Σε 250.000 εκτιμώνται τα παιδιά (από γονείς μετανάστες ή πρόσφυγες) που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχουν έρθει εδώ σε πολύ μικρή ηλικία. Μοναδική πατρίδα που γνωρίζουν, η Ελλάδα και μοναδική γλώσσα τα ελληνικά. Κι όμως η ελληνική πολιτεία δεν τα αναγνωρίζει ως πολίτες της χώρας. Αμέσως μετά την ενηλικίωσή τους, εάν δεν βρουν άμεσα εργασία ή δεν γίνουν φοιτητές, μεταβαίνουν σε καθεστώς παρανομίας. Κι αυτή η συνθήκη έχει ως αποτέλεσμα μια σειρά «δυσμορφίες». Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά:
-Στις 11 Σεπτεμβρίου ένας 19χρονος αφρο-Ελληνας συνελήφθη ως παράνομος μετανάστης και από τότε κρατείται στο αστυνομικό τμήμα Βάρης μέχρι να εκδοθεί εναντίον του απόφαση διοικητικής απέλασης. Ενας από τους αστυνομικούς βάρδιας παρατήρησε κάποια στιγμή: «Ξέρεις τι καλά ελληνικά μιλά αυτός; Δεν καταλαβαίνεις ότι δεν είναι από εδώ»… Κι όμως, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι «είναι από εδώ». Οι γονείς του είχαν έρθει από το Σουδάν τη δεκαετία του 1980 στην Ελλάδα, όπου και γεννήθηκε. Ομως μετά την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν ξεκίνησε άμεσα σπουδές ή εργασία. Οπότε αυτομάτως -όπως προβλέπει ο Νόμος- εξέπεσε της νομιμότητας. «Υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιες υποθέσεις» σημειώνει η δικηγόρος του, κ. Παπαπαντολέων, και σχολιάζει ότι η έλλειψη νομοθετικής τακτοποίησης της 2ης γενιάς έχει ανοίξει τον δρόμο σε εκατοντάδες συλλήψεις και αποφάσεις απέλασης.
-Το μοναδικό νομιμοποιητικό έγγραφο που διαθέτει ο 25χρονος Μάνος είναι μια κάρτα αιτούντος πολιτικό άσυλο, που απέκτησε περιμένοντας ατελείωτες ώρες κάποιο Σάββατο ξημερώματα έξω από την υποδιεύθυνση αλλοδαπών στην Π. Ράλλη. Εβρεχε, θυμάται, καταρρακτωδώς. Το νερό έφθανε μέχρι τους αστραγάλους, οι αστυνομικοί κτυπούσαν με κλομπ και ζητούσαν από τους αλλοδαπούς να καθίσουν μέσα στις λάσπες. Ο Μάνος διαμαρτυρήθηκε, ο αστυνομικός άρχισε να τον απειλεί, εντυπωσιάστηκε από τα ελληνικά του και φώναξε τον ανώτερό του. Ο Μάνος διηγήθηκε για ποιο λόγο «είναι Ελληνας»: Γεννήθηκε το 1977 στην Ελλάδα από Ιρακινούς νόμιμους μετανάστες. Ο θάνατος του πατέρα λύγισε ψυχικά τη μητέρα, που πήρε το παιδί στα 15 του χρόνια και γύρισαν στο Ιράκ. Από τότε άρχισε η οδύσσεια του νεαρού που κατάφερε να επιστρέψει στην Ελλάδα ύστερα από δύο απόπειρες παράνομης διάβασης του Εβρου. Σε πόσες κάρτες αιτούντος άσυλο αναγράφεται «Χώρα Γέννησης: Ελλάδα»;
-Η 24χρονη, της οποίας οι γονείς είχαν έρθει από την Γκάνα, έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της κοινωνικής λειτουργού σε ελληνικό ΑΕΙ. Αδυνατεί να προσληφθεί στην εργασία όπου την έχουν επιλέξει διότι δεν διαθέτει πιστοποιητικό αμοιβαιότητας. Οπως εξηγεί ο νομικός κ. Βασίλης Χρονόπουλος από το www. diavatirio.net, «για κάποια επαγγέλματα που απαιτείται άδεια άσκησης επαγγέλματος, η νομοθεσία ορίζει ότι υπήκοοι τρίτων χωρών έχουν δικαίωμα να τα ασκήσουν μόνο εάν στη χώρα καταγωγής τους δίνεται αντίστοιχο δικαίωμα σε Ελληνες πολίτες. Το σύστημα αμοιβαιότητας είναι θεμιτό για όσους έρχονται να εργασθούν από τρίτη χώρα. Δεν μπορεί, όμως, να αφορά παιδιά 2ης γενιάς. Αν μια χώρα καταγωγής δεν δίνει άδεια εργασίας σε κάποιες επαγγελματικές ειδικότητες, θα στερήσουμε τη δυνατότητα άσκησης επαγγέλματος σε νέους που έχουν σπουδάσει εδώ;».
Ενδελεχής έρευνα
Ηδη το πλήρες αδιέξοδο βιώνουν όσοι έχουν σπουδάσει εκπαιδευτικοί, αφού ο νόμος τούς στερεί τη δυνατότητα να εργασθούν ακόμη και στην ιδιωτική εκπαίδευση. «Χρειάζεται διερεύνηση και ενδελεχής έρευνα της νομοθεσίας», σημειώνει ο κ. Χρονόπουλος. «Και είναι φυσικό. Η δεύτερη γενιά δεν αφορούσε την ελληνική κοινωνία του 1950. Αφορά όμως αυτήν του 2010».
Μοναδικό ημίμετρο αποτελεί η απόδοση της ιδιότητας του επί μακρόν διαμένοντος μόνο σε όσους έχουν γεννηθεί εδώ, υπό την προϋπόθεση ότι οι γονείς τους διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα. Η υποβολή της σχετικής αίτησης συνοδεύεται από παράβολο 900 ευρώ.