«Την ειρήνη δεν την έφεραν ποτέ οι βόμβες. Η πραγματική ειρήνη έρχεται από τη διαφώτιση και την εκπαίδευση των ανθρώπων, ώστε να συμπεριφέρονται περισσότερο με έναν θεϊκό τρόπο».
Τα λόγια του Κάρλος Σαντάνα αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για 33 μαθητές λυκείου από την Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο, οι οποίοι παρακολούθησαν για μία εβδομάδα το Εργαστήρι για την Επίλυση Συγκρούσεων, που διοργανώθηκε από το ΚΕΔΕ (Κέντρο Ερευνας και Δράσης για την Ειρήνη) στις Σπέτσες.
Τέσσερις από τους συμμετέχοντες μαθητές (μια Ελληνίδα, μια Ελληνοκύπρια, μια Τουρκάλα και ένας Τουρκοκύπριος) μίλησαν στην «Κ» για την εμπειρία τους.
Η Ντιζιάνα Μπαλόλη, 17 ετών, από το καλλιτεχνικό λύκειο Κρήτης διαπίστωσε πως δεν ήταν τελικά καθόλου δύσκολο -παρά τις όποιες αντιθέσεις – να δημιουργηθούν φιλίες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. «Μπορεί να γνωρίζουμε από διαφορετική σκοπιά την Ιστορία αλλά κατά τη διάρκεια των μαθημάτων οι καθηγητές μάς έκαναν να καταλάβουμε ότι ναι μεν καλό είναι να σεβόμαστε την Ιστορία όπως είναι γραμμένη, οφείλουμε όμως να αναζητήσουμε και άλλες πηγές πέραν του σχολείου, να σχηματίσουμε δική μας άποψη σεβόμενοι πάντοτε και τα πιστεύω του άλλου λαού».
Η 17χρονη Ece Ozenir από την Τουρκία λέει στην «Κ» ότι «παρά τις όποιες προκαταλήψεις, τα περισσότερα παιδιά δημιούργησαν φιλίες. Μάθαμε πολλά αυτές τις μέρες, όπως ότι υπάρχει στρατηγική, ώστε να μην βγαίνουν νικητές και ηττημένοι, ότι η Ιστορία έχει πολλές διαφορετικές πτυχές, ενώ ασκηθήκαμε στη διαχείριση του θυμού και στην καλλιέργεια αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Επιστρέφω στην Τουρκία πιο πλούσια και με αλλαγμένο τρόπο σκέψης. Τώρα γνωρίζω καλύτερα πώς να προσεγγίζω ένα θέμα και πώς να συμπεριφέρομαι σε μία διαφωνία, όπου πρέπει να χρησιμοποιώ λιγότερο συναίσθημα».
Για την Αναστασία Αργυρού από τη Λευκωσία, το Εργαστήρι στις Σπέτσες στάθηκε μια σημαντική αφορμή για να ανακαλύψει ότι στο σχολείο είχε διδαχθεί μόνο την Ιστορία της ελληνοκυπριακής πλευράς. «Τώρα είμαι σε θέση να γνωρίζω καλύτερα και τη θέση αλλά και τα προβλήματα των Τουρκοκυπρίων. Μιλώντας μαζί τους διαπιστώσαμε ότι έχουμε κοινά οράματα και πολλές ιδέες για την επίτευξη μιας ειρηνικής συνύπαρξης. Στην άσκηση επίλυσης συγκρούσεων μάθαμε πώς να ελέγχουμε τον εαυτό μας, να ακούμε την γνώμη του άλλου, παρότι μπορεί να διαφωνούμε, να παίρνουμε απόφαση χωρίς καβγά, με δημοκρατικό τρόπο. Στην αρχή διαφωνήσαμε έντονα, αλλά όσο περνούσαν οι μέρες μάθαμε να αποκτούμε έλεγχο, ώστε η διαφωνία να μην καταλήγει σε καβγά. Ελπίζω, ως νέα γενιά, να κάνουμε τη διαφορά».
Πιο ανοιχτόμυαλος δηλώνει ότι φεύγει από την Ελλάδα ο Τουρκοκύπριος Alp Bamci, αλλά και ενθουσιασμένος με το νησί και την εμπειρία που έζησε. «Είχαμε τη δυνατότητα να μάθουμε πώς δουλεύει το σύστημα, πώς λειτουργούν οι μηχανισμοί, αλλά και πώς δομείται ένας οικουμενικός τρόπος σκέψης. Είδαμε την Ιστορία από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Καμία σχέση με το σχολείο. Μου προκάλεσε, βέβαια, έκπληξη ότι τα παιδιά από την Ελλάδα και την Τουρκία δεν ήξεραν και πολλά για το Κυπριακό. Οι καθηγητές ήταν παντογνώστες και δεν υποτίμησαν κανέναν μαθητή, ενώ με τα παιδιά δημιουργήσαμε άριστες σχέσεις. Θα ήθελα πολύ να μπορούσα να μεταδώσω αυτά που έμαθα και στους φίλους μου στην Κύπρο».