Διδάσκω Ιστορία σε μια χώρα που μια άποψη για το παρελθόν μπορεί να συνεπάγεται ποινικό αδίκημα. Τον βασικότερο λόγο γι’ αυτό αποτελεί ο εναγκαλισμός της κοινωνίας από μια γραφειοκρατία που θεωρεί πως απειλείται ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους και έναν στρατό που δεν ανέχεται να αμφισβητείται ο εθνοσωτήριος ρόλος του στη δημιουργία και εξέλιξη της Τουρκικής Δημοκρατίας. Το πεδίο που το κράτος μπορεί να αναπαράγει πιο εύκολα την επίσημη άποψη για το παρελθόν είναι η σχολική Ιστορία. Εκεί οι νεαροί Τούρκοι απομνημονεύουν τα κατορθώματα του τουρκικού έθνους ανά τους αιώνες καθώς και την απειλή που συνιστούν οι γείτονές τους. Ταυτοχρόνως, ένα μέρος της τουρκικής ακαδημαϊκής κοινότητας και των διανοουμένων διεξάγει τιτάνιο αγώνα προκειμένου να απαλλαγεί από τον εναγκαλισμό αυτό. Φανταστείτε, όμως, με πόση απορία μαθαίνουν οι άνθρωποι αυτοί πως στον αγώνα τους παραδόξως δεν είναι μόνοι. Πως και στην Ελλάδα, που εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα είναι ασφαλώς περιβεβλημένη τον ευρωπαϊκό μανδύα, η σχολική Ιστορία καλείται να εξυπηρετήσει αντίστοιχες σκοπιμότητες. Εδώ είναι ο στρατός εκεί η Εκκλησία που διεκδικεί τον εθνοσωτήριο ρόλο της. Τα ζητήματα που τίθενται είναι δύο. Πρώτον, μπορεί η Εκκλησία εκεί και ο στρατός εδώ να θέλουν να επενδύσουν εις βάρος της κρατικής εκπαίδευσης προκειμένου να εμπεδώσουν την ιδεολογία τους, η οποία αισθάνονται πως απειλείται. Η κοινωνία, ωστόσο, και κατά συνέπεια οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί της, καλείται να αποφασίσει για την προτεραιότητά της: να θυσιάσει την ιστορική και άλλη γνώση ή να προτάξει τη δική της άποψη για τι είδους ανθρώπους θέλει; Δεύτερον, θα έπρεπε μια κοινωνία να έχει τα δικά της κριτήρια για το ποια γνώση θα προάγει ή να την αναπροσαρμόζει ανάλογα με τη γνώση που παράγουν οι άλλοι;
*Ο κ. Βαγγέλης Κεχριώτης διδάσκει Βαλκανική και Οθωμανική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην Πόλη.
