«Οι σαρδέλες είναι ελληνικές, ή τουρκικές;» ρωτά με αγωνία η κυρία προκειμένου να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει στην αγορά τους. Ωστόσο, η προέλευση έχει μικρή ή και καθόλου σημασία στη συγκεκριμένη περίπτωση -τουλάχιστον όσον αφορά την ποιότητα του προϊόντος- αφού Τούρκοι και Ελληνες αλιεύουν, από την ίδια θάλασσα, το Αιγαίο. Ομως, η υπηκοότητα του ψαρά καθορίζει και τους όρους σύμφωνα με τους οποίους αλιεύονται τα ψάρια. Οι Ελληνες ψαράδες υπόκεινται στους περιορισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ οι Τούρκοι δεν είναι υποχρεωμένοι να υπακούουν σε αυτούς… Συχνά τα ψάρια που ψαρεύονται από τη μία πλευρά του Αιγαίου καταλήγουν στις… κουζίνες «της άλλης».
Η εφημερίδα Turkish Daily News σε δημοσίευμά της πριν από λίγες ημέρες, μέσα από την καθημερινότητα ενός Τούρκου ψαρά και εμπόρου, σκιαγραφεί το κρυφτούλι για την καλή ψαριά στο Αιγαίο. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Husnu Tavsan εισήγαγε στην Τουρκία πέντε τόνους σαρδέλας από τη Λέσβο, αναφέρει η εφημερίδα. Οπως ο ίδιος λέει, το εμπόριο ψαριών ανάμεσα στις δύο χώρες είναι συχνή πρακτική. Συχνότερα πάντως, ψάρια από την Τουρκία καταλήγουν στις ελληνικές κουζίνες. Οταν για πρώτη φορά πριν από 10 χρόνια εισήγαγε ψάρια από την Ελλάδα είχε φανεί εύλογα παράξενο, δεδομένου ότι οι δύο χώρες «μοιράζονται» από άποψη αλιείας την ίδια θάλασσα. «Τα έφερα από την Ελλάδα γιατί είναι πιο κοντά» λέει ο Husnu Tavsan που διαθέτει εταιρεία που εξάγει αλλά και εισάγει ψάρια από όλο τον κόσμο.
Η ιδέα των Τούρκων που γεύονται ελληνικά ψάρια και το αντίστροφο μοιάζει αστεία, εφόσον οι ψαράδες από τις δύο χώρες αλιεύουν στην ίδια θάλασσα. Πρακτικά όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ο Husnu Tavsan εξηγεί ότι αυτή την εποχή και για ακόμα ενάμιση μήνα οι Τούρκοι ψαράδες σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας, απαγορεύεται να αλιεύουν σαρδέλες, ενώ οι Ελληνες μπορούν να ψαρεύουν.
Οι Ελληνες ψαράδες υπόκεινται στους περιορισμούς των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκειμένου να προστατευτούν τα ιχθυαποθέματα του Αιγαίου, τα οποία έχουν μειωθεί επικίνδυνα εξαιτίας της ανεξέλεγκτης αλιείας.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.Ε., π.χ. από τις 15 Δεκεμβρίου έως και το τέλος Φεβρουαρίου απαγορεύεται το ψάρεμα της σαρδέλας, επειδή είναι περίοδος αναπαραγωγής. Αυτή ακριβώς την εποχή ψαρεύουν οι Τούρκοι, καθώς ανεβαίνουν οι τιμές. Επίσης οι ψαράδες της Ε.Ε. δεν επιτρέπεται να ψαρεύουν, εφόσον το βάθος της θάλασσας είναι λιγότερο από πενήντα μέτρα, ενώ τα δίχτυα τους πρέπει να έχουν μεγάλες τρύπες ώστε να προστατεύεται ο γόνος, «οι Τούρκοι δεν είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν τους κανόνες» εξηγεί στην «Κ» ο ευρωβουλευτής και μέλος της επιτροπής Αλιείας του Ευρωκοινοβουλίου, κ. Γιάννης Γκλαβάκης. Οπως εξηγεί, «οι Τούρκοι εξάγουν στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Μπορούμε λοιπόν να ζητήσουμε να συμμορφωθούν με τις ορθές αλιευτικές πρακτικές εφόσον εμείς αγοράζουμε τα ψάρια που αλιεύουν» τονίζει.
Και «εντός των συνόρων» ωστόσο υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, καθώς οι παράκτιοι αλιείς κατηγορούν τις μηχανότρατες για παραβίαση των κανονισμών, με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των αποθεμάτων. «Σύμφωνα με έρευνες έως το 2025 τα ψάρια θα μειωθούν εξαιρετικά εφόσον δεν ληφθούν μέτρα» τονίζει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος των παράκτιων αλιέων της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας κ. Γιώργος Λιδιανός. «H κατάσταση είναι αναστρέψιμη αλλά και η μέση αλιεία πρέπει να κάνει υποχωρήσεις» τονίζει.
Ο Husnu Tavsan, από την άλλη όχθη, αναγνωρίζει ότι οι ψαράδες και των δύο χωρών αντιμετωπίζουν περιορισμούς. Πάντως, οι εξαγωγές ψαριών που πραγματοποιεί προς την Ελλάδα είναι διπλάσιες σε σχέση με τις εισαγωγές. Είναι φυσικό. «Οι Ελληνες καταναλώνουν τρεις φορές περισσότερο ψάρια από ό,τι εμείς» εξηγεί.
