«Υπολογιστές δεν υπάρχουν. Αλλά και να υπήρχαν, θα τους αξιοποιούσαμε;». Το ερώτημα αυτό αποτυπώνει την κατάσταση στα περισσότερα ελληνικά σχολεία, όπου ακόμη και εάν υπήρχαν Η/Υ, δεν υπάρχουν εκπαιδευτικοί που να γνωρίζουν πώς να τους αξιοποιήσουν. Αυτό δικαιολογεί και τη χαμηλή διείσδυση των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οπου υπάρχουν υπολογιστές χρησιμοποιούνται κυρίως για το διοικητικό έργο ενός σχολείου. Η κατάσταση είναι ακόμη πιο άσχημη στα δημοτικά σχολεία, παρόλο που θεωρείται ότι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι απαραίτητο οι μαθητές να παίρνουν τις πρώτες βάσεις για τις νέες τεχνολογίες.
Ειδικότερα, σχεδόν οι δύο στους τρεις δασκάλους (ακριβές ποσοστό 63,4%) που μετείχαν σε έρευνα του Ιγνάτιου Καράμηνα, εκπαιδευτικού και δρ Διδακτικής Μεθοδολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, απάντησαν ότι δεν υπάρχει κάποιος υπολογιστής στο σχολείο τους. Βέβαια, ο εφοδιασμός των σχολείων με υπολογιστές πιθανότατα να προσέθετε απλώς ένα ακόμη… ηλεκτρονικό μηχάνημα στον σχολικό εξοπλισμό. Και αυτό διότι οι τέσσερις στους δέκα δασκάλους ανέφεραν ότι δεν έχουν την επαρκή γνώση, για να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα το διαδίκτυο. Πάντως, όπως τόνισε στην «Κ» ο κ. Καράμηνας, οι δάσκαλοι είναι διατεθειμένοι να εντάξουν τις νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία τους. Αυτό παρατηρείται ακόμη και στους εκπαιδευτικούς μεγαλύτερης ηλικίας, για τους οποίους θα ήταν εύλογη η έλλειψη επαφής με τα νέα μέσα. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και το άλλο άκρο. Σύμφωνα με τον κ. Καράμηνα, υπάρχουν περιπτώσεις διευθυντών δημοτικών που είναι τεχνολογικά φοβικοί, με αποτέλεσμα να μην ενθαρρύνουν τους εκπαιδευτικούς να αξιοποιούν τους Η/Υ. Ο κύριος λόγος είναι η ανασφάλεια των διευθυντών μπροστά στο «τεχνολογικό άγνωστο» (π.χ. μήπως ο υπολογιστής χαλάσει και το σχολείο αναγκαστεί να επωμιστεί επιπλέον έξοδα).
Από την άλλη, οι 680 δάσκαλοι του λεκανοπεδίου Αττικής, οι οποίοι συμμετείχαν στην έρευνα που δημοσιεύεται στο εκπαιδευτικό περιοδικό «Σύγχρονη Εκπαίδευση», θεωρούν ύψιστης σημασίας τον εφοδιασμό των σχολείων με υπολογιστή. Ως προτεραιότητες ακολουθούν η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τρίτη στη σειρά από πλευράς σημασίας είναι η παρότρυνση από τους διευθυντές, οι δάσκαλοι να αξιοποιούν τους υπολογιστές. Στην περίπτωση που υπάρχει υπολογιστής στο σχολείο συνδεδεμένος στο διαδίκτυο, οι τρεις στους τέσσερις δασκάλους (74,2%) χρησιμοποιούν το Ιντερνετ για την αναζήτηση πληροφοριών. Το 28,8% για να επικοινωνήσουν με ειδικούς, εκπαιδευτικούς ή μαθητές. Το 17,7% για ανάπτυξη ερευνητικών δεξιοτήτων στους μαθητές, το 15,7% γιατί είναι ελκυστικός τρόπος διδασκαλίας και το 9,3% ως εναλλακτικό τρόπο διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικοί με τις απαντήσεις τους δείχνουν ότι αναγνωρίζουν τις δυνατότητες που προσφέρουν στην εκπαιδευτική διαδικασία οι νέες τεχνολογίες. Ομως, για μία ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι τα βήματα που γίνονται προς τα εμπρός είναι πολύ αργά.
Αριθμητική και γεωμετρία με… γελοιογραφίες
Βάλτε το χιούμορ στο σχολείο. Αυτό ζητούν οι μαθητές, αυτό συνιστούν και οι ερευνητές. Είναι εύκολο να γίνει κάτι τέτοιο, όταν πολλοί εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι το χιούμορ μπορεί να διασαλεύσει την πειθαρχία μέσα στην τάξη;
Μαθήματα με χιούμορ
Ξετρελάθηκαν οι 9χρονοι μαθητές σε σχολείο της Ρόδου όταν οι υποψήφιοι διδάκτορες του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, η κ. Κωνσταντίνα Νερουλίδη και ο κ. Νίκος Φωτεινός, στο πλαίσιο της έρευνάς τους, άρχισαν να διδάσκουν τα σχολικά μαθήματα με. ..χιούμορ. «Κάναμε πειραματικές διδασκαλίες αριθμητικής και γεωμετρίας χρησιμοποιώντας γελοιογραφίες ή φτιάχνοντας ιστορίες με γεωμετρικά σχήματα. Για παράδειγμα, μαζί με τους μαθητές δημιουργήσαμε τη χώρα των τριγώνων, στην οποία εισβάλλει ένας κύκλος. Τα τρίγωνα δεν είχαν ξαναδεί κύκλο, στην αρχή παραξενεύτηκαν, τον κορόιδεψαν αλλά μετά άρχισαν να τον γνωρίζουν και να τον εντάσσουν στον κόσμο τους», περιγράφει -μιλώντας στην «Κ»- η κ. Νερουλίδη.
Οι αντιδράσεις των παιδιών; «Ηταν πολύ χαρούμενα. Ξαφνιάστηκαν από τον τρόπο του μαθήματος. Μετά βέβαια, περίμεναν με αγωνία την ώρα μας, μας ρωτούσαν πότε θα ξαναπάμε στην τάξη τους», προσθέτει η ίδια. Βέβαια, η ίδια μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα σχολικά μαθήματα. Το χιούμορ βοηθά στο μάθημα, καθώς, όπως παρατηρούν οι ερευνητές, δημιουργείται ευχάριστη ατμόσφαιρα στην τάξη και μειώνεται η ψυχολογική απόσταση μεταξύ δασκάλου και μαθητών. Επίσης, το χιούμορ βοηθά τα παιδιά να αλλάξουν αντίληψη για τον ρόλο του δασκάλου (π.χ. αυστηρός τιμωρός), ενώ συγκεντρώνονται ευκολότερα στη διδασκαλία και άρα μαθαίνουν ευκολότερα. Πόσω μάλλον που το χιούμορ «καθιστά το μάθημα λιγότερο «απειλητικό», ιδίως «για τους πιο αδύναμους μαθητές», όπως τονίζουν οι ίδιοι στην έρευνά τους.
Βέβαια, η αξιοποίηση του χιούμορ στη διδασκαλία των μαθημάτων είναι δύσκολη, καθώς τα σχολικά βιβλία δεν είναι γραμμένα με αυτή την λογική, ενώ οι δάσκαλοι δύσκολα αλλάζουν τον συμβατικό τρόπο διδασκαλίας. «Εχει παρατηρηθεί ότι πολλοί εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι το χιούμορ δεν ταιριάζει με την διδασκαλία. Ισως, να φοβούνται μήπως διαταραχθεί η πειθαρχία στην τάξη», αναφέρει η κ. Νερουλίδη. Αυτό παραπέμπει σε μια εποχή που το κύρος του δασκάλου ήταν συνδεδεμένο με την αυστηρότητα και την απόσταση. Εχει πλέον αποδειχθεί το αντίστροφο. Οτι, δηλαδή, το χιούμορ βοηθά τον διδάσκοντα στην επιβολή της πειθαρχίας, καθώς λειτουργεί ως μηχανισμός εκτόνωσης της έντασης των μαθητών.