Εκατοντάδες πετρόχτιστα σπίτια κάηκαν στα ορεινά της Ηλείας, ωστόσο οι τοίχοι τους στέκουν ακόμα στη θέση τους, αψευδείς μάρτυρες της υψηλής τέχνης των χτιστών τους, αλλά και της αντοχής του υλικού. Οι μηχανικοί που επισκέφθηκαν τα πυρόπληκτα χωριά ζητούν να μην κατεδαφιστεί το πέτρινο «κέλυφος» όσων σπιτιών άντεξαν στη φωτιά, αλλά να χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή τους. Προτείνουν να τεθεί σε προτεραιότητα η αναστήλωση των παλιών σπιτιών, ακόμα και όσων έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές, προκειμένου να μην αλλοιωθεί ο παραδοσιακος χαρακτήρας των οικισμών. Και τονίζουν την ευκαιρία να απαλειφθούν μέσω αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών παρεμβάσεων λάθη του παρελθόντος.
Ομάδα επιστημόνων από το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ επισκέφθηκε προ ημερών περιοχές των δήμων Ζαχάρως, Ανδρίτσαινας, Αλιφείρας, Σκιλλούντος, Αρχαίας Ολυμπίας και Βώλακος, καθώς και οικισμούς του δήμου Πύργου που είχαν πληγεί από τις πυρκαγιές. Στόχος τους είναι να καταρτίσουν έναν οδηγό προς τους πολιτικούς μηχανικούς της περιοχής για την αποτίμηση της κατάστασης κάθε κτιρίου και την επιλογή μεθόδων επισκευής. «Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι στα παλαιά πέτρινα σπίτια, ακόμα και αν είχε καταρρεύσει η στέγη ή είχαν υποστεί άλλες ζημιές, η λιθοδομή παρέμενε σε γενικές γραμμές άθικτη», λέει στην «Κ» η επικεφαλής του κλιμακίου, αναπλ. καθηγήτρια κ. Ελισάβετ Βιτζηλαίου. «Βέβαια, δεν γνωρίζουμε ακόμα τι αλλοίωση έχει υποστεί κάθε υλικό· εξάλλου αυτό εξαρτάται και από την θερμοκρασία στην οποία υποβλήθηκε και από το χρονικό διάστημα. Εν γένει όμως η τοιχοποιία αποδείχθηκε ανθεκτική».
Οπως διαπίστωσαν οι μηχανικοί, οι ζημιές στα κτίρια με τοιχοποιία συνδέονταν κυρίως με την καύση και κατάρρευση της στέγης τους. Στα κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα, οι συχνότερες βλάβες ήταν ρωγμές στον οπλισμό και τα υποστυλώματα, ρωγμές στις περιοχές στήριξης των δοκών και κατάρρευση των επιχρισμάτων. Ορισμένες φορές μάλιστα αναπτύχθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες: σε πολλές περιπτώσεις έλιωσαν κουφώματα από αλουμίνιο και γυάλινες επιφάνειες, ενδεικτικό ότι αναπτύχθηκαν θερμοκρασίες της τάξης των 650 – 750 βαθμών Κελσίου.
Οι επιστήμονες του ΕΜΠ εκτιμούν ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη διάσωση των αξιόλογων, από αρχιτεκτονικής άποψης, κτιρίων των χωριών. «Αξίζει, ακόμα και αν δεν έχουν κηρυχθεί διατηρητέα, να τα επισκευάσουμε ώστε να μην αλλάξει η όψη των οικισμών. Δεν πρέπει να μπούμε ως ταύρος σε υαλοπωλείο και να κατεδαφίσουμε τα πάντα», λέει η κ. Βιτζηλαίου. «Η αρχιτεκτονική των σπιτιών αυτών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για την ανοικοδόμηση των κτιρίων που κάηκαν, όσων δεν ακολουθούσαν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ας μην ξεχνάμε ότι στα χωριά, τα περισσότερα από τα νεότερα κτίσματα είναι διώροφα με πιλοτή από οπλισμένο σκυρόδεμα. Είναι κρίμα να αφήσουμε να γίνουν τα νέα σπίτια έτσι».
Το κλιμάκιο του ΕΜΠ θα επισκεφθεί τις επόμενες ημέρες τα πυρόπληκτα χωριά της Εύβοιας. «Πάντως, στα χωριά που επισκεφθήκαμε είδαμε έντονη τη διάθεση των ανθρώπων να μείνουν στον τόπο τους. Σιγά σιγά καθαρίζουν τα καμένα σπίτια, κάποιοι βάζουν πρόχειρα στέγαστρα στη θέση μιας σκεπής που έπεσε. Είναι πολύ ενθαρρυντικό, οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να παραμείνουν στον τόπο τους».