Τα υπόγεια νερά της περιοχής του Θριασίου Πεδίου είναι από τα πιο μολυσμένα στην Αθήνα. Κι αυτό γιατί επί δεκαετίες δέχονται τα απόβλητα ορισμένων από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας, αλλά και πολλών μικρότερων, ειδικά στην Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο. Πρόβλημα, ωστόσο, υπάρχει και με την εισχώρηση της θάλασσας στους υπόγειους υδροφορείς, λόγω της υπεράντλησης νερού, αλλά και με την υπερβολική χρήση γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων, που διεισδύουν μέσα στο έδαφος. Το νερό του Θριασίου είναι παντού ακατάλληλο προς πόση και σε πολλά σημεία ακατάλληλο ακόμα και για άρδευση.
«Η περιοχή του Θριασίου δέχεται πάμπολλους βιομηχανικούς ρύπους, συχνά υψηλής επικινδυνότητας», λέει στην «Κ» ο κ. Γιάννης Κουμαντάκης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας του ΕΜΠ. «Σε πολλές περιπτώσεις, μεγάλες επιχειρήσεις αποθηκεύουν στις αυλές τους επικίνδυνα απόβλητα, τα οποία με τη βροχή διεισδύουν στο έδαφος και από εκεί στα υπόγεια νερά. Αλλες βιομηχανίες χρησιμοποιούν παλιά πηγάδια ή γεωτρήσεις και ξεφορτώνονται τα απόβλητά τους κατευθείαν μέσα στους υπόγειους υδροφορείς. Αυτές οι πρακτικές είναι εγκληματικές».
Απόβλητα στα πηγάδια
Το Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια μετρήσεις στην περιοχή, σε μικρά βάθη. Σε δειγματοληψίες του Νοεμβρίου του 2005 ανίχνευσε αυξημένες συγκεντρώσεις βενζολίου, αιθυλοβενζολίου και ξυλολίων κοντά στα διυλιστήρια Ασπροπύργου, βενζολίου και τολουολίου στο αεροδρόμιο Ελευσίνας· τιμές που, όμως, μειώνονται την άνοιξη. «Σε αρκετή απόσταση από την ακτή βρήκαμε σε γεωτρήσεις πετρελαιοειδή και άλλες επικίνδυνες ουσίες. Φαίνεται ότι κάποιοι ασυνείδητοι έριξαν απόβλητα σε παλιά πηγάδια της περιοχής», λέει στην «Κ» ο επικεφαλής του εργαστηρίου, κ. Μιχάλης Σκούλος. «Επίσης, στην περιοχή των Ελευσινίων βρέθηκαν ουσίες που έχουν πάψει πλέον να χρησιμοποιούνται, όπως πρόσθετα καυσίμων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει παλαιότερα να σημειώθηκαν ορισμένες μεγάλες ρυπάνσεις του υπόγειου υδροφορέα, οι οποίες δεν έχουν ακόμα καθαριστεί. Δυστυχώς, σε αυτή την περιοχή, όπως και σε άλλες, υπάρχουν επιχειρήσεις που δουλεύουν σωστά και επιχειρήσεις που δουλεύουν «μαφιόζικα».
Ενα δεύτερο πρόβλημα στην περιοχή είναι η υφαλμύρωση, όχι, όμως, τόσο έντονο όσο στα ανατολικά της Αττικής. «Ο ορίζοντας της θάλασσας έχει εισέλθει σαν βεντάλια σε όλη την έκταση της Ελευσίνας, σε βάθος 1-2 χλμ. Ωστόσο, μετά τις πρώτες βροχές του χειμώνα ο υπόγειος υδροφορέας επαναφορτίζεται σημαντικά με γλυκό νερό», λέει ο κ. Σκούλος. «Γενικά, όμως, η άντληση του νερού γίνεται ανεξέλεγκτα, χωρίς να ενδιαφέρεται κανείς για την υφαλμύρωση. Αυτή η πρακτική πρέπει να τερματιστεί, οι περισσότεροι δεν έχουν καν άδειες άντλησης».
Τα υπόγεια νερά της περιοχής επιβαρύνονται σε ορισμένες περιοχές και από τα παλαιά τμήματα της χωματερής των Ανω Λιοσίων, αλλά και παλαιών χωματερών, που δεν χρησιμοποιούνται πλέον. «Το 70-75% των σκουπιδότοπων της Αττικής βρίσκονται σε υδροπερατά πετρώματα», λέει ο κ. Κουμαντάκης. «Με τη βροχή, τα στραγγίσματα των σκουπιδιών οδηγούνται στα υπόγεια νερά. Αυτό αποδεικνύεται από την παρουσία βαρέων μετάλλων στο νερό».
Ο κ. Σκούλος, πάντως, είναι σχετικά καθησυχαστικός σχετικά με την αναστρεψιμότητα της κατάστασης. «Η φύση δείχνει καλή ικανότητα αυτοκαθαρισμού. Βέβαια, οι ρύποι δεν εξαφανίζονται, αλλά οδηγούνται στη θάλασσα. Χρειάζεται, λοιπόν, εγρήγορση και μεγαλύτερη αστυνόμευση ώστε να βοηθήσουμε τη φύση».