«Ευχόμαστε οι πρώτες βροχές να είναι ήπιες. Να μην έχουμε καταιγίδες, γιατί τότε δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τις καταστροφές». Με αυτήν τη φράση εκείνοι που γνωρίζουν και έχουν αναλάβει την επίβλεψη των αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων στις πληγείσες περιοχές δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Οι εκτάσεις είναι τεράστιες, σε πολλά σημεία εξαιρετικά επικλινείς, ενώ πολλά ρέματα και ποτάμια είχαν να καθαριστούν χρόνια. Ταυτόχρονα οι παρεμβάσεις στα δάση πρέπει να γίνουν μόνο από εξειδικευμένους ανθρώπους, τους υλοτόμους των δασικών συνεταιρισμών, που για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια «τρέχουν και δεν προλαβαίνουν». Επίσης, αν και όπως ειπώθηκε «χρήματα υπάρχουν», τα κονδύλια που απαιτούνται είναι μεγάλα και η εκταμίευσή τους δεν είναι πάντα αρκετά γρήγορη.
Τα έργα που προκρίνονται είναι τα άμεσης προτεραιότητας. «Αρχικά θα καλύψουμε αυτά που είναι πρώτης προτεραιότητας» τονίζει στην «Κ» ο διευθυντής δασών του νομού κ. Παναγιώτης Σταθόπουλος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον νομό Ηλείας, όπου συνολικά κάηκαν περισσότερα από 900.000 στρέμματα, τα μισά από τα οποία δάση και δασικές εκτάσεις, παρεμβάσεις θα γίνουν σε 16.000 στρέμματα. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό μελέτης που έχει συνταχθεί, απαιτούνται 12.000.000 ευρώ για την κατασκευή κορμοδεμάτων, κλαδοπλεγμάτων και ξυλοφραγμάτων. Ωστόσο, τα έργα που πρέπει να γίνουν έστω και σε αυτήν την περιορισμένη κλίμακα είναι ενδεικτικά του μεγέθους. Ετσι, στην περιοχή του δασαρχείου Πύργου, όπου κάηκαν 200.000 στρέμματα, θα «οχυρωθούν» 6.000 στρέμματα με 410 χλμ. κορμοδεμάτων, 72 χλμ. κλαδοπλεγμάτων και 31.500 τ.μ. ξυλοφραγμάτων. Σύμφωνα με τον κ. Σταθόπουλο, έχουν επιλεγεί περιοχές με μεγάλες κλίσεις και οι λεκάνες απορροής των χειμάρρων που βρίσκονται μέσα σε πόλεις.
Καθαρισμός ρεμάτων
Στην Ηλεία αυτήν τη στιγμή 185 δασεργάτες από τη Βόρεια Ελλάδα δουλεύουν πυρετωδώς, ενώ συνεργεία που έχουν προσλάβει τα δασαρχεία καθαρίζουν τα ρέματα. Παρεμβάσεις επίσης γίνονται από τους δήμους αλλά και από το ΥΠΕΧΩΔΕ, όσον αφορά τη διευθέτηση χειμάρρων και ποταμών. Ο νομάρχης Ηλείας κ. Χαράλαμπος Καφύρας δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Αν αρχίσουν γρήγορα οι βροχές δεν νομίζω να προλάβουμε» λέει. Προσθέτει άλλωστε ότι «χρειάζονται και άλλες παρεμβάσεις και είναι πάρα πολλά τα ρέματα και τα ποτάμια που πρέπει να καθαριστούν». «Ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται γρήγορα, τα κονδύλια χρειάζονται αρκετές ημέρες για να εκταμιευτούν» συμπληρώνει.
Στην Εύβοια, όπου συνολικά έχουν καεί περίπου 240.000 στρέμματα, τα προβλήματα όσον αφορά τις παρεμβάσεις στα δάση και στις δασικές εκτάσεις είναι διαφορετικά. Στον Θεολόγο και στο δάσος Μύστρου έχει γίνει μελέτη για τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, όμως καθώς οι εκτάσεις είναι ιδιωτικές, τις εργασίες πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες. Δάση στην περιοχή που έχουν καεί και το 1998 δεν έχουν ξύλο για να γίνουν οι εργασίες που απαιτούνται, οπότε θα πρέπει να μεταφέρουν κορμούς από αλλού. Στην ερώτηση αν τα έργα που έχουν προβλεφθεί επαρκούν, ο δασάρχης Αλιβερίου κ. Θανάσης Μαρίνος απαντά: «Το θέμα είναι να προλάβουν να γίνουν». Η μάχη με τον χρόνο αποτελεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο στοίχημα. «Βρισκόμαστε στο 60% των έργων, που θα έχουν ολοκληρωθεί στις αρχές Νοεμβρίου».
Οπως αναγκάστηκε να παραδεχθεί και ο ίδιος ο κ. Σουφλιάς, ο χρόνος είναι λίγος και οι καμένες εκτάσεις τεράστιες. Με την εξαίρεση της Πάρνηθας, όπου τα αντιπλημμυρικά έργα ξεκίνησαν πριν από την καταστροφή στην Πελοπόννησο, στις υπόλοπες περιοχές το ΥΠΕΧΩΔΕ σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές επέλεξε ορισμένα ρέματα και περιοχές όπου προϋπήρχαν προβλήματα για να εστιάσει τις εργασίες. Ολοι λειτουργούν με τον φόβο μιας δυνατής καταιγίδας.
Η πορεία των έργων
Ηλεία. Εχει ολοκληρωθεί περίπου το 30% των αντιδιαβρωτικών έργων, στην Ολυμπία, την Αμαλιάδα και τα Κρέσταινα. Ολοκληρώθηκε ο καθαρισμός των ποταμών Σεχειού (Αμαλιάδα), Κλαδέου (Ολυμπία) και Ακίδα (Ζαχάρω). Σε εξέλιξη βρίσκεται ο καθαρισμός της Νέδας (Φυγαλεία) και του Αλφειού (Πύργος), που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στον Οκτώβριο.
Αρκαδία. Σύμφωνα με το ΥΠΕ ΧΩΔΕ, τα αντιδιαβρωτικά έργα ξεκίνησαν στις αρχές Σεπτεμβρίου, στη λεκάνη απορροής του Αλφειού. Εχουν προχωρήσει κατά 35% και αναμένεται να ολοκληρωθούν στις αρχές Οκτωβρίου.
Λακωνία. Ο φορέας διαχείρισης του εθνικού πάρκου Πάρνωνα-Μουστού χρηματοδοτήθηκε με 350.000 ευρώ για να ολοκληρώσει (έως τα τέλη Οκτωβρίου) αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή. Εως τις αρχές Οκτωβρίου θα τελειώσουν οι εργασίες στο ρέμα Κελεφίνας (παραπόταμος του Ευρώτα), ενώ την επόμενη εβδομάδα ξεκινούν τα έργα στον Ευρώτα, στην είσοδο της Σπάρτης.
Μεσσηνία. Στα τέλη του Οκτωβρίου αναμένεται να τελειώσουν τα έργα στη λεκάνη απορροής του Νέδοτα (απομένει το 20%). Επίσης στην περιοχή της Καλαμάτας έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισμός των ρεμάτων Καραζενιάς, Ξερίλας και Πολυταίικου. Στην Ανω Μεσσηνία έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στο Ξηριά ποταμό, ενώ είναι σε εξέλιξη στον Χάραδρο (ολοκληρώνονται μέσα στο επόμενο δεκαήμερο). Επίσης, τα συνεργεία επισκεύασαν το φράγμα Ξηριά και εργάζονται στο ανάχωμα στο Χάραδρο, το οποίο θα έχουν επιδιορθώσει έως το τέλος του μήνα.
Αχαΐα. Με μισό εκατομμύριο ευρώ χρηματοδοτήθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ ο φορέας διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής Χελμού -Βουραϊκού, προκειμένου να αναλάβει τα αντιδιαβρωτικά έργα.
Κορινθία. Εχουν ολοκληρωθεί οι καθαρισμοί ρεμάτων Ραχιάνης (Ασος) και Περιγιαλίου, καθώς και οι εργασίες στο ρέμα Σελιάνδρου στο Κάτω Διμηνιό. Εκτελούνται εργασίες σε τμήμα του Ασωπού και στο ρέμα Κύριλος στο Κιάτο, που θα ολοκληρωθούν το επόμενο δεκαπενθήμερο. Ταυτόχρονα συνεργεία της νομαρχίας εργάζονται στο ρέμα Ζαπαντή στο Βραχάτι. Την επόμενη εβδομάδα ξεκινούν εργασίες στο ρέμα Ελισσώνας (στο Κιάτο), ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται αντιδιαβρωτικά έργα και καθαρισμοί ρεμάτων στην Εύβοια, στην ευρύτερη περιοχή Στείρων.
Αττική. Εχει ολοκληρωθεί το 82% των αντιδιαβρωτικών εργασιών στις πληγείσες περιοχές της Πάρνηθας. Στο βουνό βρίσκονται σε εξέλιξη δύο εργολαβίες που καθαρίζουν τμήματα του ρέματος Εσχατιάς, στην ανοιχτή αλλά και την κλειστή διατομή του στο Μενίδι και στα Λιόσια. Εχει προχωρήσει κατά 85% η κατασκευή ανακουφιστικού αγωγού στη λεωφόρο Φυλής, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η επισκευή των αναβαθμών (μικρών φραγμάτων ανάσχεσης) στα ρέματα Εσχατιάς και Αγίας Τριάδας, ο καθαρισμός του ρέματος Αγίου Γεωργίου Γιαννούλα στο Θριάσιο και τα αντιδιαβρωτικά στη λεκάνη απορροής Στεφάνη στα Δερβενοχώρια. Την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουν τα έργα προστασίας των πρανών της γέφυρας Ραδιοφωνίας. Τέλος, γίνονται μικρές επείγουσες επεμβάσεις επισκευής τμημάτων της κοίτης και των πρανών του Κηφισού.
Οσον αφορά τις υπόλοιπες πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής, στην Πεντέλη πραγματοποιούνται αντιδιαβρωτικές εργασίες σε δύο λεκάνες απορροής ρεμάτων, που θα τελειώσουν έως τα μέσα Οκτωβρίου, ενώ στις αρχές του ίδιου μήνα θα γίνουν και ορισμένες μικρές αντιδιαβρωτικές παρεμβάσεις στον Υμηττό και τα Καλύβια.