Είναι μια μικρή πόλη μέσα στην πόλη. Τα σπίτια της, σαραβαλιασμένα κουτιά από λαμαρίνα μέσα σε περιφραγμένα οικόπεδα, είναι σημεία αναφοράς μέσα στις φρεσκοχτισμένες περιοχές. Οι κάτοικοί της είναι οι τελευταίοι των τελευταίων, στον «πυθμένα» όλων των οικονομικών και κοινωνικών στατιστικών. Δέκα χρόνια μετά τον σεισμό της Αθήνας, οι καταυλισμοί σεισμοπλήκτων παραμένουν στη θέση τους, τραγική υπόμνηση της αδυναμίας του κοινωνικού κράτους να διαχειριστεί τις συνέπειες του καταστροφικού συμβάντος στις πιο ευάλωτες ομάδες πολιτών της.
Κι όμως, χθες συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1999 και ώρα 14.57, ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,9 Ρίχτερ προκάλεσε τον θάνατο 143 ανθρώπων και τον τραυματισμό περισσοτέρων από 700. Περίπου 4.200 κτίρια (δηλαδή τουλάχιστον 10.000 κατοικίες) κατέρρευσαν ή κρίθηκαν κατεδαφιστέες. Την επομένη του σεισμού, σε διάφορα σημεία της πόλης στήθηκαν 101 καταυλισμοί σεισμοπλήκτων, στους οποίους τοποθετήθηκαν 5.700 κοντέινερ, για να στεγάσουν προσωρινά τους άστεγους ιδιοκτήτες και ενοικιαστές σπιτιών που επλήγησαν.
Πέντε χρόνια αργότερα, την άνοιξη του 2004, μόλις 19 από τους καταυλισμούς είχαν κλείσει και 600 από τα 5.700 κοντέινερ επέστρεψαν στις αποθήκες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο τότε υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιάννης Τσακλίδης δήλωνε κατηγορηματικά στην «Κ»: «Μέχρι το καλοκαίρι θα έχουν κλείσει οριστικά όλοι οι καταυλισμοί σεισμοπλήκτων στην Αττική. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν είναι δυνατόν να βρουν την Αθήνα με κοντέινερ».
Δέκα χρόνια αργότερα, παραμένει στη θέση του περισσότερο από το ένα τρίτο των κοντέινερ, περίπου 2.200 (έναντι 2.931 το 2008), το 80% στο Μενίδι και στα Ανω Λιόσια. Το ΥΠΕΧΩΔΕ προσπαθεί να αποκρύψει την πραγματική εικόνα των καταυλισμών, αρνούμενο να δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των καταυλισμών. Η Πολιτεία κρύβει το ανεπιθύμητο ζήτημα «κάτω από το χαλί».
Ποιοι έχουν απομείνει, λοιπόν, στους καταυλισμούς; Στους μικρότερους, κυρίως άποροι. Στους μεγαλύτερους, όπως στον καταυλισμό του στρατοπέδου Καποτά, τα κοντέινερ έχουν καταληφθεί από αθίγγανους και περιθωριακά στοιχεία. «Πρόκειται καθαρά για ένα κοινωνικό πρόβλημα», λέει στην «Κ» ο δήμαρχος Ανω Λιοσίων κ. Σπ. Παππούς. «Πέρυσι ξεκινήσαμε μια μεγάλη προσπάθεια να εκκενωθούν όσοι οικίσκοι δεν κατοικούνται από σεισμοπλήκτους. Σήμερα έχουν μείνει πίσω μόνο όσοι δεν γίνεται να απομακρυνθούν: άποροι, άρρωστοι και ηλικιωμένοι. Πλέον πρέπει να επιληφθεί η Πρόνοια».
Εγκληματικότητα
«Σήμερα καταφέραμε να έχει μείνει μόνο ο καταυλισμός του Καποτά και ελπίζουμε έως το τέλος του έτους να έχει κλείσει και αυτός», λέει ο κ. Σπύρος Σαββίδης, επικεφαλής της επιτροπής που όρισε ο δήμος Αχαρνών για τη διαχείριση του προβλήματος. «Στο Καποτά μόνο σεισμόπληκτοι δεν μένουν. Υπάρχει εγκληματικότητα, ναρκωτικά. Ολα αυτά πρέπει να τελειώσουν. Στον χώρο υπάρχουν 100 προκάτ σπίτια, στα οποία θα κατοικήσουν μόνο γεροντάκια που δεν έχουν πού την κεφαλήν κλίναι. Οι υπόλοιποι θα φύγουν».
Τι γίνεται, όμως, όταν δεν υπάρχει εναλλακτική λύση; «Μας έχουν ειδοποιήσει πολλές φορές να φύγουμε. Η τελευταία ήταν στις αρχές Ιουλίου, τώρα με τις εκλογές ελπίζω ότι θα πάρουμε παράταση», λέει η κ. Σεβασμία Καραβασίλη. Η οικογένειά της είναι μία από τις 35 που έχουν απομείνει στον καταυλισμό σεισμοπλήκτων του Περισσού. «Κανείς δεν μένει δέκα χρόνια σε ένα κοντέινερ από επιλογή. Τα πράγματα είναι δύσκολα. Αν μας διώξουν, δεν ξέρω τι θα κάνουμε..».