Ετριβα τα μάτια μου από έκπληξη. Αυτή ήταν η πρώτη μου αντίδραση όταν μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, είδα το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο μακρινό Μιλγουόκι των ΗΠΑ αλλά και την Πόλη Επιστημών και Τεχνών που έχει σχεδιάσει ο Σαντιάγο Καλατράβα στην πατρίδα του την Βαλένθια. Τα εντυπωσιακά αρχιτεκτονήματα, επιβάλλονταν με τους όγκους και τις αεροδυναμικές τους γραμμές. Την ίδια αντίδραση (σάστισμα και θαυμασμός) έβλεπα και στο πρόσωπο των επισκεπτών που ήταν δίπλα μου.
Οι κάτοικοι της ισπανικής πόλης ξεχείλιζαν από καμάρι για τον συμπατριώτη τους. O Καλατράβα μαζί με τον διευθυντή της Τέιτ Μόντερν, Βιθέντε Τοντολί, είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές της Βαλένθια στη διεθνή πολιτιστική σκηνή. Και οι κάτοικοι του Μιλγουόκι όμως, αισθάνονταν υπερήφανοι για τον «Ευρωπαίο» αρχιτέκτονα στον οποίον ανέθεσαν να φτιάξει το πιο εμβληματικό κτίριο της πόλης τους: μια σιλουέτα διαστημικού πτηνού που έχει ανοικτά τα «φτερά – σκέπαστρο» την ημέρα και το βράδυ με ειδικό μηχανισμό μαζεύονται γύρω από το κέλυφος. Ενα χαρισματικό οικοδόμημα στις όχθες της Λίμνης Μίσιγκαν. Τον ίδιο εμπνευσμένο διάλογο με το υγρό στοιχείο είχαν και οι δημιουργίες του στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Ενα εξαιρετικό σύμπλεγμα κτιρίων που κοιτάει κατάματα τη Μεσόγειο. Βρίσκεται πέντε λεπτά από το κέντρο της πόλης, στην εκβολή του ποταμού Τούρια, που χωρίζει τη Βαλένθια στα δύο. Η απόληξή του έχει αποξηραθεί εδώ και 20 χρόνια και έχει μετατραπεί σε έναν ιδανικό τεράστιο κήπο. Το Palau de les Arts για εκδηλώσεις μουσικής και χορού ήταν το πρώτο που ολοκληρώθηκε. Το Ωκεανογραφικό μουσείο έχει εκπληκτικό κέλυφος και επισκέψιμους χώρους κάτω από το νερό, το Μουσείο Επιστημών «Πρενθίπε Φελίπε» σφύζει από επισκέπτες. Το Hemisferic είναι ένας θόλος που αναδύεται από το νερό και στο κοίλο εσωτερικό του προβάλλονται ταινίες επιστημονικού περιεχομένου.
Σε μια έκθεση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης με μακέτες των μεγαλύτερων του έργων αλλά και γλυπτά του, λύθηκαν όλες μου οι απορίες. Ηταν σαφές ότι στην Αθήνα στην αρχή τον υποτιμήσαμε βάναυσα και μετά καταλάβαμε εν μέρει την αξία του. Ηταν επίσης όμως σαφές ότι η γέφυρα στην Κατεχάκη πρέπει να είναι το χειρότερό του έργο, όχι διότι είναι κακοσχεδιασμένη αλλά τα διόροφα στο φόντο θα κατέστρεφαν οτιδήποτε χτιζόταν μπροστά τους. Πιο κακή χωροθέτηση δεν θα μπορούσε να γίνει…