«Η μάχη κατά της νέας γρίπης θα κριθεί στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας», τονίζει μιλώντας στην «Κ» ο καθηγητής Εντατικής Θεραπείας και Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χαράλαμπος Ρούσσος, υπογραμμίζοντας την επιτακτική ανάγκη άμεσης ενεργοποίησης των 100 κλινών ΜΕΘ που παραμένουν κλειστές λόγω έλλειψης προσωπικού. Οπως επισημαίνει, ακόμα και με τα πιο ευνοϊκά από πλευράς νοσηρότητας της νέας γρίπης σενάρια, ο αριθμός των «ανοιχτών» κλινών εντατικής είναι μικρός για να καλύψει τις ανάγκες. Παράλληλα συμβουλεύει τους πολίτες να επικοινωνούν με τον γιατρό τους όταν εμφανίζουν συμπτώματα, προειδοποιώντας ότι ο ιός της νέας γρίπης μπορεί να προκαλέσει σοβαρή πνευμονία· πολύ πιο σοβαρή σε σχέση με την απλή εποχική γρίπη.
– Κύριε Ρούσσο, τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τη νέα γρίπη;
– Γνωρίζουμε ότι ο νέος ιός της γρίπης μεταδίδεται με μεγάλη ταχύτητα και «χτυπάει» μικρές ηλικίες. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι ότι όταν οι ασθενείς της νέας γρίπης εκδηλώνουν πνευμονία, νοσούν πολύ βαριά. Σε συζητήσεις που είχα με άλλους εντατικολόγους έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τόσο βαριές περιπτώσεις πνευμονίας σε ασθενείς με γρίπη δεν έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, τα περιστατικά πνευμονίας στους ασθενείς με τη νέα γρίπη δεν οφείλονται σε κάποιο άλλο μικρόβιο που εισέρχεται στον πνεύμονα, αλλά στον ίδιο τον ιό. Από την άλλη, όσοι ασθενείς δεν φτάνουν στην εντατική περνάνε τη γρίπη εύκολα. Ομως έχει σημασία ότι όσοι φτάνουν στην εντατική είναι σε βαριά κατάσταση και η μάχη για την επιβίωσή τους θα δοθεί εκεί.
– Υπάρχει κάποια εξήγηση για τους λόγους για τους οποίους η νέα γρίπη προκαλεί σοβαρή πνευμονία;
– Είναι ένα θέμα που χρήζει διερεύνησης. Ισως να υπάρχει μεγάλη τοξικότητα αυτού του ιού στον πυρήνα των κυττάρων του πνεύμονος. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που δεν έχουν αποδειχθεί ακόμα. Το γεγονός παραμένει ότι ο νέος ιός προκαλεί βαριά πνευμονία.
– Αναφέρατε ότι η μάχη για την επιβίωση των ασθενών με νέα γρίπη θα κριθεί στην εντατική. Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα μας;
– Εάν λάβουμε ως μοντέλο το παράδειγμα της Νέας Ζηλανδίας, όπου νόσησε το 11% του πληθυσμού και νοσηλεύτηκαν σε εντατική 150-200 άτομα, πρέπει να περιμένουμε για τη χώρα μας 500-600 νοσηλείες μακράς διάρκειας σε Μονάδες Εντατικής. Ακόμα και με αυτή την «ευοίωνη» προοπτική η κατάσταση για την Ελλάδα θα είναι τραγική, αφού οι κλίνες εντατικής που διαθέτουμε συνολικά είναι 500. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε πρόβλημα στη νοσηλεία ασθενών με άλλες σοβαρές νόσους.
Εάν ισχύσει τελικά στις ΗΠΑ και την Ευρώπη το κακό σενάριο, βάσει του οποίου θα νοσήσει το 50% του πληθυσμού, η κατάσταση θα είναι ανεξέλεγκτη όχι μόνο για το ελληνικό ΕΣΥ, αλλά για οποιαδήποτε συστήματα υγείας. Απλώς η Ελλάδα θα είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Θα σας πω μόνο ένα παράδειγμα: σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας πρέπει το 10% του συνόλου των κλινών σε ένα σύστημα Υγείας να είναι εντατικής θεραπείας. Στην Ελλάδα αυτό το ποσοστό είναι 2%. Το πρόβλημα αυτό το αντιμετωπίζουν οι διάφορες κυβερνήσεις με αργά βήματα.
Συντονισμός
– Τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την επερχόμενη κρίση;
– Να ανοίξουν άμεσα οι περίπου 100 κλίνες εντατικής που είναι κλειστές. Είναι ενδεικτικό ότι στο Σωτηρία με δωρεά από το Ιδρυμα Θώραξ με χορηγία του κ. Βαγγέλη Μαρινάκη εγκαταστάθηκαν 12-14 κλίνες εντατικής θεραπείας -μιλάμε ίσως για την πιο πολυτελή και καλά εξοπλισμένη μονάδα του Λεκανοπεδίου- οι οποίες όμως δεν λειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού. Επίσης, θα πρέπει όλα τα νοσοκομεία να συντονιστούν και να προετοιμαστούν για την εξυπηρέτηση ασθενών με γρίπη. Σωστός συντονισμός απαιτείται και για τα ιατρεία γρίπης που έχουν δημιουργηθεί, ενώ χρειάζεται και να γίνει σωστή εκπαίδευση όλου του προσωπικού που θα βρεθεί στη διαδικασία της αντιμετώπισης γρίπης.
– Εσείς τελικά πόσο ανησυχείτε;
– Είμαι φύσει αισιόδοξος και προβλέπω ότι η κατάσταση τελικά θα εξελιχθεί μάλλον προς την ευοίωνη κατεύθυνση. Ας ευχηθούμε όντως να ισχύσει αυτό και να περάσουμε ελαφρά την όλη κατάσταση.
Συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν
– Κύριε Ρούσσο, τι πρέπει να προσέχουν οι πολίτες;
– Θα πρέπει να λαμβάνουν τα γενικά μέτρα ατομικής προστασίας που επιβάλλει η κοινή λογική. Να καλύπτουν το στόμα τους και τη μύτη τους κάθε φορά που βήχουν ή φτερνίζονται, να πλένουν συχνά τα χέρια τους με σαπούνι και νερό ή αλκοολούχα διαλύματα, να αποφεύγουν τη στενή επαφή με άλλους όταν νοσήσουν. Και το πιο σημαντικό: όταν κάποιος νοσήσει, ανεξάρτητα εάν είναι λόγω της νέας γρίπης ή της απλής γρίπης ή ακόμα και των συμπτωμάτων που εμφανίζει, θα πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό του και να μην το αναβάλει. Ειδικά εάν εμφανίζει συμπτώματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, πόνο ή πίεση στο στήθος ή την κοιλιά, εάν έχει μελάνιασμα στα χείλη, ζάλη ή σύγχυση και έμετους που επιμένουν. Το παράδοξο με τον νέο ιό της γρίπης είναι ότι δεν λαμβάνει μία καθορισμένη μορφή και συχνά εκτρέπεται των συμπτωμάτων γρίπης που όλοι γνωρίζουμε. Δηλαδή μπορεί κάποιος να έχει συμπτώματα από το γαστρεντερικό με ελάχιστο πυρετό, να νομίζει ότι έχει γαστρεντερίτιδα και τελικά να έχει προσβληθεί από τη νέα γρίπη.
– Ποιοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο;
– Οσοι ανήκουν σε υψηλές ομάδες κινδύνου, όπως τα παιδιά και ασθενείς με υποκείμενο νόσημα (καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, νεοπλασματικά νοσήματα, άτομα με ανοσοανεπάρκεια, μεταβολικά νοσήματα κ.ά.). Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδείξουν οι καπνιστές, αφού όπως φαίνεται το συστηματικό κάπνισμα είναι προδιαθεσικός παράγοντας για πνευμονία, ενώ το ίδιο φαίνεται ότι ισχύει και για τους υπέρβαρους.