«Ανάβεις σπίρτο και παγώνει, δεν μπορεί να δει φωτιά ούτε στο τζάκι». Το ψυχικό τραύμα ακολουθεί παιδιά και ενήλικες που βίωσαν την πυρκαγιά ακόμη και δέκα χρόνια μετά, με σοβαρές συνέπειες για την υγεία και τη λειτουργικότητά τους.
«Με το άνοιγμα των σχολείων πρέπει να ληφθούν μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση, όχι ευκαιριακά, αλλά σε βάθος χρόνου», υπογραμμίζει στην «Κ» η παιδοψυχίατρος Αλεξάνδρα Ρούσσου, πρόεδρος της εταιρείας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων.
«Μιλάμε για αποκατάσταση των σπιτιών (και αυτή είναι αναγκαία), αλλά εδώ καταστρέφεται η ψυχή του ανθρώπου. Είναι κάτι εξαιρετικά σοβαρό, ακόμη κι αν δεν φαίνεται».
Δώρον άδωρον
Η κ. Ρούσσου έχει μεγάλη εμπειρία από τον σεισμό της Αθήνας, όταν η ομάδα της βρέθηκε με εντολή του υπουργείου Υγείας στα Λιόσια. «Επί ένα χρόνο πηγαινοερχόμασταν για να παρακολουθούμε ανθρώπους και τα παιδιά στο σχολείο, να δούμε πώς πήγαιναν, πώς αντιδρούσαν. Τρία χρόνια μετά τον σεισμό, διαπιστώσαμε ότι αυτό δεν ήταν αρκετό, υπήρχαν ακόμη προβλήματα».
Αμέσως μετά τις πυρκαγιές στην Ηλεία, ομάδες ψυχολόγων επισκέφθηκαν τις πληγείσες περιοχές, χωρίς όμως να υπάρξει συνέχεια. Δώρον άδωρον…
«Παγιδευμένοι»
«Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών, που ακόμη και δέκα χρόνια μετά, έχουν όλα τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι αυτό θα συμβεί και τώρα. Το παιδί που βιώνει μια πυρκαγιά αισθάνεται παγιδευμένο στο πεδίο της καταστροφής. Η φωτιά είναι πιο γρήγορη απ’ αυτό, νιώθει ότι κινδυνεύει, το ίδιο και οι δικοί του άνθρωποι. Στα Λιόσια, διαπιστώσαμε πολύ σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, που μπορεί να δημιουργήσει στην ψυχή των παιδιών ένα τέτοιο τραύμα όταν δεν έχει γίνει σοβαρή παρέμβαση».
Τι μπορεί να κρύβει η ψυχή του ανθρώπου που είδε το σπίτι του να καίγεται, ανήμπορος να το αποτρέψει;
«Ακόμη κι αν ξαναγίνουν τα σπίτια, ποιοι θα μπουν μέσα και σε τι κατάσταση», λέει η κ. Ρούσσου.
«Ομως, έχει μεγάλη σημασία να επανέλθει όσο είναι δυνατόν το περιβάλλον, γιατί οι εικόνες των καμένων και της καταστροφής διαιωνίζουν τη μετατραυματική διαταραχή. Λειτουργούν ως υπενθυμητές που προκαλούν μία αντίδραση, λες και όλα συμβαίνουν πάλι από την αρχή».