. Είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν πρόκειται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τους βιομηχάνους που ρυπαίνουν.
«Το πρόβλημα είναι ότι το έγκλημα αυτό δεν αντιμετωπίζεται ως διαρκές, αλλά ως στιγμιαίο», σημειώνει στην «Κ» ο δημοτικός σύμβουλος Οινοφύτων κ. Θανάσης Παντελόγλου. «Το δικαστήριο καλείται να κρίνει εάν εκείνη την περίοδο οι βιομηχανίες μόλυναν τον ποταμό και τη θάλασσα με τα απόβλητά τους. Η απόφαση δείχνει την αδυναμία του συστήματος, καθώς το θεσμικό πλαίσιο είναι έτσι φτιαγμένο ώστε να μην τιμωρείται εύκολα ο φταίχτης».
«Το θέμα όμως είναι ότι εμείς πίνουμε νερό με μόλυβδο και χρώμιο. Και είναι βέβαιο ότι η ποιότητα του νερού εξαρτάται από την ποιότητα του Ασωπού», τονίζει στην «Κ» ο αντιδήμαρχος Οινοφύτων κ. Μιχάλης Γιαλούρης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους σε νερό γεωτρήσεων της περιοχής, οι τιμές των νιτρικών ιόντων κυμαίνονται μεταξύ 70-89 χιλιοστών γραμμαρίου ανά λίτρο, με ανώτατο όριο τα 50 mg/l, τα χλωριούχα από 45 έως 65 mg/l με όριο επίσης τα 50 mg/l, ενώ ο μόλυβδος και το εξασθενημένο χρώμιο από 45 έως 52 mg/l με όριο τα 50 mg/l. Σημειώνεται ότι τα τελευταία δύο στοιχεία είναι άκρως τοξικά και η Ευρωπαϊκή Ενωση προσανατολίζεται στη μείωση του επιτρεπόμενου ορίου στα 20 mg/l.
Την ίδια ώρα, η Πολιτεία διαθέτει δύο υπαλλήλους για τον έλεγχο περισσοτέρων των 400 βιομηχανιών στην παρασώπεια περιοχή, δεν έχει υλοποιήσει την από δεκαετίας δέσμευση για δημιουργία Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων Ασωπού, δεν έχει προβλέψει τη λειτουργία Γραφείου Περιβάλλοντος στα Οινόφυτα -μια από τις σημαντικότερες βιομηχανικές περιοχές της χώρας-, ενώ δρομολογεί την εγκατάσταση νέας Βιομηχανικής Περιοχής, δηλαδή άλλα 300 εργοστάσια στην περιοχή Τανάγρας-Οινοφύτων. Για μια ακόμη φορά, τον ρόλο του κράτους υποκατέστησαν οι πολίτες, που προσέφυγαν στο ΣτΕ για ακύρωση της απόφασης για τη ΒΙΠΕ. Η εισήγηση του συμβούλου Επικρατείας κ. Αθανάσιου Ράντου ήταν θετική για τους κατοίκους, ενώ η απόφαση αναμένεται.
Ποιες εταιρείες κάθισαν στο εδώλιο
Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν οι υπεύθυνοι (ή… ανεύθυνοι) των εργοστασίων των εταιρειών:
General Mills S.A. (πρώην Pillsbury, προϊόντα ζύμης) και Κρεντίν Ελλάς Α.Ε. (πρώτες ύλες αρτοποιίας – ζαχαροπλαστικής), της βιομηχανίας καλσόν (βαφείο) ΒΙC ΒΙΟΛΕΞ Α.Ε., του εργοστασίου παραγωγής υλικών συσκευασίας Μ.Ι. Μαΐλλης ΑΕΒΕ, του πτηνοσφαγείου Αφοι Λειβαδίτη ΑΒΕΕ, των βαφείων – φινιριστηρίων Αφοι Σταυρινού Ανώνυμος Βιοτεχνική Εταιρεία Επεξεργασίας Υφασμάτων, Χρωμοχημική ΑΒΕΕ, Β.Α. Αρσενίδης ΑΕΒΕ, ΕΛΦΙΝΚΟ Α.Ε., Κοσμάς Θώμογλου ΑΒΕΕ, ΛΑΝ-ΝΕΤ ΑΕΒΕΤ (ήδη FANCO S.A.), Γ. Πολυχρόνου ΑΕΒΕ και των εγκαταστάσεων της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας Α.Ε.