Απαγορεύεται η δόμηση εντός των δασών ορίζει ξεκάθαρα η νομοθεσία, ωστόσο σπίτια χτίζονται και μάλιστα με νόμιμες άδειες εντός πυκνού δάσους. Πώς; Πολλοί ιδιώτες διαθέτουν κληροτεμάχια (κοινώς χωράφια) μέσα στο δάσος, απομεινάρια των χρήσεων γης μιας άλλης εποχής, τότε που η αποκατάσταση των ακτημόνων αποτελούσε πρωταρχικό ζήτημα.
Σήμερα που η ανάγκη για καλλιέργεια έχει σαφώς υποχωρήσει, ιδιώτες, εκμεταλλευόμενοι τα «παράθυρα» της νομοθεσίας, κτίζουν βίλες σε παρθένο φυσικό περιβάλλον.
Αφήνοντας πίσω τη βόρεια πύλη των κτημάτων του Τατοΐου, το δάσος γίνεται πυκνό. Το μόνο σπίτι που θα συναντήσει ο εκδρομέας στην Πάρνηθα -με εξαίρεση βέβαια τον οικισμό της Ιπποκρατείου Πολιτείας- είναι μια περιφραγμένη βίλα που φαίνεται να βρίσκεται εκεί από παλιά, στα διοικητικά όρια του δήμου Μαλακάσας. Παντού δάσος, παντού πράσινο.
Κι όμως, λίγο βορειότερα, δίπλα σε ένα ξέφωτο χτίζεται μια διώροφη βίλα. Και λίγο παρακάτω, ακόμα μια. Είναι δυνατόν να χτίζονται σήμερα αυθαίρετα μέσα στην καρδιά της Πάρνηθας, ύστερα από όσα τραγικά έχουν συμβεί;
Αυθαίρετα κτίσματα όχι. Νόμιμα όμως ναι. Κι αυτό γιατί, αντίθετα με ό,τι ίσως πιστεύουμε, υπάρχουν και σήμερα «παράθυρα» και περιθώρια δόμησης και μάλιστα νόμιμης σε περιοχές που ακόμα και ο πιο δύσπιστος θα χαρακτήριζε πυκνό δάσος.
«Μη δασικές εκτάσεις»
Το ρεπορτάζ της «Κ», με αφορμή την ανέγερση των δύο κτιρίων, ξεκινά από τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Πάρνηθας. Ο Φορέας γνωρίζει για τα δύο υπό κατασκευήν κτίρια, καθώς έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν από τις περιπόλους φύλαξης στο βουνό: κοντά στον Αγιο Μερκούριο και στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Σύμφωνα με τους υπευθύνους του Φορέα, τα δύο κτίρια βρίσκονται αντίστοιχα μέσα στις ζώνες Β1 (ζώνη αναψυχής, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, υπαίθριου αθλητισμού και υπαίθριων πολιτιστικών εκδηλώσεων) και Δ1 (ζώνη αναψυχής και υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου) του εθνικού δρυμού Πάρνηθας.
Οπως συνάγεται από την αλληλογραφία ανάμεσα στον Φορέα, το δασαρχείο Καπανδριτίου και την πολεοδομία Καπανδριτίου, πρόκειται για απολύτως νόμιμα κτίρια, που ανεγείρονται με νόμιμες άδειες, σε μη δασικές εκτάσεις. Μα πώς γίνεται να υπάρχουν μη δασικές εκτάσεις μέσα στην καρδιά του δάσος;
«Γίνεται», απαντά στην «Κ» ο δασάρχης Καπανδριτίου κ. Γιώργος Φραγκιαδάκης. «Οι συγκεκριμένες εκτάσεις είναι κληροτεμάχια του 1926, που δόθηκαν τότε για καλλιέργεια και δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις».
Οι προϋποθέσεις
Δεν αρκεί, βέβαια, να είσαι κάτοχος κληροτεμαχίου στην Πάρνηθα για να χτίσεις. Καταρχήν, όπως ανέφερε ο κ. Φραγκιαδάκης, πρέπει η έκταση να θεωρείται μη δασική. Κατά δεύτερον, πρέπει να επιτρέπεται η ανέγερση κατοικίας στη συγκεκριμένη ζώνη, σύμφωνα με τις χρήσεις γης που ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα του 2007 για την Πάρνηθα (και την αναθεώρησή του στα τέλη του 2008). Το Διάταγμα για την προστασία της Πάρνηθας, το οποίο χωρίζει τον εθνικό δρυμό σε πυρήνα και περιφερειακές ζώνες δεν απαγορεύει εντελώς τη δόμηση κατοικίας: την επιτρέπει στις «ζώνες αναψυχής Γ1» (λ.χ. θύλακες βόρεια της Φυλής και των Ανω Λιοσίων), με αρτιότητα 20 στρέμματα για 160 τ.μ. κατοικίας, έως δύο ορόφους.
Εκτός βέβαια… αν η άδεια δόμησης είναι προγενέστερη του Προεδρικού Διατάγματος του 2007 (που «σέρνονταν» επί χρόνια και πιθανότατα δεν θα είχε ακόμα θεσπιστεί, αν δεν είχε ξεσπάσει εκείνη τη χρονιά η φοβερή πυρκαγιά που κατέκαψε την καρδιά του δρυμού), όπως συνέβη σε μια από τις περιπτώσεις του ρεπορτάζ της «Κ». Ή αν ο πολίτης είχε καταθέσει τον φάκελό του στην πολεοδομία πριν από το 2007, αλλά η οικοδομική άδεια δεν είχε εκδοθεί με ευθύνη της πολεοδομίας! (η τελευταία αυτή προσθήκη προήλθε μόλις το 2008, με την περίφημη «εγκύκλιο 11» του ΥΠΕΧΩΔΕ, με την οποία επιλύθηκε το ζήτημα που είχε ανακύψει με την κατοικία του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στην Παλαιά Φώκαια).
Το ερώτημα βέβαια είναι πόσα κληροτεμάχια υπάρχουν στη Πάρνηθα, πόσα από αυτά είναι σε μη δασικές εκτάσεις και πόσες αιτήσεις για έκδοση οικοδομικής άδειας έχουν κατατεθεί γι’ αυτά πριν από τη θέσπιση του Προεδρικού Διατάγματος του 2007. Από την άλλη πλευρά βέβαια υπάρχει η ελπίδα: όσο η Πάρνηθα εξακολουθεί να φυλάσσεται, τόσο δεν θα υπάρξουν αυθαίρετα. Για τα νόμιμα, όλο και κάποια διάταξη θα «ξεθάβεται»…