«Καθαρά» βουνά από νάρκες

3' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Οταν ο επικεφαλής της επιχείρησης καθαρισμού του παλιού ναρκοπεδίου έδειξε τη σκουριασμένη χειροβομβίδα στον 86χρονο κυρ Χρήστο, που τους βοηθούσε στις έρευνες για τα αχαρτογράφητα ναρκοπέδια της εποχής του Εμφυλίου, εκείνος τον κοίταξε στα μάτια και του είπε: «Στο απέναντι δένδρο θα βρείτε άλλη μία».

60 χρόνια ενεργές

Οι ναρκαλιευτές δεν άργησαν να επιβεβαιώσουν την… προβλεψή του και περίπου 60 χρόνια μετά την τοποθέτησή της η «παγίδα» είχε πλέον εξουδετερωθεί οριστικά. Το σύρμα που ένωνε τις δύο περόνες μπορεί να είχε λιώσει από τα χρόνια, αλλά αυτές ήταν ακόμα ενεργές.

Οι δύο χειροβομβίδες συμπεριλαμβάνονται στα 3.000 πυρομαχικά (νάρκες κατά προσωπικού, όλμους, σφαίρες, οβίδες, ακόμη και μια βόμβα) που ξέθαψαν από 13 παλιά ναρκοπέδια και ύποπτες περιοχές στους νομούς Γρεβενών, Καστοριάς και Ιωαννίνων οι 37 Σέρβοι, Κροάτες και Βόσνιοι ναρκαλιευτές που ήρθαν στην Ελλάδα να εργαστούν για τον σκοπό αυτόν.

Οι ομάδες των αλλοδαπών ναρκαλιευτών που ανήκουν σε εξειδικευμένη-πιστοποιημένη σερβική εταιρεία υλοποίησαν τους δύο προηγούμενους μήνες το πιο επικίνδυνο κομμάτι του έργου που έχουν ξεκινήσει από τις αρχές του χρόνου οι περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου και αφορά τον εντοπισμό, τη σήμανση, την ψηφιακή καταγραφή των παλιών ναρκοπεδίων των δύο περιφερειών, αλλά και την πιλοτική εφαρμογή αποναρκοθέτησης τριών περιοχών.

Οι αλλοδαποί ναρκαλιευτές ερεύνησαν, εντόπισαν, εξουδετέρωσαν και παρέδωσαν «καθαρές» τις περιοχές γύρω από τα Γρεβενά, το Σιδηροχώρι Καστοριάς και πέριξ του χιονοδρομικού κέντρου Μετσόβου συνολικής έκτασης 310 στρεμμάτων που προέβλεπε το πιλοτικό μέρος του έργου. Οπως διαπιστώθηκε μάλιστα, ορισμένες από αυτές χρησιμοποιούνταν από κατοίκους εδώ και χρόνια, ενώ έκρυβαν τον θάνατο στο έδαφός τους.

Οπως είπε στην «Κ» ο κ. Π. Βλαχινός, διευθυντής της εταιρείας που ανέλαβε το συγκεκριμένο έργο, μόλις οι ναρκαλιευτές «καθάρισαν» ένα παλιό ναρκοπέδιο στα Γρεβενά δύο ηλικιωμένοι τους πλησίασαν για να τους ευχαριστήσουν, καθώς ο ένας είχε χάσει εκεί, το 1954, μάνα και αδελφό και ο άλλος τον παιδικό του φίλο.

Οι υπεύθυνοι του έργου διαπίστωσαν ότι η τραγική αυτή σελίδα δεν υπήρχε στις καταγραφές του Ελληνικού Στρατού σύμφωνα με στοιχεία του οποίου μετά το τέλος του Εμφυλίου «στα γνωστά και άγνωστα ναρκοπέδια σημειώθηκαν 90 ατυχήματα, με 71 νεκρούς και 20 τραυματίες» ενώ ο Στρατός στις διάφορες επιχειρήσεις αποναρκοθέτησης έχασε περισσότερους από 30 ναρκαλιευτές.

Τα 13 ναρκοπέδια που εξουδετερώθηκαν αποτελούν, όπως ανέφερε στην «Κ» ο γεν. γραμματέας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας κ. Ανδ. Λεούδης, μια καλή αρχή σε μια προσπάθεια που μέχρι πριν από λίγα χρόνια φαινόταν αδύνατη.

Πυρκαγιές και εκρήξεις

Ακόμα και οι πυρκαγιές του περασμένου Ιουλίου που κατέκαψαν χιλιάδες στρέμματα στον Γράμμο δεν κατόρθωσαν να εξουδετερώσουν την επικινδυνότητα των ύποπτων περιοχών. Η φωτιά σαρώνοντας πλαγιές του βουνού που υπήρξε θέατρο των συγκρούσεων του εμφυλίου πολέμου προκάλεσε εκατοντάδες εκρήξεις αλλά όπως τόνισαν αξιωματικοί του Στρατού «είναι βέβαιο ότι σημαντικός αριθμός παραμένει ακόμη θαμμένος».

Η εκκαθάρισή τους αναμένεται να λειτουργήσει αναπτυξιακά σε πολλούς τομείς (τουρισμό, κτηνοτροφία, υλοτομία κ.ά.) και για όλη την περιοχή, καθώς μεγάλες εκτάσεις θα αποδοθούν για χρήση, τονίζει ο κ Λεούδης. Ηδη λόγω της εφαρμογής του έργου από τις δύο περιφέρειες, το ΥΕΘΑ εξοικονόμησε 1,2 εκατ ευρώ.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση κάλυψε το 80% του συνολικού προϋπολογισμού 4,47 εκατομμυρίων ευρώ για το πιλοτικό πρόγραμμα εκκαθάρισης, δορυφορικα συστήματα GPS, ηλεκτρονικό εξοπλισμό, 19.000 πασσάλους οριοθέτησης ύποπτων εκτάσεων, κυπριακή τεχνογνωσία, ψηφιακούς χάρτες, τα τζιπ, και τα… μουλάρια που χρησιμοποιεί η ελληνική εταιρεία για το έργο της ψηφιακής καταγραφής και αποτύπωσης.

Εκτός από την πιλοτική αποναρκοθέτηση η εταιρεία έχει οριοθετήσει άλλα 130 παλιά ναρκοπέδια και ύποπτες περιοχές σε σύνολο 763 που υπάρχουν σε 54 δήμους των νομών Καστοριάς (283), Κοζάνης (79), Φλώρινας (163), Ιωαννίνων (168), Θεσπρωτίας (54), Γρεβενών (16), η συνολική έκταση των οποίων εκτιμάται σε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα.

Οπως αναφέρθηκε σε προχθεσινή ημερίδα στην Κοζάνη, μέχρι τον Μάάιο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το έργο της ψηφιακής καταγραφής και την συνέχιση με την υπάρχουσα πλέον βάση δεδομένων και τεχνογνωσία θα αναλάβει το ΥΕΘΑ, το οποίο έχει υποβάλει πρόταση προϋπολογισμού 80 εκατομμυρίων ευρώ για εκκαθαριση περιοχών και άλλες συναφείς εργασίες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή