Ο τίτλος του τόμου αυτού των 700 σελίδων θα μπορούσε να είναι «Γιατί έτσι σας… συμφέρει». Αλλά και με το πιο «στεγνό» «Εκθεση Stern», η δουλειά έγινε – και με το παραπάνω. Οταν δημοσιεύθηκε, πριν από ένα χρόνο, έκανε πάταγο. Για πρώτη φορά, αναλύονταν οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, όχι στο περιβάλλον, αλλά στην οικονομία – και μάλιστα από τον πλέον έγκριτο φορέα, την ομάδα του πρώην στελέχους της Παγκόσμιας Τράπεζας, σερ Νίκολας Στερν. Κανείς δεν μπορούσε πια να ισχυριστεί ότι «εντάξει, σε λίγες δεκαετίες θα κάνει πιο πολύ ζέστη – και;». Εδώ, 15 κορυφαίοι οικονομολόγοι, έπειτα από έρευνες ενός έτους, κατέληγαν στο ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να στοιχίσει στην υφήλιο όσο ο Α΄ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαζί και να πυροδοτήσει επιπτώσεις αντίστοιχες με αυτές του Κραχ της δεκαετίας του ’30. Ποιος να κλείσει τα μάτια μπροστά σε μια τέτοια καταστροφή;
Κι όμως, όπως παραδέχεται μιλώντας στην «Κ» ο, ελληνικής καταγωγής οικονομολόγος και εκ των συντακτών της Εκθεσης Στερν, Dimitri Zenghelis, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για να συμμετάσχει σε ημερίδα με θέμα «Η Οικονομία των Κλιματικών Αλλαγών», που πραγματοποιήθηκε χθες με συνδιοργανωτές τη Βρετανική Πρεσβεία, το Βρετανικό Συμβούλιο, την «Κ» και τον ΣΚΑΪ, «τελικά μόνο όσες χώρες είχαν ήδη ανοιχτά τα «ραντάρ» τους, αξιοποίησαν τα ευρήματα της έκθεσης υιοθετώντας συγκεκριμένα μέτρα». Οι υπόλοιπες συνέχισαν στο ίδιο ρυπογόνο μοτίβο – «business as usual», όπως είναι ο όρος που χρησιμοποίησαν και οι επιστήμονες του Στερν. «Μόνο που, όπως απέδειξε η έκθεσή μας, το κόστος της αδράνειας είναι πολύ υψηλότερο από το κόστος της δράσης. Για την ακρίβεια, βρήκαμε ότι η λήψη μέτρων για μείωση των εκπομπών δεν είναι καθόλου ακριβή υπόθεση συγκριτικά. Μια επένδυση της τάξης του 1% του ΑΕΠ έως τα μέσα του αιώνα μπορεί να αποτρέψει καταστροφές συνολικού ύψους ίσου με το 5-20% του ΑΕΠ».
Δεν το λέει ανοικτά, ωστόσο είναι δεδομένο ότι στις χώρες των οποίων το… αυτί δεν ίδρωσε ιδιαίτερα από τα συνταρακτικά ευρήματα των οικονομολόγων ανήκει και η Ελλάδα. «Από ό, τι έχουμε δει μέχρι τώρα, η Ελλάδα μοιάζει πάντα να περιμένει τις άλλες χώρες προκειμένου να προχωρήσει σε μέτρα», αναφέρει ο κ. Zenghelis. «Αυτό όμως ενέχει κινδύνους. Συνήθως, έτσι, ακολουθώντας τους άλλους, καταλήγεις να ξοδεύεις πολύ περισσότερα. Συμφέρει πολύ περισσότερο να πρωτοπορείς στο θέμα της κλιματικής αλλαγής – να προχωράς μόνος σου, ανεξάρτητα με το τι κάνουν οι άλλοι». Υπάρχει πάντως ένας τομέας στον οποίο η Ελλάδα πρωτοπορεί. Στο γεγονός ότι σύσσωμη η «εγχώρια» επιστημονική κοινότητα συντάσσεται με την πλευρά όσων αποδέχονται ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες οδήγησαν στην αλλαγή του κλίματος – δε συμβαίνει το ίδιο σε όλες τις χώρες, κάτι που αποτελεί τροχοπέδη για την ανάληψη δράσης. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, σύμφωνα με τον κ. Zenghelis, καθώς όλα τα επιστημονικά μοντέλα καταλήγουν στο ότι η περιοχή της Μεσογείου θα πληγεί ανεπανόρθωτα από τις κλιματικές αλλαγές. «Ολα συνηγορούν στο ότι η Μεσόγειος και φυσικά και η Ελλάδα, θα πληγεί από ξηρασία, ότι το νερό θα αποτελεί σε λίγο είδος σε ανεπάρκεια. Λυπάμαι, αλλά κάτι άλλο που διαφαίνεται από τις αναλύσεις είναι ότι αυτό που συνέβη αυτό το καλοκαίρι με τις φωτιές θα γίνεται πολύ συχνότερα. Οι περισσότερες δασικές εκτάσεις θα καούν, θα εξαφανιστούν. Εννοείται ότι ανυπολόγιστες θα είναι οι συνέπειες και στην αγροτική οικονομία».
Είναι χαρακτηριστικό, όπως επεσήμανε και στη χθεσινή ημερίδα ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Swansea κ. Allen Perry, ότι μετά τους καύσωνες και τις φωτιές του καλοκαιριού που πέρασε, η ζήτηση για τουριστικά «πακέτα» με προορισμό τη χώρα μας μειώθηκε. Μπορεί άραγε να ανακοπεί η τρελή κούρσα του πλανήτη προς την κλιματική αλλαγή; Ο κ. Zenghelis δηλώνει αισιόδοξος. «Υπάρχει χρόνος», λέει. «Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι να σταθεροποιήσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αντί να τις αυξάνουμε συνεχώς. Σε 100 χρόνια, θα πρέπει όμως να έχουμε μηδενικές εκπομπές».
Πρόσκληση προς όλους για δενδροφύτευση στα Καλύβια
Μια τσάπα, ένα φτυάρι, ένα σκαλιστήρι και φύγαμε για τα Καλύβια! Ο ΣΚΑΪ και ο Δήμος Καλυβίων διοργανώνουν αύριο δενδροφύτευση της περιοχής που κάηκε στις πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου. Στη διάρκεια της περιβαλλοντικής δράσης, αναμένεται να φυτευθούν συνολικά 10 έως 15.000 δένδρα που εκτιμάται ότι θα ξαναδώσουν ζωή στο δάσος. Στη δεντροφύτευση έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή και θα παρευρεθούν σχολεία, φορείς του Δήμου Καλυβίων, οικολογικές οργανώσεις, ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, ενώ ευπρόσδεκτοι είναι και όσοι άλλοι… πιστοί θέλουν να προσέλθουν. Απλώς, δεδομένου ότι τα εργαλεία του δήμου δεν είναι δυνατόν να καλύψουν τις ανάγκες όλων των ομάδων, οι εθελοντές καλούνται, αν το επιθυμούν, να έχουν μαζί τους ό,τι σχετικό τούς βρίσκεται. Αν όχι, κάποια λύση θα βρεθεί!
Το ραντεβού είναι για τις 10 π.μ. και τα σημεία συνάντησης είναι:
– Το Δημαρχείο Καλυβίων και ο Παιδικός Σταθμός (Περιφερειακή Οδός).
– Η Λεωφόρος Καλυβίων Αναβύσσου – Ολυμπιακό Χωριό (4ο χιλιόμετρο Λεωφ. Καλυβίων – Αναβύσσου).
Λεωφορεία θα μεταφέρουν τους εθελοντές από τα σημεία συνάντησης στις περιοχές που θα γίνει η αναδάσωση. Πληροφορίες στα τηλέφωνα: 22990 – 48.332, 48665, 47.290, 47.291.
Εν τω μεταξύ, η Πανελλαδική Πρωτοβουλία Αναδάσωσης διοργανώνει αύριο δενδροφύτευση στο Σέιχ Σου της Θεσσαλονίκης. Λεωφορεία θα περιμένουν τους εθελοντές στις 10 π.μ. στον Λευκό Πύργο και μπροστά στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ.
Η απειλή με αριθμούς
Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ την είχε χαρακτηρίσει τη «σημαντικότερη έκθεση που έλαβε στην καριέρα του». Πράγματι, η Εκθεση Στερν, που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 2006 -ημερομηνία-ορόσημο στον αγώνα κατά των κλιματικών αλλαγών- ανέφερε ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου αποτελεί την πλέον θανάσιμη απειλή για τη ζωή στον πλανήτη Γη. Και κυρίως ότι η καταστροφή δεν θα λάβει χώρα «κάπου, κάποτε», αλλά στις χώρες μας, στη διάρκεια της ζωής μας. Μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι:
– Σήμερα, η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα φθάνει τα 430 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2e), σε σχέση με 280 ppm πριν από τη βιομηχανική επανάσταση.
– Ακόμα κι αν σταθεροποιηθεί η ποσότητα των εκπομπών, το 2050 η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου θα φθάσει τα 550 ppm.
– Εάν παραμείνουν ανεξέλεγκτες οι εκπομπές, μέχρι το τέλος του αιώνα η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 5 βαθμούς Κελσίου.
– Με αύξηση της τάξης των 2 βαθμών Κελσίου στην παγκόσμια θερμοκρασία, το 40% των ειδών θα απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ 200 εκατομμύρια άνθρωποι θα εγκαταλείψουν τις εστίες τους, λόγω πλημμυρών ή ξηρασιών μέχρι το 2050. Αλλα 200 εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πείνα.
– Ταυτόχρονα, 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα έλλειψης πόσιμου νερού.
– Εάν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 βαθμούς Κελσίου, 550 εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πείνα.
– Με την ίδια αύξηση στη θερμοκρασία, 1 έως 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα είναι αντιμέτωποι με πλημμύρες, ενώ πάνω από 100 εκατομμύρια θα είναι αντιμέτωποι κάθε έτος με παράκτιες πλημμύρες.
– 4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, όπου κατοικεί το 1/20 του παγκόσμιου πληθυσμού, απειλούνται από πλημμύρες από το λιώσιμο των παγετώνων.
– Οι σωρευτικές απώλειες για την οικονομία θα είναι τεράστιες και θα προκαλέσουν ζημιές της τάξης του 20% του παγκοσμίου ΑΕΠ.