Το πρώτο μεγάλο, άμεσο, πρακτικό πρόβλημα προς λύση, που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας με τη νέα κυβέρνηση, είναι η αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχίων που χορηγούν τα ελληνικά ιδιωτικά κολέγια, τα οποία συνεργάζονται -ως παραρτήματά τους στην Ελλάδα- με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Πρόκειται για την «καυτή πατάτα» που εδώ και μία σχεδόν εικοσαετία κάθε υπουργός Παιδείας κληροδοτεί στον διάδοχό του! Μόνο που, πλέον, λόγω της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ήλθε η ώρα της τελικής, ξεκάθαρης λύσης. Μια λύση που περιμένουν περί τους 20.000 φοιτητές των κολεγίων, άλλοι τόσοι απόφοιτοί τους, αλλά και -εμμέσως- δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και απόφοιτοι των δημόσιων πανεπιστημίων, οι οποίοι βλέπουν ότι ο ανταγωνισμός στην δύσκολη αγορά εργασίας θα αυξηθεί. Ηδη, και φέτος, πληροφορίες από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Κολεγίων κάνουν λόγο για αύξηση των νέων σπουδαστών.
Νέο τοπίο, λοιπόν, δημιουργείται στη μεταλυκειακή, τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας καθώς λήγει, στα τέλη Οκτωβρίου, η προθεσμία που έχει η Ελλάδα για να ενσωματώσει την νέα ευρωπαϊκή Οδηγία 36/2005, μέσω της οποίας αναγνωρίζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχίων που προσφέρουν τα ελληνικά κολέγια σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Ε.Ε. Σε περίπτωση μη ενσωμάτωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για το θέμα, ενώ δεν αποκλείεται να προσφύγουν και οι ενδιαφερόμενοι πτυχιούχοι. Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά, αφού ήδη η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί στο Ευρωδικαστήριο για την πλημμελή εφαρμογή της προηγούμενης σχετικής οδηγίας 89/48, και η απόφαση του Δικαστηρίου θεωρείται βέβαιο ότι θα καταδικάσει τη χώρα μας, δικαιώνοντας τους περίπου 20.000 αποφοίτους των κολεγίων που έχουν πάρει πτυχίο μετά το 1989, όταν ετέθη σε εφαρμογή η Οδηγία.
Οι διαγωνισμοί του ΑΣΕΠ
Η άμεση επίπτωση της ενσωμάτωσης είναι η δυνατότητα τον αποφοίτων να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ. Διότι μόνο στον ιδιωτικό τομέα έχουν σήμερα πρόσβαση οι πτυχιούχοι των κολεγίων που συνεργάζονται με τη μέθοδο της δικαιόχρησης (franchising) με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Κολεγίων, περίπου 30 κολέγια δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Εξ αυτών 17 συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια λειτουργώντας ως παραρτήματά τους. Σε αυτά φοιτούν περί τους 11.000 σπουδαστές. Υπάρχουν έξι αμερικανικά ιδρύματα, στα οποία φοιτούν περί τους 8.000 σπουδαστές και άλλοι 1.000 σπουδαστές βρίσκονται σε ιδιωτικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις, που κυρίως δραστηριοποιούνται χωρίς συνεργασίες με ξένα ΑΕΙ. Υπολογίζεται, δηλαδή, ότι οι σπουδαστές των κολεγίων φθάνουν τις 20.000. Αλλοι περίπου 25.000 είναι οι απόφοιτοι των κολεγίων από το ’90 έως και σήμερα. Η ετήσια συνολική δαπάνη στα εκπαιδευτήρια προσεγγίζει τα 110 εκατ. ευρώ. Τα δίδακτρα σπουδών για το προπτυχιακό επίπεδο κυμαίνονται από 3.600 – 7.900 ευρώ ετησίως (μέσος όρος περίπου 5.000 ευρώ). Σε μεταπτυχιακό επίπεδο τα αντίστοιχα ποσά κινούνται μεταξύ 4.500 και 16.500 ευρώ, ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών και το κολέγιο.
Από τη σύγκριση του αριθμού φοιτητών και αποφοίτων προκύπτει μια σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά, πέρυσι τα κολέγια είδαν τις νέες εγγραφές τους να αυξάνονται, κατά περίπτωση, έως και 50%, ποσοστό που ισχύει και για τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά. Τα κολέγια ευνοήθηκαν από την αδυναμία των περιφερειακών ΤΕΙ να προσελκύσουν τους εισακτέους των πανελλαδικών εξετάσεων από τα μεγάλα αστικά κέντρα, αφού το κόστος της «φοιτητικής μετανάστευσης» είναι εξίσου υψηλό, ενώ και τα αντικείμενα των σπουδών στα περιφερειακά ΤΕΙ είναι χαμηλής ζήτησης από την αγορά εργασίας.
Ποιοτικοί όροι
Η απερχομένη ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, μπροστά στις εξελίξεις που δρομολογεί η ευρωπαϊκή Οδηγία 36/2005, είχε δηλώσει την πρόθεση να επιβάλει ποιοτικούς όρους στη λειτουργία τους. Ως βασικό «όχημα» είχε προβάλει την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, μέσω της οποίας θα ήταν δυνατή η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, τα οποία θα είναι υπό τον έλεγχο του υπουργείου Παιδείας. Και αυτό θα αποκάλυπτε πολλά. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Κωνσταντίνος Καρκανιάς, «είναι υψηλό το κόστος της προσαρμογής των ελληνικών κολεγίων στις δομές που ζητούν τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια με τα οποία συνεργάζονται». Πόσο εύκολο είναι λοιπόν να τηρηθούν οι όροι που απαιτούνται για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση; Ενας έλεγχος από το υπουργείο Παιδείας θα έδινε τις απαντήσεις. Ομως, εδώ και 20 χρόνια ποτέ δεν έγινε…