Μια δυναμική συμμαχία για την προστασία του περιβάλλοντος συγκροτήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κάτοικοι από τις δύο πλευρές των συνόρων ενώνουν τις διαμαρτυρίες τους στην πρώτη διακρατική αντίδραση περιβαλλοντικής ευαισθησίας Ελλάδας – Βουλγαρίας. Συμμαχούν κατά της λειτουργίας του εργοστασίου χρυσού που χρησιμοποιεί κυάνιο και πρόκειται να λειτουργήσει στην πόλη Κίρτζαλι της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, πολύ κοντά στις όχθες του ποταμού Αρδα.
Ο ποταμός, που καταλήγει στον Εβρο, διασχίζει βουλγαρικές και ελληνικές περιοχές και οι διαμαρτυρόμενοι εκφράζουν φόβους πως η λειτουργία του εργοστασίου εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον.
Το όλο ζήτημα ήρθε στην επικαιρότητα στα μέσα Οκτωβρίου από τον δήμαρχο του Κίρτζαλι, ο οποίος ενημέρωσε με επιστολή του φορείς της Θράκης, μετά την απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης να εγκρίνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχετικά με την επενδυτική πρόταση της εταιρείας εξόρυξης χρυσού, που θα χρησιμοποιεί την τεχνολογία εκχύλισης κυανίου.
Η έγκριση δίνει «πράσινο φως» στην εταιρεία να μετατρέψει το παλιό εργοστάσιο επεξεργασίας μετάλλων μέσα στην πόλη του Κίρτζαλι (πληθυσμός 15.000 κάτοικοι) σε εργοστάσιο εξόρυξης χρυσού με κυάνωση, ενώ η δεξαμενή αποβλήτων χωροθετήθηκε σε απόσταση μόλις 200 μέτρων από τις όχθες του Αρδα.
Με την επιστολή του -στη συνέχεια επίσκεψης του δημάρχου της Κομοτηνής κ. Δημ. Κοτσάκη, με την οποία είναι αδελφοποιημένη η βουλγαρική πόλη- ο δήμαρχος του Κίρτζαλι κ. Χασάν Αζίζ αναφέρει ότι «η διαχείριση των αποβλήτων κυανίου και άλλων κυανιούχων ενώσεων θα γίνεται σε υπάρχουσα δεξαμενή υποδοχής απορριμμάτων, γεγονός που δεν συμβαδίζει με τις οδηγίες της Ε.Ε. για τη διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων».
Μιλώντας στην «Κ», ο δήμαρχος Κομοτηνής ανέφερε ότι αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα κατοίκους, τοπικούς φορείς και οργανώσεις στους νομούς Ροδόπης και Εβρου είναι ότι οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου εξόρυξης είναι χωροθετημένες δίπλα στον Αρδα και συνεπώς προβάλλει σοβαρό το ενδεχόμενο μιας αστοχίας και μόλυνσης των υδάτων του, κατόπιν του ποταμού Εβρου και στη συνέχεια του Θρακικού Πελάγους με ό, τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό τόσο στο περιβάλλον όσο και στη δημόσια υγεία.
Ο ίδιος μαζί με άλλους εκπροσώπους φορέων της Θράκης ενημέρωσαν για το ζήτημα τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εξωτερικών, τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ κ. Γ. Πεταλωτή αλλά και τον αρμόδιο επίτροπο για το Περιβάλλον, Σταύρο Δήμα.
«Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις εν κρυπτώ αλλά η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να γίνεται ευρέως γνωστή και στα όμορα κράτη, που θα επηρεαστούν άμεσα. Οι εγκαταστάσεις δεν γίνονται σε ένα μακρινό κράτος αλλά στη γειτονιά μας», επισημαίνει ο κ. Κοτσάκης.
Πριν από τρία χρόνια, οι φορείς Ροδόπης – Εβρου, για περιβαλλοντικούς λόγους είχαν αντιδράσει σθεναρά στις προθέσεις εταιρείας να λειτουργήσει εργοστάσιο εκμετάλλευσης χρυσοφόρων κοιτασμάτων στην περιοχή των Σαππών Ροδόπης και σταμάτησαν τελικά την επένδυση.
«Αυτό που προσπαθούσαμε να διώξουμε εμείς, μας ήρθε από αλλού. Τώρα, βλέπουμε ο κίνδυνος του χρυσού με κυάνωση να έρχεται από τη Βουλγαρία», προσθέτει ο δήμαρχος Κομοτηνής.
Πρόβλημα και αλλού
Η ταχεία επέκταση της επεξεργασίας μεταλλευμάτων χρυσού μέσω εκχύλισης με κυάνιο έχει προκαλέσει ανησυχία τα τελευταία χρόνια σε χώρες της Ανατολικής και ΝΑ Ευρώπης (Ουγγαρία, Σλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα). Σοβαρές περιβαλλοντικές καταστροφές έχουν συμβεί σε τέτοιες εγκαταστάσεις, όπως στην Baia Mare της Ρουμανίας.
Χώρες όπως η Γερμανία και η Τσεχία έχουν ήδη απαγορεύσει τη μεταλλουργία αυτού του τύπου, ενώ στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία υπάρχουν πρωτοβουλίες πίεσης για την υιοθέτηση νομοθεσίας για μια παρόμοια απαγόρευση.