Οι ουσίες που δεν βλάπτουν το στρώμα του όζοντος επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, με τη σειρά του, προκαλεί κλιματικές αλλαγές, οι οποίες επιταχύνουν την αραίωση του όζοντος, αλλά δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι… δεν το κάνουν. Την ίδια ώρα, όσο λιγότερους ρύπους έχει η ατμόσφαιρα, τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε από την υπεριώδη ακτινοβολία!
Την άκρη σε αυτό το κουβάρι αναζητούν οι επιστήμονες παγκοσμίως, 20 χρόνια μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, που υπήρξε το πρώτο και παραμένει το κύριο όπλο για την αποκατάσταση της στιβάδας του όζοντος. «Κι αυτό γιατί, αντίθετα με άλλες διεθνείς συμβάσεις, αναθεωρείται συνεχώς, ανάλογα με τα νέα επιστημονικά δεδομένα», όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Αθηνών και γραμματέας της Διεθνούς Επιτροπής Οζοντος κ. Χρήστος Ζερεφός σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου. Κρίσιμο ρόλο στη νέα αναθεώρηση αναμένεται να διαδραματίσει το Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Η αραίωση του Προστατευτικού Στρώματος του Οζοντος» που θα πραγματοποιηθεί από τις 23 έως τις 29 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Λίγες ημέρες, δηλαδή, μετά την Παγκόσμια Ημέρα για τη Διατήρηση του Στρώματος του Οζοντος, όπως έχει ανακηρυχθεί η 16η Σεπτεμβρίου, η οποία μάλλον δεν θα «εορταστεί» δεόντως στη χώρα μας καθώς συμπίπτει με τις εκλογές…
Τα νέα πάντως δεν είναι καλά. Μολονότι η αρχική εκτίμηση των επιστημόνων ήταν ότι έως το 2050 θα υπήρχε πλήρης αποκατάσταση του στρώματος του όζοντος, αυτή η «αισιοδοξία» έχει εξανεμιστεί. «Δυστυχώς, απεδείχθη ότι κάναμε λάθος, διότι -αν ήταν σωστή η εκτίμηση αυτή- θα βλέπαμε ήδη τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης», σημείωσε ο κ. Ζερεφός. Για την ακρίβεια, τα σημάδια βελτίωσης της εικόνας για τα οποία έκαναν λόγο οι επιστήμονες πριν από λίγα χρόνια, οφείλονταν στις κλιματικές αλλαγές.
Η εξήγηση του φαινομένου θυμίζει τη θεωρία που έλεγε «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα». Λέει ο κ. Ζερεφός: «Εδώ και ένα διάστημα παρατηρείται μια μεγάλη αλλαγή στη κύμανση του Βόρειου Ατλαντικού, ως αποτέλεσμα του φαινομένου του θερμοκηπίου και ιδιαίτερα της τήξης των πάγων. Ο Βόρειος Ατλαντικός όμως έχει ρόλο «τροχονόμου» για το κλίμα της Ευρώπης. Εξαιτίας αυτής της διαφορετικής κύμανσης είχαμε την παρατεταμένη ξηρασία στη χώρα μας, όπως και τις έντονες βροχοπτώσεις στη Βόρεια Ευρώπη. Αυτό, με τη σειρά του, είχε συνέπεια και στο στρώμα του όζοντος, καθώς δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι πάνω από τη Βόρεια Ευρώπη υπάρχει ανάκαμψη. Οι κλιματικές αλλαγές, όμως, όχι μόνο δεν βοηθούν την αποκατάσταση της τρύπας του όζοντος, αλλά αντίθετα επιβραδύνουν την όποια βελτίωση».
Φέτος, οι διεθνείς οργανισμοί παρακολούθησης του στρώματος του όζοντος κατέγραψαν αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας με την οποία «βομβαρδίστηκε» ο πλανήτης. «Φέτος, καήκαμε πιο εύκολα, αν το παρατηρήσατε», είπε ο κ. Ζερεφός. Η κύρια αιτία ήταν οι κλιματολογικές συνθήκες, καθώς και το γεγονός ότι η ατμόσφαιρα ήταν πιο καθαρή από αιωρούμενα σωματίδια! «Υπάρχει αυτό το οξύμωρο. Οσο περισσότερη ρύπανση, τόσο περισσότερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία».
«Οι Βεδουίνοι κάτι ξέρουν που φορούν μαύρα»
Κοινή είναι η πεποίθηση που έχει δημιουργηθεί, ότι φορώντας άσπρα και γενικά ανοιχτόχρωμα ρούχα «ξορκίζουμε» τις βλαβερές συνέπειες της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, με το σκεπτικό ότι το άσπρο αντανακλά το φως. «Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε πιο μεγάλο λάθος», σημείωσε χθες ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ. Χρήστος Ζερεφός.
«Για την ακρίβεια, πιο ασφαλές όσο κι αν ακούγεται περίεργο, είναι να φοράμε μαύρα, καθώς το μαύρο χρώμα απορροφά τις ακτίνες του ήλιου και συγκρατεί και τα βλαβερά στοιχεία. Αντίθετα, τα λευκά υφάσματα λόγω της αραιότερης ύφανσης, επιτρέπουν στις ακτίνες να φτάσουν στο δέρμα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι Βεδουίνοι που ξέρουν από ήλιο φορούν μαύρα ρούχα», προσθέτει.
Σε κάθε περίπτωση, τα κρούσματα καρκίνου του δέρματος αυξάνονται διεθνώς, κάθε χρόνο, με «πρωταθλήτριες» τη Νότια Χιλή και την Αυστραλία. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά καθώς, όσο νωρίτερα εκτίθενται σε ισχυρές δόσεις ηλιακής ακτινοβολίας, τόσο γρηγορότερα θα εξαντληθεί η «τράπεζα άμυνας κατά της υπεριώδους ακτινοβολίας» του οργανισμού τους, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη δράση του ήλιου.