Μέσα σε μια πενταετία μισό εκατομμύριο μαθητές ή εγκαταλείπουν το σχολείο ή θα επαναλάβουν την τάξη (ή τάξεις) έως ότου καταφέρουν να αποφοιτήσουν από τη βαθμίδα που για πρώτη φορά έμειναν «στάσιμοι». Σπανιότατα όσοι έχουν μείνει «στάσιμοι» σε μικρές βαθμίδες βάζουν στόχο για υψηλότερες βαθμίδες. Ο ακαδημαϊκός τους στόχος είναι να «αντέξουν μέχρι να πάρουν το χαρτί» είτε από τονν δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα, με τις «δεύτερες επιλογές» (εσπερινό δημόσιο, ημερήσιο-εσπερινό ιδιωτικό) να αποτελούν τον κανόνα. Η αλήθεια είναι πως το βλέμμα τους ήδη έχει στραφεί στην αγορά εργασίας και μάλιστα στη βάση της πυραμίδας της αγοράς εργασίας, ενώ σπάνια -λόγω χαμηλής εκπαιδευτικής αυτοεκτίμησης- θα επιχειρήσουν να βελτιώσουν το ακαδημαϊκό τους προφίλ, στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης (τομέας στον οποίο κατ’ εξοχήν υστερούμε και αποκλίνουμε σύμφωνα με του στόχους της Ε.Ε.).
Από το 2006, με την καθιέρωση της βάσης του 10, εντάθηκε και ο προβληματισμός για την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών, γεγονός που έχει υπέρμετρα αναδείξει πλέον την αξιολόγηση της επίδοσης ως βάση για την ανάκαμψη της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Το ποσοστό του 5% των μαθητών που διέκοψαν αδικαιολόγητα τη φοίτηση ή απορρίφθηκαν σε κάποια τάξη είναι μικρό. Είναι όμως αντίστοιχα μικρό και το πρόβλημα; Αλλωστε, και τα άτομα με ειδικές ανάγκες στο Δημοτικό Σχολείο (μόλις 15.311 μαθητές και αρκετοί ακόμα στο σπίτι μακριά από το σχολείο), και οι αλλοδαποί είναι μικρά ποσοστά επί του συνόλου. Το ίδιο ισχύει και για τους μαθητές που φοιτούν σε Εσπερινά Γυμνάσια, και στα Ιδιωτικά Εσπερινά ΤΕΕ -με οριακή ποιότητα υποδομών. Το δίλημμα είναι σοβαρό. Η ποιότητα στην εκπαίδευση σε επίπεδο εθνικής πολιτικής θα αναφέρεται μόνο στο 95%; Ή μήπως ουσιαστικά υπονομεύεται από την έλλειψή της στα συνήθως κρυμμένα μικρά ποσοστά του μαθητικού της πληθυσμού; Η ποιότητα της εθνικής πολιτικής κρίνεται κυρίως από τις διεξόδους που μεριμνά να υπάρχουν για όλους, προκειμένου με αίσθημα αυτοεκτίμησης και παρά τη διαφοροποιημένη του επίδοση, ο κάθε μαθητής να γνωρίζει ότι έχει απολύτως ίσα δικαιώματα στην επιδίωξη της προσωπικής και οικογενειακής του ευτυχίας.
*Ο κ. Νίκος Παΐζης είναι επιστημονικός υπεύθυνος του ΚΑΝΕΠ ΓΣΕΕ.