ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωσή του, το 1945, από το Αουσβιτς, ο Χάιντς Κούνιο επέστρεψε ως επισκέπτης στον τόπο του δικού του μαρτυρίου και της εκεί εξολόθρευσης 3.000.000 Εβραίων. Πήγε να αποτίσει φόρο τιμής στα 6.000.000 των ομοθρήσκων του που πέθαναν στα κάτεργα της Ναζιστικής Γερμανίας, μα κυρίως στους 50.000 συμπολίτες του Εβραίους της Θεσσαλονίκης που άφησαν τα κόκαλά τους στο Αουσβιτς – Μπίργκεναου.
Βαδίζοντας ένα βράδυ ολομόναχος στο έρημο και επισκέψιμο πια φοβερό αυτό χώρο και καθώς στη μνήμη του ανακαλούσε εικόνες φρίκης αναρωτήθηκε «πού να είναι όλοι αυτοί που ήταν εδώ; Ποιοι ήταν ακριβώς οι 50.000 άνθρωποι από τη Θεσσαλονίκη; πού είναι οι δικοί μου άνθρωποι;».
Εκείνη τη νύχτα έθεσε ως σκοπό της ζωής του να καταγράψει αναλυτικά τα στοιχεία όλων των Θεσσαλονικιών Εβραίων που χάθηκαν στο μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης που είχαν φτιάξει οι χιτλερικοί. Εκτοτε ο Κούνιο αναζητεί ένα προς ένα αυτά τα ονόματα. Δεν θέλει να υπάρχει και η παραμικρή αμφιβολία για το ποιος Θεσσαλονικιός Εβραίος μεταφέρθηκε πού, και πού ακριβώς πέθανε. «Επί 40 χρόνια πολεμώ να μάθω ποιοι πήγαν στα γερμανικά στρατόπεδα. Είναι ένας αγώνας ατελείωτος. Πολλές φορές τη νύχτα δεν μπορώ να κοιμηθώ, ξυπνάω και σκέφτομαι ποιο όνομα θα ψάξω σήμερα. Κι αμέσως η σκέψη μου πηγαίνει σ’ αυτά που πέρασαν».
Δεν πρόκειται για μια εύκολη υπόθεση, μια διαδικασία ρουτίνας. «Δεν υπήρχαν δεδομένα, τα SS είχαν φροντίσει να ξεφορτωθούν τα ενοχοποιητικά στοιχεία, άλλα αρχεία κάηκαν κατά την απελευθέρωση από τους Ρώσους και την αποχώρηση των Γερμανών», εξηγεί.
«Τα αρχεία των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους (ΣΕΚ) ανέφεραν με κάθε λεπτομέρεια πόσοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης είχαν επιβιβαστεί στα τρένα προς το Αουσβιτς. Τα ομαδικά εισιτήρια που εξέδιδε ο ΣΕΚ κατόπιν εντολής των Γερμανών δεν ανέφεραν κανένα επιμέρους στοιχείο των ανθρώπων, σε αντίθεση με τις αποστολές που είχαν φύγει από άλλες περιοχές της Ελλάδας και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ανέφεραν μόνο τον αριθμό τους. Σύμφωνα με τα δεδομένα των ΣΕΚ, σχεδόν 50.000 άνθρωποι μπήκαν στα τρένα από τον σταθμό της Θεσσαλονίκης. Από αυτούς, οι 45.000 ήταν Θεσσαλονικείς και οι υπόλοιποι από τις γύρω περιοχές. Ποιοι ήταν όμως αυτοί;».
Διασταύρωσε τα στοιχεία από τα αρχεία των ΣΕΚ με τις καταστάσεις του Αουσβιτς. Και εκεί όμως το μόνο που αναφερόταν ήταν αριθμοί… πόσοι αφίχθησαν σε κάθε αποστολή από τις 18 συνολικά που έγιναν από τη Θεσσαλονίκη, πόσοι άντρες επιλέχθηκαν και πόσες γυναίκες…
«Τώρα ήξερα πόσοι άνθρωποι στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πόσοι από αυτούς θανατώθηκαν κατευθείαν και πόσοι έμειναν μέσα έχοντας πάρει αριθμό». Το μάτι πέφτει στο αριστερό του χέρι, όπου ο αριθμός «109565», 64 χρόνια μετά, παραμένει με μπλε μελάνι να θυμίζει…
Η αναζήτηση του Κούνιο βασίστηκε σε περισσότερες από 400 επίσημες και ανεπίσημες πηγές. Πήγε στη Γερμανία, έψαξε στις αποθήκες του κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου στην Αθήνα και στα αραχνιασμένα αρχεία του ΟΣΕ, ρώτησε έναν έναν τους 1.200 Εβραίους της Θεσσαλονίκης που επέζησαν του Ολοκαυτώματος, έμαθε από χριστιανούς για τους γείτονές τους Εβραίους που εξαφανίστηκαν, παλεύει στα 79 του χρόνια να εντοπίσει στοιχεία στο Διαδίκτυο!
«Τα πρώτα 1.000 ονόματα προέκυψαν από τις δικαστικές αποφάσεις για αποζημιώσεις που δόθηκαν σε όσους είχαν χάσει την οικογένειά τους».
«Μεγάλο μέρος των Θεσσαλονικέων Εβραίων που χάθηκαν στο Αουσβιτς εντοπίστηκαν στις δηλώσεις περιουσίας που είχαν διατάξει οι Γερμανοί τον Φεβρουάριο του 1943, σχεδόν 20 μέρες πριν από τις πρώτες αποστολές στο Αουσβιτς, οι οποίες ξεκίνησαν στις 15 Μαρτίου 1943, με τον 14χρονο Κούνιο και την τετραμελή οικογένειά του μεταξύ 2.500 περίπου ανθρώπων να οδεύουν προς την κόλαση.
«Μια παγκόσμια έκκληση μέσω Διαδικτύου προς τις εβραϊκές κοινότητες του εξωτερικού απέδωσε περαιτέρω καρπούς». Μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να συγκεντρώσει, να ταυτοποιήσει και να καταχωρίσει στον υπολογιστή του 39.199 ονόματα με πλήρη στοιχεία και να τα παρουσιάσει ως μια ακόμα αδιάσειστη απόδειξη για τους αμφισβητίες του Ολοκαυτώματος. «Βρήκα αυτό που δεν πίστευα ότι υπήρχε, κι όμως, υπήρχε. Τους περίπου 40.000 που δεν είχαν καταχωρισθεί πουθενά, που αν δεν τους έβρισκα θα παρέμεναν για πάντα αφανείς», είπε στην «Κ». Το πιο δύσκολο μέρος της έρευνάς του έχει σχεδόν τελειώσει και απομένει ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση άλλων 10.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης που παρέμειναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τα αρχεία του Αρονσεν, του μυστικού στρατηγείου των Ες-Ες, όπου σε στοές μήκους 25 χλμ. βρίσκονται αρχειοθετημένα όλα τα έγγραφά τους και πρόκειται να ανοίξουν σύντομα θα αποτελέσουν τη βασική πηγή: «Θα συνεχίσω μέχρι να βρω το 100% των 50.000. Και τότε πια το έργο μου θα έχει τελειώσει και εγώ θα ξαλαφρώσω». Ονειρό του, που υποστηρίζει και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, είναι η δημιουργία ενός τοίχου πάνω στον οποίο θα χαραχτούν τα 50.000 ονόματα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Σήμερα, από τους 1.200 επιζήσαντες εν ζωή βρίσκονται γύρω στους σαράντα.
