Την επαναχρησιμοποίηση των 900.000 τόνων νερού που χύνονται κάθε ημέρα στη θάλασσα από τον βιολογικό καθαρισμό της Ψυττάλειας εξετάζει το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ενα βασικό πρόβλημα, ωστόσο, παραμένει η έλλειψη υποδομών για τη μεταφορά του νερού και την αποθήκευσή του, καθώς και η έλλειψη νομοθετικού πλαισίου που να διευκολύνει την επαναχρησιμοποίηση του νερού από βιολογικούς καθαρισμούς. Μεμονωμένες προσπάθειες επαναχρησιμοποίησης του νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς γίνονται σε όλη την Ελλάδα, με παλαιότερη εκείνη της Θεσσαλονίκης.
Το ζήτημα επανέφερε στο προσκήνιο η συνάντηση του προέδρου της ΕΥΔΑΠ κ. Κώστα Κωστούλα με τους επικεφαλής του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθηνών-Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ). Οι 16 δήμοι του συνδέσμου ζητούν από την ΕΥΔΑΠ να βρεθεί τρόπος για να αξιοποιηθούν στην άρδευση αστικού πρασίνου οι περίπου 900.000 τόνοι νερού που χύνονται καθημερινά στη θάλασσα από τον βιολογικό καθαρισμό της Ψυττάλειας, αφού υποστούν τριτοβάθμια επεξεργασία. Οπως ανακοίνωσε στην ΠΕΣΥΔΑΠ ο κ. Κωστούλας, το ΥΠΕΧΩΔΕ πρόκειται να χρηματοδοτήσει μελέτη (ύψους 2 εκατ. ευρώ) για την αξιοποίηση έως και 250.000 κυβικών νερού από την Ψυττάλεια. Το εγχείρημα βέβαια είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Πρώτο και κύριο πρόβλημα, όπως επισημαίνουν πηγές της ΕΥΔΑΠ, είναι το υψηλό κόστος των υποδομών που θα χρειαστεί να δημιουργηθούν τόσο για τη μεταφορά του νερού από το νησάκι της Ψυττάλειας στα σημεία που χρειάζεται (λ.χ. στο Ποικίλιο όρος ή στο όρος Αιγάλεω, όπως ζητεί η ΠΕΣΥΔΑΠ), όσο και για την αποθήκευσή του σε δεξαμενές. Το κόστος απαγορεύει ουσιαστικά τη μεταφορά του νερού σε μεγάλη απόσταση, λ.χ. στο υπό κατασκευή πάρκο του Ελληνικού. Ενα δεύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, που να ορίζει ορισμένες προδιαγραφές για την επανάχρηση του νερού από τους βιολογικούς.
Η επανάχρηση νερού που προκύπτει από τους βιολογικούς καθαρισμούς είναι πολύ διαδεδομένη σε χώρες με οξύ υδατικό πρόβλημα, όπως το Ισραήλ, η Τυνησία και το Μαρόκο. Στην Ελλάδα όμως παραμένει σε πολύ περιορισμένο επίπεδο. Σύμφωνα με μελέτη του 2001, οι επεξεργασμένες εκροές των βιολογικών καθαρισμών της χώρας διατίθενται σε φυσικούς αποδέκτες και συγκεκριμένα το 45% στη θάλασσα, το 12% σε ποταμούς, το 32% σε χειμάρρους και το 7% στο έδαφος.
Από τον βιολογικό στο χωράφι
Ελλείψει νομοθεσίας, οι όποιες προσπάθειες επανάχρησης εγκρίνονται από την Πολιτεία κατά περίπτωση. Το παλαιότερο και πιο εκτεταμένο πρόγραμμα αφορά την άρδευση του κάμπου της Θεσσαλονίκης, με ανάμειξη νερού από τον βιολογικό καθαρισμό με εκείνο του Αξιού, πρόγραμμα που «τρέχει» ήδη 10 χρόνια. «Πέρυσι αρδεύσαμε 15.000 στρέμματα και φέτος 25.000, κυρίως καλλιέργειες ρυζιού, καλαμποκιού και βαμβακιού», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Θανάσης Πανώρας, τακτικός ερευνητής στη Διαχείριση Υδάτινων Πόρων του Ινστιτούτου Εγγειων Βελτιώσεων του ΕΘΙΑΓΕ. «Το νερό των βιολογικών καθαρισμών δεν είναι για πέταμα. Είναι ένας πολύτιμος υδατικός πόρος που δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε. Το νερό αυτό μπορεί, εφόσον υπόκειται τακτικούς ελέγχους, να χρησιμοποιηθεί για την άρδευση καλλιεργειών ή αστικού πρασίνου, αλλά και για άλλες χρήσεις, όπως στη βιομηχανία, ή για τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων», σημειώνει. Ανάλογα προγράμματα έχουν γίνει ή βρίσκονται σε εξέλιξη, σε πειραματικό επίπεδο, σε Κρήτη, Μεσολόγγι, Λαμία, Ξάνθη και άλλες περιοχές της χώρας.