Διαπιστώνεται μια κρίση αξιοπιστίας του συστήματος αξιολόγησης και βαθμολογίας η οποία εκδηλώνεται τόσο με τη μαζική παραγωγή αρίστων στο Δημοτικό Σχολείο και την επακόλουθη έκπτωσή της στις επόμενες βαθμίδες της εκπαίδευσης και αφετέρου με την επίγνωση των υποκειμένων της έρευνας (μαθητών και εκπαιδευτικών) ότι ο βαθμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αποδεικνύεται επίσης ότι η βαθμολογία στηρίζεται στη μηχανική αποστήθιση των σχολικών εγχειριδίων -τα οποία σε συγκεκριμένα μαθήματα έχουν αρνητική υποδοχή ανάμεσα στον μαθητικό πληθυσμό στον οποίο απευθύνονται- την απουσία κριτικής μάθησης, αντανακλά και αναπαράγει την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του μαθητή και όχι τις πραγματικές γνωστικές ικανότητες ή το πλήθος των δεξιοτήτων του.
Οι αγκυλώσεις αυτές του συστήματος αξιολόγησης και βαθμολογίας επιτείνονται από το χαρακτηριστικό γνώρισμα των Ελλήνων γονέων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα αγχώδεις και παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι σπάνια το παραδέχονται, μεταφέρουν το άγχος τους στο παιδί και του καλλιεργούν την «ψύχωση του καλού βαθμού» και τη βαθμοθηρία.
Ο εκπαιδευτικός «βλέπει με άλλο μάτι τον καλό μαθητή» και ο βαθμός διαδραματίζει τον ρόλο του καταλύτη για κοινωνικούς στιγματισμούς και διαφοροποιήσεις. Η αυτοεκτίμηση του ίδιου του παιδιού χρωματίζεται από τους βαθμούς από τα πρώτα στάδια εισόδου στην εκπαιδευτική διαδικασία.
* Η κ. Ιωάννα Τσίγκανου είναι ερευνήτρια στο ΕΚΚΕ.