Ποιες είναι οι αιτίες της γήρανσης και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν; «Μία από τις κρατούσες θεωρίες λέει ότι η γήρανση οφείλεται στην οξειδωτική καταπόνηση. Καθώς γερνάμε η αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού μειώνεται, με αποτέλεσμα φθορά των κυττάρων», υπογραμμίζει στην «Κ» ο κ. Χρήστος Γεωργίου, καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Σε πειράματα, έχουν χορηγηθεί σε μύγες μεγάλες ποσότητες δύο συγκεκριμένων ενζύμων που έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, με αποτέλεσμα επιμήκυνση της ζωής των εντόμων κατά το 1/3». Μπορεί να γίνει το ίδιο και στον άνθρωπο; «Αντιοξειδωτική δράση έχουν μια σειρά βιταμίνες (Ε, C) και άλλες ουσίες, αλλά η λήψη μέσω σκευασμάτων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Μπορεί να ξεγελαστεί ο οργανισμός και να μην παράγει ο ίδιος τα κατάλληλα ένζυμα», τονίζει ο κ. Γεωργίου. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται μεγάλη προσοχή στους διάφορους αετονύχηδες που πωλούν ελιξίρια κατά του γήρατος…
«Βέβαια το ζητούμενο δεν είναι να προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας, αλλά ζωή στα χρόνια που θα ζήσουμε, να έχουμε ευζωία και όχι απλά μακροζωία», συμπληρώνει ο δρ Γκόνος. Είναι εύλογη η ανησυχία μήπως η επέκταση της ζωής οδηγήσει σε περισσότερα χρόνια καθηλωμένα από κάποια αρρώστια. Αντίθετα, όλοι θα επιθυμούσαν έναν παρατεταμένο βίο, απελευθερωμένο κατά το δυνατόν από ασθένειες.
Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (ΕΣΥΕ), το 57% των γυναικών και το 33% των ανδρών 85 ετών, δηλώνει ότι έχει κακή υγεία. Οι υπόλοιποι λένε ότι έχουν μέτρια ή καλή υγεία. Οι ηλικιωμένοι 85 ετών σήμερα στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι θα ζήσουν άλλα πέντε χρόνια κατά μέσο όρο, εκ των οποίων 7-8 μήνες για τις γυναίκες και 15 περίπου μήνες για τους άνδρες θα είναι με καλή υγεία. Η εμφάνιση της «τέταρτης ηλικίας» των άνω των 90 και 100 ετών δημιουργεί νέες κοινωνικές προκλήσεις. Οχι βέβαια για δουλειά μέχρι τα… 80, αλλά για αναβαθμισμένη περίθαλψη και πρόνοια, για δημιουργική κοινωνική δραστηριότητα των μεγάλων ηλικιών. Ισως τότε η ευχή «να τα χιλιάσεις» να μοιάζει, έστω και λίγο, πιο ρεαλιστική…
Στην Ικαρία οι πρωταθλητές
Αν και η Ελλάδα δεν έχει ιδιαίτερα υψηλό προσδόκιμο ζωής ούτε μεγάλο αριθμό ατόμων άνω των 90 ετών, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εμφανίζεται μια σημαντική διαφορά όσον αφορά την αναλογία ανδρών – γυναικών. Στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη για κάθε άνδρα άνω των 90 ετών αντιστοιχούν 6 γυναίκες, ενώ στην Ελλάδα 2,9. Η ίδια αναλογία εμφανίζεται και στη Νότια Ιταλία, ειδικά στη Σικελία, ενώ η Βόρεια Ιταλία (π.χ. στο Μιλάνο) προσομοιάζει με τις βορειοευρωπαϊκές αναλογίες. Υπάρχει άραγε κάποιο μυστικό της Μεσογείου;
Η Ικαρία πάντως αποτελεί μια πρωταθλήτρια της μακροζωίας, καθώς το 1% του πληθυσμού της είναι άνω των 90 ετών. Ανάλογο ποσοστό έχει καταγραφεί και στη Σαρδηνία, όπως επίσης και στην Κόστα Ρίκα και την Ιαπωνία.