Το αυτόνομο Ταμείο Συντάξεων Προσωπικού Τράπεζας της Ελλάδος μπορεί να υπερηφανεύεται ότι πέτυχε, μεταξύ άλλων, κάτι το οποίο θεωρείται μοναδικό για τα ελληνικά ασφαλιστικά δεδομένα: την εξίσωση, προς τα κάτω, των ευνοϊκών όρων για την έξοδο στη σύνταξη αντρών και γυναικών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα: με απόφασή του στις 14 Μαρτίου 2007 ενέκρινε την αίτηση ασφαλισμένου, ο οποίος «έχει συμπληρώσει συντάξιμο χρόνο 25 ετών και ηλικία 55 ετών, επικαλούμενος ανικανότητα προς εργασία της συζύγου του κατά ποσοστό 80%». Ουσιαστικά, ο εν λόγω ασφαλισμένος ζητούσε και πέτυχε «να αναγνωρισθεί και στην περίπτωσή του η εφαρμογή των διατάξεων της παρ.5 του άρθρου 10 ν.1902/1990, οι οποίες προβλέπουν μειωμένο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες με σύζυγο ανίκανο σε ποσοστό 67%, επικαλούμενος την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών ως θεμελιώδη αρχή τόσο του Συντάγματος όσο και του Κοινοτικού δικαίου». Και το ταμείο του, τού ενέκρινε τη σύνταξη, με τον βαθμό του υποδιευθυντού (σ.σ. έχει κι αυτό τη σημασία του, όπως θα φανεί παρακάτω).
Μοναδική απόφαση
Η σχετική απόφαση – ντοκουμέντο βρίσκεται στη διάθεση της «Κ» και μπορεί να αξιοποιηθεί από οποιοδήποτε άλλο ασφαλιστικό ταμείο θα επιθυμούσε να κάνει το μεγάλο βήμα της εξίσωσης, για το οποίο αγωνίσθηκαν γενεές και γενεές ασφαλισμένων χωρίς αποτέλεσμα.
Γιατί, σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια μοναδική απόφαση, που κανονικά θα έπρεπε να ανοίγει νέους δρόμους για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας και η οποία, φυσικά, υπό καθεστώς μη αυτονομίας του ταμείου, δεν θα ελαμβάνετο ποτέ. Αυτήν ακριβώς την αυτονομία, λοιπόν, επιδιώκουν να υπερασπιστούν με κάθε τρόπο στην Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) και επί τετραήμερο «πάγωσαν» τη λειτουργία της χρηματαγοράς (κι όχι μόνο της κεφαλαιαγοράς).
Το διακύβευμα είναι σε κάθε περίπτωση σημαντικό. Στο εν λόγω ταμείο:
– Η μέση σύνταξη υπολογίζεται στα 1.154 ευρώ και με την προσθήκη των οικογενειακών επιδομάτων φτάνει στα 2.000 ευρώ. Υπάρχουν όμως και οι συντάξεις των 2.840 ευρώ, οι οποίες με την προσθήκη των επιδομάτων φτάνουν έως και τα 5.000 ευρώ. Τις τελευταίες παίρνουν κυρίως τα ανώτερα στελέχη της Τράπεζας (από τον βαθμό του υποδιευθυντού – διευθυντού και πάνω) τα οποία, δεν ξεπερνούν στον αριθμό τους 40 και είναι εκείνοι που κυρίως θα θιγούν από την ένταξη του βασικού Ταμείου στο ΙΚΑ. Οι υπόλοιποι, με τις συντάξεις των 1.154 ευρώ, μάλλον δεν θα δουν το εισόδημά τους να μεταβάλλεται ιδιαίτερα, ενώ είναι αμφίβολο, αν θα υπάρξουν επιπτώσεις και για εκείνους που ανήκουν στη μεσαία κατηγορία των περίπου 2.800 ευρώ (με τα επιδόματα). Πάντως, με ακρίβεια, δεν μπορεί να προσδιορισθεί το ακριβές ύψος των συνολικών συντάξεων, αφού κατά καιρούς, από το αυτόνομα ταμεία της, λαμβάνονται διάφορες αποφάσεις που ενισχύουν τα επικουρικά βοηθήματα. Αυτός, όμως, είναι ένας γενικός κανόνας που ισχύει πλέον παντού.
– Οι εργαζόμενοι στην ΤτΕ υπολογίζονται σήμερα σε περίπου 2.800 και οι συνταξιούχοι σε πάνω από 4.800, με τις προσλήψεις νέου προσωπικού να έχουν παγώσει προ πολλού. Κατά συνέπεια, η σχέση εργαζομένων – συνταξιούχων έχει ανατραπεί προ πολλού και μάλλον δεν έχει καμία ελπίδα να διορθωθεί. Το ταμείο λοιπόν έχει αυτή την προβληματική σχέση, αλλά από την άλλη -βάσει του καταστατικού της ίδιας της Τράπεζας της Ελλάδας- έχει την ακόλουθη εξασφάλιση: «Η ΤτΕ υποχρεούται να καταβάλει στο προσωπικό της όχι μόνο τον μισθό αλλά και τη σύνταξη». Συγκεκριμένα, η ΤτΕ αναλαμβάνει την κάλυψη των συντάξεων μέχρι του 65ου έτους, καταβάλλει το 25% πέραν του 65ου έτους, ενώ από το 1945 μέχρι το Ν.1902/1990 κατέβαλλε και την εισφορά των εργαζομένων. Προκειμένου να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, πέρυσι η Τράπεζα έδωσε περί το 1 δισ. ευρώ, για να είναι εντάξει με τις παραπάνω υποχρεώσεις της.
Ενας άλλος «αστικός μύθος» που έχει να κάνει με το ασφαλιστικό καθεστώς των εργαζομένων στην ΤτΕ, είναι αυτός που υποστηρίζει ότι με το νέο καθεστώς εντάσσονται όλα τα ταμεία τους στο ΙΚΑ. Στην πραγματικότητα, το ταμείο το οποίο «περνάει» στον ενιαίο ασφαλιστικό οργανισμό είναι το βασικό των Συντάξεων, το οποίο λειτουργεί σήμερα με τη μορφή του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ).
Πώς «πιάστηκε στον ύπνο»
Τέλος, ακόμα τελεί υπό διερεύνηση ο τρόπος με τον οποίο, ενόψει των κινητοποιήσεων για το ασφαλιστικό των εργαζομένων στην ΤτΕ, «πιάστηκε στον ύπνο» ολόκληρη η διοίκηση του ιδρύματος και δεν πρόλαβε να ενεργοποιήσει από την πρώτη μέρα το καθεστώς του προσωπικού ασφαλείας της τράπεζας. Την Τετάρτη το απόγευμα, κατά την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων, για να κηρυχθεί η απεργία παράνομη και καταχρηστική, η πλευρά των συνδικαλιστών υποστήριξε ενώπιον του δικαστηρίου ότι είχε ενημερώσει για τις προθέσεις της τη διοίκηση (η οποία αποτελείται και από ανώτερα υπηρεσιακά στελέχη της ΤτΕ) ήδη από την Παρασκευή το μεσημέρι. Μάλιστα, στο δικαστήριο προσκομίστηκε και σχετική ανακοίνωση του Συλλόγου. Και το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: γιατί δεν ειδοποιήθηκε το προσωπικό ασφαλείας; Η απάντηση του Τύπου «τηλεφωνούσαμε, αλλά δεν απαντούσε κανείς», που ακούσθηκε στο ακροατήριο, μάλλον δεν πείθει…