Αυτά που ξέραμε… θα τα ξεχάσουμε. Το «κάθε πέρυσι και καλύτερα» ισχύει για τις καλοκαιρινές διακοπές των Ελλήνων, οι οποίοι σε μεγάλο ποσοστό αναγκάζονται να τις ψαλιδίσουν ή να τις προσαρμόσουν διαφορετικά από τις επιθυμίες τους. Ακρίβεια και οικονομική δυσπραγία γαρ. Αν το 2004 δεν έκανε θερινές διακοπές το 39,6% των Ελλήνων, φέτος αυτό το ποσοστό εκτινάχθηκε στο 47%, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών που παρουσιάστηκε πριν από ένα μήνα. Μέσα σε μια τετραετία, δεν άλλαξαν καθόλου οι λόγοι. Και τότε και σήμερα, το 73% επικαλείται οικονομικούς λόγους, το 20% επαγγελματικές υποχρεώσεις (19%, το 2004), το 7% οικογενειακές ή άλλες υποχρεώσεις. Οι τιμές είναι απαγορευτικές για τη μειούμενη αγοραστική μας δύναμη. Τα έξοδα για διακοπές 15 ημερών μιας τετραμελούς οικογένειας αυξήθηκαν μόνο μέσα σε τέσσερα χρόνια, σύμφωνα πάντα με το ίδιο ινστιτούτο, από τα 2.500 στα 3.300 ευρώ. Οι μισθοί, στο ίδιο διάστημα, έμειναν καθηλωμένοι για τον μέσο Ελληνα εργαζόμενο στα λίγο κάτω ή λίγο πάνω από τα 1.000 ευρώ.
Μόνο για μία εβδομάδα
Αρκετοί είναι εκείνοι που επιλέγουν σταθερά τα τελευταία χρόνια τη διαμονή σε ιδιόκτητο, συγγενικό ή φιλικό σπίτι (72%) ενώ το υπόλοιπο 28% επιλέγει ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα σπίτια. Παράλληλα, και η διάρκεια των διακοπών έχει «πετσοκοπεί». Σύμφωνα με το ίδιο ινστιτούτο, όλο και μεγαλύτερο είναι το ποσοστό εκείνων που επιλέγουν τις σύντομες, 7ήμερες διακοπές (ενώ το 2004 τις επέλεγε το 24%, φέτος το ποσοστό αυτό έχει ανέβει στο 30%). Αντίστοιχα, τη δεκαήμερη απόδραση από την πόλη καταφέρνει το 34% (σε σχέση με ένα 36%, το 2004). Δύο εβδομάδες θα έχουν στη διάθεσή τους το 25% (31% το 2004). Την «πολυτέλεια» των 20 ημερών θα έχει το 6,5% (7% το 2004) και του ενός μήνα μόλις το 1,5% (2% το 2004).
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η θάλασσα εξακολουθεί παραδοσιακά να συγκεντρώνει τις προτιμήσεις της πλειοψηφίας των Ελλήνων με 75%. Οσο για τους εκτός Ελλάδας προορισμούς, φέτος επιλέγονται από το 5% των καταναλωτών λόγω αυξημένων τιμών.
«Τα προηγούμενα χρόνια πηγαίναμε για περίπου 10 μέρες διακοπές, συνήθως σε κάποιο νησί του Αιγαίου. Φέτος, δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα, οπότε θα φιλοξενηθούμε σ’ έναν φίλο μας στη Λευκάδα», λέει στην «Κ» ο Σωτήρης, εκπαιδευτικός. Μοιάζει πλέον όνειρο για τον ίδιο και την τετραμελή οικογένειά του να κάνουν ακόμα και κάμπινγκ στο Αιγαίο. Οπότε το κάμπινγκ θα μεταφερθεί στο οικόπεδο του σπιτιού του φίλου του και έτσι θα μειωθούν κατά πολύ τα έξοδα. Επιπλέον, περικόπτεται και η δαπάνη των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων. «Πέρυσι είχαμε ξοδέψει 1.700 ευρώ για δέκα ημέρες. Με τη φετινή μας επιλογή γλιτώνουμε περίπου 500. Επιπλέον, θα έχουμε τη δυνατότητα να μαγειρεύουμε, οπότε δεν θα ξοδέψουμε πολλά για εστιατόρια. Το πρόβλημα είναι ότι μπορεί να αισθανόμαστε πιο ασφαλείς οικονομικά, όμως πλέον οι επιλογές μας είναι εξαιρετικά δεσμευμένες, αφού δεν πηγαίνουμε όπου θέλουμε, αλλά προγραμματίζουμε με βάση αυτό που μπορούμε».
Αλλαγή σχεδίων
Ακόμα και για τα ζευγάρια χωρίς παιδιά το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Ο Βασίλης και η Χριστίνα ζουν με το εισόδημα του ενός, καθώς η Χριστίνα δεν εργάζεται. Ανά δύο χρόνια αξιοποιούν τα δελτία κοινωνικού τουρισμού. Φέτος, που δεν έχουν τη δυνατότητα, θα φιλοξενηθούν σε σπίτι φίλων τους. «Για ξενοδοχείο ούτε λόγος. Εχουμε υπολογίσει ότι μόνο για μία εβδομάδα διαμονής χρειαζόμαστε 500 ευρώ, ενώ αν προσθέσεις τα μεταφορικά είναι τουλάχιστον 250. Ε, να μην ξοδέψεις και άλλα 700 για φαγητά, καφέδες, ποτά κ.λπ.; Επομένως, τα 1.500 ευρώ για μία εβδομάδα είναι πολλά. Σίγουρα, δεν τ’ αντέχει η δική μας τσέπη».
Η Σόνια και ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκαν να αλλάξουν τα σχέδιά τους όταν οι «επί χάρτου» ασκήσεις προϋπολογισμού για το καλοκαίρι οδήγησαν στην απογοήτευση. Δέκα ή δεκαπέντε ημέρες σ’ ένα ελληνικό νησί, ή σε κάποιον μεσογειακό προορισμό, θα στοίχιζε στην καλύτερη περίπτωση 2.000 – 2.500 ευρώ, με τα τρέχοντα έξοδα της μόνιμης κατοικίας να ανέρχονται σε 1.000 – 1.500 ευρώ. «Ετσι, αποφασίσαμε να μοιράσουμε τις 20 ημέρες των διακοπών μας σε δύο σπίτια. Ενα συγγενικό κι ένα φιλικό. Οχι ότι δεν θα περάσουμε καλά, αλλά σίγουρα δεν θα είναι οι διακοπές που ονειρευόμασταν», λέει στην «Κ» η Σόνια.