Για τον Πειραιά δεν υπάρχει μία άποψη. Υπάρχουν πολλές. Ανάλογα με το πώς τον έχει γνωρίσει ο καθένας. Αλλιώς τον βλέπουν όσοι είναι απλώς περαστικοί για να πάνε ή να φύγουν από το λιμάνι. Αλλιώς αυτοί που απλά εργάζονται στον Πειραιά, σε μία από τις πολλές ναυτιλιακές εταιρείες (που ακόμη μένουν στον Πειραιά, παρά τη μετακίνηση πολλών στα νότια ή στα βόρεια προάστια ή στο κάτω μέρος της Συγγρού). Αυτοί μέσα από τα γραφεία τους αναμφίβολα έχουν την αίσθηση ότι ζουν στον κόσμο, σ’ ένα παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο που διοικεί τη μεγαλύτερη ναυτιλία, που σε 24ωρη βάση επικοινωνεί με όλα τα μήκη και πλάτη της υδρογείου. Αλλιώς, τέλος, βλέπουν τον Πειραιά αυτοί που ζουν σ’ αυτή την πόλη και τις γειτονιές της, κι ακόμη πιο πολύ αν έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει εκεί.
Πειραιάς πρώτα απ’ όλα είναι το Λιμάνι, και κυρίως οι άνθρωποι. Ανθρωποι του μόχθου, εργάτες, τεχνίτες, ναυτικοί, υπάλληλοι, επιχειρηματίες, άνθρωποι που εργάζονται ιδίως για τη ναυτιλία στα γραφεία, στα πλοία, στο λιμάνι, στην επισκευαστική βάση, στο Πέραμα. Ο Πειραιάς σημαίνει εργασία.
Αλλά Πειραιάς είναι και οι γειτονιές του, πολλές παλιές προσφυγικές. Είναι και οι πλατείες του, η παραλία της Πειραϊκής, οι εκκλησίες του, τα ιστορικά σχολειά του, τα θέατρά του, τα μουσεία του.
Πειραιάς είναι και το ρεμπέτικο τραγούδι και οι ταβέρνες του. Ο Ολυμπιακός του, το Στάδιο Καραϊσκάκη, αλλά και ο Εθνικός, το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, ο Ναυτικός Ομιλος.
Θα μπορούσε ο Πειραιάς να είναι πιο καθαρός, η κυκλοφορία και οι χώροι στάθμευσης καλύτεροι, κάποια ατελείωτα κτίρια να είχαν τελειώσει. Πολλά πράγματα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα. Ισως το λαϊκό τραγούδι -και δεν είναι το μοναδικό- αγγίζει την ψυχή του Πειραιά. «Κάτω στον Πειραιά στα Καμίνια, φτώχεια, καλή καρδιά μα και γκρίνια».
* Ο Γρ. Τιμαγένης είναι δικηγόρος.